Օհայո (գետ)

Օհայո (անգլ.՝ Ohio River) — գետ ԱՄՆ արևելքում , Միսիսիպի գետի ձախ և ամենաքաղցրահամ վտակն է։ Հոսում է Փենսիլվանիա, Օհայո, Արևմտյան Վիրջինիա, Կենտուկի, Ինդիանա և Իլինոյս նահանգներով։

Օհայո
Բնութագիր
Երկարություն	1579 կմ
Ավազանի մակերես	528 100 կմ²
Ջրի ծախս	7973 մ³/վ
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայում	Allegheny River? և Monongahela River?
Գետաբերանի տեղակայում	Միսիսիպի գետ
Կոորդինատներ	40°26′35″ հս․. լ. 80°01′02″ ամ. ե.
Տեղակայում
Հոսող հոսքեր	Guyandotte River?, Kanawha River?, Kentucky River?, Cumberland River?, Թենեսի գետ, Wabash River?, Sandy Creek?, Scioto River?, Great Miami River?, Little Miami River?, Licking River?, Little Kanawha River?, Salt River?, Big Sandy River?, Beaver River?, Ohio Brush Creek?, Duck Creek?, Mill Creek?, Green River?, Hocking River?, Muskingum River?, Little Beaver Creek?, Little Muskingum River?, Little Scioto River?, Little Sandy River?, Wheeling Creek?, Blue River?, Cache River?, Captina Creek?, Chartiers Creek?, Raccoon Creek?, Saline River?, Saw Mill Run?, Twelvepole Creek?, Goose Creek?, Silver Creek?, Laughery Creek?, Montour Run?, Eagle Creek? և Lee Creek?
Երկիր	Փենսիլվանիա
Երկրամաս	Օհայո
Ջրահավաք	Ohio River drainage basin?

Հիդրոլոգիա

Սնուցումը խառն է։ Ավազանի մակերեսը 528,1 հազ. կմ² է։ Բարձր ջրհեղեղները տարվա ցուրտ եղանակին, ցածր ամառ-աշնանային միջուկը' նվազագույն մակարդակը օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին։ ջրի միջին սպառումը Մետրոպոլիս քաղաքի մոտ 7973 մ³/վրկ է, տարեկան արտահոսքը մոտ 250 կմ³. Ջրի առավելագույն վերելքները Պիտսբուրգի մոտ (10‒12 մ), у Ցինցինատի (17‒20 մ), գետաբերանում (14‒16 մ). Պարբերաբար ուժեղ ջրհեղեղներ են նկատվում; 1887, 1913, 1927, 1937 թվականներին նրանք ունեին կատաստրոֆիկ բնույթ։ Օհայոյի ջրերը աղտոտված են արդյունաբերական ձեռնարկությունների արտանետումներով։

Հոսանքը

Օհայո գետի ավազանը

Օհայոի առաջացումը Փիթթսբուրգում Ալլեգեյնի և Մոնոնգախելա գետերի միաձուլման արդյունքում

Գետը ձևավորվում է Փիթսբուրգի մոտակայքում, Ալլեգեյնի և Մոնոնգախիլա գետերի միաձուլման արդյունքում, որոնք սկիզբ են առնում в Ապալաչներ լեռներում։ Գետի երկարությունը 1579 կմ է։ Ընդհանուր երկարությունը Ալլեգեյնիի հետ 2102 կմ Է։ Մինչև Լուիսվիլ Օհայոն հոսում է Ապալաչի պլատոյով, ապա Կենտրոնական հարթավայրերով։

Քաղաքներ գետի վրա

Օհայո գետի վրա շատ կան խոշոր քաղաքներ, որոնցից խոշորագույնն են։ Փիթսբուրգը, Խանթինգտոն(Արևմտյան Վիրջինիա, Պորտսմուտ, Ցինցինատի, Կովինգտոն, Լուիսվիլ, Ուիլինգ, Էվանսվիլլ և Մետրոպոլլիս։

Վտակները

Ակունքից դեպի գետաբերանը ուղղությամբ խոշոր վտակները՝ Ալեգեյնի, Մոնոնգահիլա, Բիվեր, Ուիլինգ-Կրիկ, Լիթլ-Մասկինգում, Դաք-Կրիկ, Մասկինգում, Լիթլ-Կանովա, Հոկինգ, Կանովա, Գայանդոտ, Բիգ-Սենդի, Լիթլ-Սենդի, Սայոտո, Լիթլ-Սայոտո, Լիթլ-Մայամի Լիկինգ, Մայամի-Ռիվեր, Կենտուկի, Գրին -Ռիվեր, Ուոտբաշ, Կամբերլանդ, Թենեսի։

Նավարկություն

Գետը արգելափակված է և նվարկելի ամբողջ երկայնով (երաշխիքային խորությունը նավարկության համար 2,7 մ է)։ Նավագնացության խորքերում ապահովելու համար գետի վրա կառուցվել է կասկադ հիդրոհանգույց (տես. Օհայո գետի ջրարգելակների եւ Ամբարտակների ցանկը^[en]). Ջրային ուղիների ընդհանուր երկարությունը Օհայո ավազանում մոտ 4000 կմ Է։ Լուիսվիլ քաղաքի շրջանում ջրանցքներ են կառուցվել։ Գետի ավազանում խոշոր ՀԷԿ-եր են, որոնց մեծ մասը գտնվում է Թենեսի գետի վրա ։

Կամուրջներ

• Երկաթուղային կամուրջ Բիգ-Ֆոր^[en] 770 մերկարությամբ, միացնում է Կենտուկի նահանգի Լուիսվիլ և Ինդիանա նահանգի Ջեֆերսոնվիլ^[en] քաղաքները։ Բացվել է 1895 թվականին և օգտագործվել է ընդհուպ մինչև 1969 թվականը։ Անմիջապես փոկվելուց հետո երկու ծայրային անցումները`յուրաքանչյուր ծայրից մեկական, ապամոնտաժվել և վաճառվել են որպես մետաղական ջարդոն։ 2014 թվականին կամուրջը վերաբացվել է, այժմ միայն հետիոտների եւ հեծանվորդների երթևեկության համար է. Շենքի անավարտ լինելու պատճառով 1969-ից մինչեւ 2014 թվականը կրել է մականունը «կամուրջ դեպի ոչ մի տեղ».
• 1928 թվականին գետի վրա կառուցվել է կամուրջը, որը միացնում է Փոյնթ Փլեզանթը և Հալլիպոլիսը (Օհայո)։

Աստղագիտության մեջ

Օհայոյի պատվին անվանվել է աստերոիդ 439 Օհայո, բացված 1898 թվականին։

Պատկերասրահ

• 
  Օհայոյի կախովի կամուրջը
• 
  Օհայոն թռչնի թռիչքի մակարդակից

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օհայո (գետ)» հոդվածին։