Վիքիպեդիա

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահ

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահ (անգլ.՝ Albright–Knox Art Gallery), պատկերասրահ ԱՄՆ Նյու Յորք նահանգի Բուֆֆալո քաղաքում։ Տեղակայված է Էլվուդ պողոտայի 1285 հասցեում։ Պատկերասրահում ներկայացված է իմպրեսիոնիստների, պոստիմպրեսիոնիստների և ժամանակակից արվեստի ներկայացուցիչների աշխատանքների լայն հավաքածու։ 1971 թվականի մայիսի 27-ին պատկերասրահի շենքն ընդգրկվել է ԱՄՆ-ի պատմական վայրերի ազգային գրանցիչի ցանկում (NRHP Reference # 71000538(չաշխատող հղում))[6]:

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահ
Տեսակպատկերասրահ
Երկիր ԱՄՆ[1]
ՏեղագրությունԲուֆֆալո[2]
Ղեկավարության նստավայրԲուֆֆալո, Նյու Յորք, ԱՄՆ[3]
Հասցե1285 Elmwood Avenue
Հիմնադրվել է1890 և 1905
ՀիմնադիրՄիլլարդ Ֆիլմոր[4], John J. Albright?[4] և Seymour H. Knox II?[4]
ՏնօրենJanne Gallen-Kallela-Sirén?[5]
Կայքalbrightknox.org​(անգլ.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Պատմություն խմբագրել

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահի հենք հանդիսացող Բուֆֆալոյի գեղարվեստի ակադեմիան հիմնադրվել է 1862 թվականին։ Այն ԱՄՆ արվեստի ամենահին հասարակական հաստատություններից մեկն է։ 1890 թվականին գործարար և բարերար Ջոն Օլբրայթն ակադեմիայի համար սկսեց կառուցել Օլբրայթ պատկերասրահը։ Շենքը նախագծեց տեղացի անվանի ճարտարապետ Էդուարդ Բրոդհեդ Գրինը։ Ի սկզբանե նախատեսվել էր այն օգտագործվել որպես 1901 թվականի Համաամերիկյան ցուցահանդեսի գեղարվեստի տաղավար, սակայն շինարարական աշխատանքների ձգձգման պատճառով մինչև 1905 թվականը շենքը մնաց անավարտ[7]։

1962 թվականին Սեյմուր Նոքս Կրտսերի և նրա ընտանիքի, ինչպես նաև շատ նվիրատուների աջակցությամբ պատկերասրահին ավելացվեց լրացուցիչ մաս։ Կառույցն անվանափոխվեց Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահ։ Պատկերասրահի նոր շենքը նախագծեց Skidmore, Owings & Merrill ճարտարապետական ընկերության ճարտարապետ Գորդոն Բունշաֆթը, ում հայտնի գործերից է Նյու Յորքի Lever House-ը։

Ընդլայնման առաջին քննարկումը թանգարանն սկսել է 2001 թվականին։ 2012 թվականին պատկերասրահի կառավարման խորհուրդը հանձնարարեց Snøhetta ճարտարապետական ընկերությանը ստեղծել պատկերասրահի հետագա ընդլայնման նախագիծ[8]։

Ցուցահանդեսներ խմբագրել

1978 թվականին Վենետիկի 28-րդ բիենալեին մասնակցելու համար ԱՄՆ-ից ընտրվեց Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահը Ռիչարդ Դիբերկոռնի աշխատանքով։ 1988 թվականին թանգարանը կրկին արժանացավ Միացյալ Նահանգները Վենետիկում ներկայացնելու պատվին, թանգարանի համադրող Մայքլ Գ. Օփինգը առաջարկեց ներկայացնել մեդիա նկարիչ Ջենի Հոլցերին[9]։

Հավաքածու խմբագրել

Երկար տարիներ պատկերասրահը ձեռք է բերել միայն առանցքային արվեստի գործեր[10]։ Հավաքածուն ներառում է տարբեր ժամանակաշրջանների գործեր. իմպրեսիոնիստական, պոսիմպրեսիոնիստական ոճերի աշխատանքներ կարելի է տեսնել 19-րդ դարի նկարիչներ Պոլ Գոգենի և Վինսենթ վան Գոգի մոտ։

Վաղ 20-րդ դարի հեղափոխական ոճերից, ինչպիսիք են կուբիզմը, սյուրռեալիզմը, կոնստրուկտիվիզմը, ներկայացված են Պաբլո Պիկասոյի, Ժորժ Բրաքի, Ժան Մեցենժեի, Ալբերտ Գլեզի, Անրի Մատիսի, Անդրե Դերենի, Խոան Միրոյի, Պիտ Մոնդրիանի, Ալեքսանդր Ռոդչենկոյի աշխատանքները։ Քանի որ Սեյմուր Հ. Նոքսի և պատկերասրահի նախկին տնօրեն Գորդոն Մ. Սմիթի շնորհիվ թանգարանը խորությամբ ունի աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմի հավաքածու[11]։

Աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմի, փոփ արտի, 1970-ական թվականների արվեստի տարրեր ներկայացնող արվեստագետներից ներկայացված են Արշիլ Գորկին, Ջեքսոն Պոլլոք, Քլիֆֆորդ Սթիլը, Էնդի Ուորհոլ։ Պատկերասրահն ունի նաև ամերիկյան և եվրոպական արվեստի հետպատերազմյա նմուշներ[12]. հավաքածուում ներկայացված են արվեստագետներ՝ Կիկի Սմիթը, Ալան Գրահամը, Գեորգ Բազելիցը, Ջոն Կոնելը, Պեր Կիրկեբին։ 1988 թվականին, պատկերասրահի հիմնադրման 125-ամյակի առթիվ, պատկերասրահը ձեռք է բերել Անսելմ Կիֆերի «Die Milchstrasse (Ծիր Կաթին)» (1985-1987) մեծամասշտաբ կտավը[13]։

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահի ցուցադրական հատվածը հնարավորություն է տալիս ներկայացնել 6740 նմուշներից միայն 200-ը[8]։

Նկարներ խմբագրել

Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահի 6,500 աշխատանքներից ներկայացված են մի քանի նշանակալի գեղանկարներ[14]՝

Անուն Նկարիչ Տարի Ծանոթագրություն
Հյուրանոցի լոբբի Մաքս Բեքման 1950
Երաժշտություն և գրականություն Ուիլյամ Հարնեթ 1878
La Maison de la Crau (Հին ջրաղաց) Վինսենթ վան Գոգ 1888
Ինքնադիմանկար կապիկի հետ Ֆրիդա Կալո 1938
La Jeune bonne (Աղախինը) Ամեդեո Մոդիլիանի 1918
Մերկ ֆիգուր Պաբլո Պիկասո 1909-1910
La Toilette Պաբլո Պիկասո 1906
Chemin de haulage à argenteuil (tow path at argenteus) Կլոդ Մոնե 1875
Հանդիպում Ջեքսոն Պոլլոք 1952
Նարնջագույն և դեղին Մարկ Ռոթկո 1956
Կով Էնդի Ուորհոլ 1976

Քանդակներ խմբագրել

Պատկերասրահի հավաքածուի առավել ուշագրավ քանդակներից են՝

Անուն Քանդակագործ Տարի Պատկեր
Այբուբեն Ֆլեչեր Բենթոն N/A
Մեծ կարմիր Ջեյմս Ռոսատի 1971
Bond Ալեքսանդր Լիբերման 1969
Չժանգոտվող պողպատ, ալյումին, մոնոխրոմ I, ստեղծված է ապրելու ամենուր,. այստեղ տանը Նենսի Ռուբինս 2011
Ծխախոտ Թոնի Սմիթ 1961
Երեք ադամանդներից առաջինը Անտոնի Միլկովսկի 1967
Ուղղորդված I Լիման Կիպ 1962
Կարմա Դո-Հո Սու 2010
E.C. Column Քենեթ Սնելսոն 1969-1981
Հարթ նորմա Լիման Կիպ 1969
Չորս հնարավորություն Քենեթ Սնելսոն 1982
Դեպի կապույտ Շայնե Դարք 2005
Լաուրա Յաոմե Պլենսա 2012
Նայի՛ր ու տե՛ս Ջիմ Հոջես 2005
Գիշատիչ աղջիկը Կասի Ռիորդան Միլարդ 2014
Կուտակված կառուցվածք Լիամ Գիլիկ 2005
Ճիչը Իսամու Նոգուտի 1962
Աշխարհը գլխիվայր շրջել #4 Անիշ Կապուր 1998

Թանգարանային նմուշի վաճառք խմբագրել

 
Արտեմիսն ու արու եղջերուն, Մետրոպոլիտեն թանգարան

2007 թվականին Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահը թանգարանի հավաքածուից հանեց հռոմեական ժամանակաշրջանի Արտեմիսն ու արու եղջերուն բրոնզե քանդակը, որը 2007 թվականի հունիսի 7-ին Նյու Յորքի Սոթբիս աճուրդի բորսայում վաճառվեց 28.6 միլիոն դոլարով[15]։ Ըստ Սոթբիսի՝ սա անտիկի իրի կամ քանդակի համար երբևէ վճարված ամենաբարձր արժեքն էր։ Քանդակը եվրոպացի մասնավոր հավաքորդի անունից գնեց լոնդոնցի դիլեր Ջուզեպպե Էսկենացին[16]։

Այս վաճառքից հետո հանրության ուշադրությունը սևեռվեց թանգարանի վրա։ 2007 թվականի փետրվարին, երբ թանգարանից հանվող (Deaccessioning) նմուշների ցանկը հասանելի դարձավ հանրությանը, պատկերասրահի տնօրեն Լուիս Գրաչոսն անտիկ քանդակը սահմանեց որպես հաստատության պատմական «ժամանակակից արվեստի ձեռքբերման և ցուցադրման» «առանցքային առաքելությունից» դուրս գտնվող։ Այս սահմանումից հետո քննադատները երկմտեցին՝ արդյոք ապահով են Ուիլյամ Հոգարթի «Կնոջ վերջին խաղագումարը», Ջոշուա Ռեյնոլդսի Cupid as a Link Boy ստեղծագործությունները։ Գյուստավ Կուրբեի, Օնորե Դոմիեի, Ժակ Լուի Դավիդի և Էժեն Դելակրուայի աշխատանքները պատկերասրահն ավելի վաղ էր գնել[17]։

Թանգարանից նմուշ հանելու որոշումը կայացվել է թանգարանի տնօրենների խորհրդի քվեարկությամբ, վավերացվել է բոլոր անդամների կողմից՝ ըստ Ամերիկյան թանգարանների միության ուղեցույցի[18]։ Վաճառքից հետո հարց բարձրացվեց՝ ինչպես թանգարանները կարող են պահպանել իրենց կարևորությունը՝ գտնվելով տնտեսապես անկայուն մարզերում, ունենալով սահմանափակ ռեսուրսներ ձեռքբերման գործընթացների կազմակերպման համար[19]։

Կառավարում խմբագրել

 
Պատկերասրահի տեսքը Դելավեյր զբոսայգուց

2013 թվականից պատկերասրահը ղեկավարում է Յանի Սիրենը, ով սկանդինավյան տարածաշրջանից ամերիկյան արվեստի պատկերասրահ ղեկավարող առաջին տնօրենն է[20]։

Տնօրենների ամբողջական ցանկ՝

  • Յանի Գալեն Կալելա Սիրեն (2013)
  • Լուիս Գրաչոս (2002-2013)
  • Դուգլաս Շուլց (1983-2002)
  • Ռոբերտ Բաք Կրտսեր (1973-1983)
  • Գորդոն Սմիթ(1955–1973)
  • Էդգար Շչենկ (1949–1955)
  • Էնդրյու Ռիչի (1942–1949)
  • Գորդոն Ուաշբերն (1931–1942)
  • ՈՒիլյամ Հեկինգ (1925–1931)
  • Կոռնելիա Բենթլի Սաժ Կինտոն (1910–1924)
  • Չարլզ Կուրց (1905–1909)

Ֆինանսավորում խմբագրել

2007 թվականին պատկերասրահի նվիրատվությունները կազմել են 58 միլիոն դոլար, տարեկան 1.1 միլիոն դոլար տրամադրվել է ձեռքբերումներին[10]։ 2007 թվականին 200 արվեստի գործերի վաճառքի գումարն ավելացվել է 22 միլիոն դոլար ձեռքբերումների գումարին, և թանգարանն ի վիճակի է եղել տարեկան նոր արվեստի գործերի վրա ծախսել 5 միլիոն դոլար[21]։ 2013 թվականին պատկերասրահը թանգարանի խորհրդի անդամ, Բուֆֆալոյի արվեստի հովանավոր Պեգգի Պիրս Էլֆվինից ստացել է 11 միլիոն դոլար ժառանգություն, որը թանգարանի պատմության մեջ ամենամեծ նվիրատվությունն է[22]։

Ժամեր խմբագրել

Պատկերասրահը բաց է երեքշաբթիից կիրակի օրերին, ժամը՝ 10.00-17.00: Յուրաքանչյուր ամսվա առաջին ուրբաթ օրերին՝ ժամը 10.00-22.00, M&T բանկի աջակցությամբ մշտական հավաքածուի ցուցադրությունն այդ օրն անվճար է[23]։


 
Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահը 1913 թվականին


Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. ↑ https://www.albrightknox.org/
  3. ↑ https://www.charitynavigator.org/ein/166001555
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.albrightknox.org/about/our-history
  5. ↑ Janne Siren Appointed Director of Albright-Knox Art Gallery // ARTnews — NYC: 2013. — ISSN 0004-3273; 2327-1221
  6. ↑ «Asset Detail». npgallery.nps.gov. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 1-ին.
  7. ↑ «Cultural Resource Information System (CRIS)». New York State Office of Parks, Recreation and Historic Preservation. Արխիվացված է օրիգինալից (Searchable database) 2019 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 1-ին. Note: This includes Diane S. Waite (1975 թ․ սեպտեմբեր). «National Register of Historic Places Registration Form: Albright–Knox Art Gallery» (PDF). Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 1-ին. and Accompanying photographs
  8. ↑ 8,0 8,1 Julia Halperin (October 22, 2014), Buffalo’s jewel-box art museum to grow Արխիվացված 2014-10-23 Wayback Machine The Buffalo News.
  9. ↑ Michael Brenson (July 27, 1988), Media Artist Named To Represent U.S. At '90 Venice Biennale New York Times.
  10. ↑ 10,0 10,1 Randy Kennedy (March 14, 2007), Buffalo’s Pain: Giving Up Old Art to Gain New New York Times.
  11. ↑ Michael Brenson (October 18, 1987), When America Put Its Stamp On World Painting New York Times.
  12. ↑ "History of Albright-Knox Art Gallery", Albrightknox.org Արխիվացված 2008-12-18 Wayback Machine, 23 September 2008
  13. ↑ Colin Dabkowski (August 24, 2013), Albright-Knox buys mammoth painting by German artist Anselm Kiefer The Buffalo News.
  14. ↑ «Collection Highlights». Albright-Knox Art Gallery. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 6-ին.
  15. ↑ "Artemis" fetches a staggering sum" The Buffalo News, 7 June 2007 Արխիվացված 18 Ապրիլ 2009 Wayback Machine Accessed 3 September 2008;
  16. ↑ "Albright-Knox rakes it in", Art In America, September 2007.
  17. ↑ Lee Rosenbaum, "Mission Creep: Albright-Knox Belatedly Releases Its Complete Deaccession List" Arts Journal
  18. ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  19. ↑ «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  20. ↑ Carol Vogel (January 14, 2013), Buffalo’s Albright-Knox Gets a Director from Much Farther North New York Times.
  21. ↑ Kevin West (November 2007), In With The New - With contemporary art booming out of control, how can museums afford to play? Արխիվացված 2014-01-16 Wayback Machine W.
  22. ↑ Colin Dabkowski (October 9, 2013), Albright-Knox gets $11 million bequest from ex-board member Peggy Pierce Elfvin Buffalo News.
  23. ↑ «Hours & Admission». Albright–Knox Art Gallery. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 6-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օլբրայթ-Նոքս պատկերասրահ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օլբրայթ-Նոքս_պատկերասրահ&oldid=9771886» էջից