Փոքրիկ Ուրվականը
«Փոքրիկ Ուրվականը» (գերմ.՝ Das kleine Gespenst), գերմանացի հեքիաթագիր Օտֆրիդ Պրոյսլերի հեքիաթը հին ամրոցի ուրվականի մասին, որը մի օր իր համար անսպասելիորեն դառնում է ցերեկային և ստիպված է լինում անընդհատ հանդիպել մարդկանց։ Հեքիաթը հրատարակվել է 1966 թվականին «Տինեման» հրատարակչության կողմից՝ Ֆրանց Ժոզեֆ Տրիպի նկարազարդումներով։
| Փոքրիկ Ուրվականը գերմ.՝ Das kleine Gespenst | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Հեղինակ | Օտֆրիդ Պրոյսլեր |
| Բնագիր լեզու | գերմաներեն |
| Նկարազարդող | Franz Josef Tripp? |
| Հրատարակվել է | 1966 |
| Նախորդ | Փոքրիկ Վհուկը |
Հեքիաթը եզրափակում է գերբնական արարածների փոքր ներկայացուցիչների մասին ինքնատիպ եռագրությունը, որի մեջ ներառված են նաև 1950-ական թվականների վերջին գրված «Փոքրիկ Բաբա-Յագա» և «Փոքրիկ ջրային արարածը» պատմությունները։ Այն թարգմանվել է տասնյակ լեզուներով և բազմիցս էկրանավորվել է։
Սյուժե խմբագրել
Օյլեշտայն ամրոցում Օյլենբերգ քաղաքի մոտ ապրում էր Փոքրիկ Ուրվականը։ Նա գիշերը արթնանում է և թափառում ամրոցում, իսկ առավոտյան քնում է։ Մի անգամ նա (այսինքն Ուրվականը) ուզում է իմանալ, թե ինչպիսին է աշխարհը ցերեկը, բայց, չնայած այլ ժամին արթնանալու փորձերին, չի կարողանում դա անել։ Միևնույն ժամանակ Փոքրիկ Ուրվականի լավագույն ընկերը` Շուխու բվեճը, պաշտպանում է նրան ցերեկային լույսից. ինքը` Շուխուն, մի անգամ քիչ էր մնում մահանար, երբ չէր հասցրել ծառի խոռոչ վերադառնալ ցերեկը։ Այնուամենայնիվ, մի անգամ տեղի է ունենում անկախատեսելին. Փոքրիկ Ուրվականն արթնանում է ոչ թե կեսգիշերին, այլ` կեսօրին։ Նա դուրս է գալիս փողոց և արևի շողերից սևանում է։
Նրան (այսինքն Ուրվականին) նկատում են մարդիկ, և նա սկսում է թաքնվել գետնանցումներում` դուրս գալով քաղաքի անսպասելի վայրերում և վախեցնելով բնակիչներին։ Ուրվականը դառնում է ցերեկային և այլևս չի կարողանում արթնանալ գիշերը։ Եվ երբ քաղաքը նշում է Շվեդիայի պաշարումից ազատման 325-ամյակը, Փոքրիկ Ուրվականը դուրս է գալիս և ցրում է շվեդական բանակը այնպես, ինչպես դա արել էր 325 տարի առաջ։
Նա չգիտեր, որ շվեդական զինվորները զգեստափոխված քաղաքացիներ են, որ մասնակցում են պատմական տոնին։ Շուտով Ուրվականը երխաների խոսակցություններից հասկանում է իր սխալը։ Նա ամաչում է և որոշում վերադառնալ ամրոց։ Երեխաները իմանում են, որ քաղաքի աշտարակի ժամացույցը վերանորոգվել է, և այն 12 ժամով հետ է ընկել։ Սա է պատճառը, որ Ուրվականն սկսել էր ցերեկներն արթնանալ։ Երեխաները խնդրում են ժամագործին ժամացույցն առաջ տալ։ Ուրվականը վերադառնում է ամրոց և նորից արթնանում է գիշերները` գտնելով իր նախնական սպիտակ գույնը։
Թարգմանություններ խմբագրել
Գոյություն ունի հեքիաթի ռուսերեն երկու թարգմանություն (նույն անունով)։ Հեքիաթն առաջին անգամ ռուսերենով հրատարակվել 1981 թվականին, «Մուրզիլկա» ամսագրում (թիվ 3-8), Յուրի Կորինցի և Նատալյա Բուրլովայի թարգմանությամբ` Լև Տոկմակովի պատկերազարդումներով։ Մեկ այլ թարգմանության հեղինակն է Էլվիրա Իվանովան. երկու թարգմանություններն էլ բազմիցս վերահրատարակվել են[1][2]։
Էկրանավորում խմբագրել
- 1969 թվականին Գերմանիայում բեմադրվել է համանուն գունավոր տիկնիկային ֆիլմ-ներկայացումը (երկու մասով)[3]։
- 1987 թվականին Լենինգրադի հեռուստատեսությամբ բեմադրվել է Պրոյսլերի ստեղծագործությունների հիման վրա (ռեժիսոր` Անատոլի Սլայսկի) «Ուրվականը Ալյերբերգ քաղաքից» ֆիլմ-ներկայացումը։ Ուրվականի դերում հանդես է եկել Անատոլի Ռավիկովիչը[4]։
- 1992 թվականին Գերմանիայում ռեժիսոր Կուրտ Լինդան նկարահանել է համանուն գունավոր 86 րոպեանոց մուլտֆիլմը` ըստ հեքիաթի[5]։
- 2013 թվականին ըստ գրքի թողարկվել է մեկ այլ լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմ` նույն վերնագրով[6]։
Այլ մշակումներ խմբագրել
- Ըստ հեքիաթի թողարկվել են ռադիոհաղորդումներ և ձայնագրություններ, որոնք վերահրատարակվում են նաև ներկայումս[7][8]։
- 2005 թվականին հեքիաթի հիման վրա ստեղծվել է սեղանի մանկական խաղ (5 տարեկանից բարձր 2-4 մարդու համար)[9][10]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Произведения Отфрида Пройслера». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 30-ին.
- ↑ Архив фантастики
- ↑ SWR Media Services - TV Lizenz Արխիվացված 2013-11-09 Wayback Machine
- ↑ Привидение из города Ойленберга - YouTube
- ↑ Das kleine Gespenst (1992) - IMDb
- ↑ Das kleine Gespenst (2013) - IMDb
- ↑ «Otfried Preußler - Release-Detail - Das kleine Gespenst (1) - (CD album) - Karussell». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Otfried Preußler - Release-Detail - Das kleine Gespenst (2) - (CD album) - Karussell». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ Infos zu Das Kleine Gespenst
- ↑ Das Kleine Gespenst | Board Game | BoardGameGeek
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Информация о книге на сайте автора (գերմ.)
- Das kleine Gespenst (отрывок из книги) (գերմ.)