Ցյուրիխի կանտոն
Ցյուրիխի կանտոն (գերմ.՝ Kanton Zürich ), ֆր.՝ Zurich; իտալ.՝ Zurigo; ռոմանշ.՝ Turitg), գերմանախոս կանտոն Շվեյցարիայի հյուսիս-արևելքում։ Վարչական կենտրոնը Ցյուրիխ քաղաքն է։ Շվեյցարական համադաշնությանը կանտոնն անդամագրվել է 1351 թվականին։ Նրա տարածքում մարդիկ բնակություն են հաստատել դեռևս նախապատմական ժամանակներում, որի վկայությունն են Ցյուրիխի լճի շրջակայքում հայտնաբերված գերանասյուն 11 տները[3][4] (վերջիններս ընդգրկված են և՛ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում, և՛ Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային սեփականության գույքացուցակում՝ որպես Class object)[5]:
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Շվեյցարիա | ||||
| Կարգավիճակ | Շվեյցարիայի վարչական բաժանում | ||||
| Մտնում է | Շվեյցարիա | ||||
| Վարչկենտրոն | Ցյուրիխ[1] | ||||
| Ամենաբարձր կետ | Schnebelhorn? | ||||
| ԲԾՄ | 408 մետր | ||||
| Օրենսդրական մարմին | Cantonal Council of Zurich? | ||||
| Պաշտոնական լեզուներ | գերմաներեն | ||||
| Բնակչություն | 1 520 968 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)[2] | ||||
| Տարածք | 1729 կմ² | ||||
 | |||||
 | |||||
| Հիմնադրված է | 1351 թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Շաֆհաուզեն կանտոն, Արգաու, Ցուգի կանտոն, Շվից, Տուրգաու, Սանկտ Գալլեն և Բադեն-Վյուրթեմբերգ | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | CH-ZH | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | ZH | ||||
| zh.ch(գերմ.) | |||||
Կանտոնն զբաղեցնում է 1728.8 քառակուսի կիլոմետր տարածք։
2017 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 1,504,346 (այս ցուցանիշով առաջին տեղն է զբաղեցնում Շվեյցարիայի կանտոնների շարքում)։
Ժողովրդագրություն խմբագրել
Կանտոնի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները[6]
Վարչատարածքային բաժանում խմբագրել
Կանտոնը բաժանված է 12 շրջանի.
- Աֆոլտերն
- Անդելֆինգեն
- Բյուլախ
- Դիլսդորֆ
- Դիտիկոն
- Հինվիլ
- Հորգեն
- Մայլեն
- Պֆեֆիկոն
- Ուստեր
- Վինտերտուր
- Ցյուրիխ
Տեսարժան վայրեր խմբագրել
- Գրոսմյունստեր — Ցյուրիխի ամենամեծ տաճարը
- Ֆրաումյունստեր — կուսանոց, որ համբավվել է Մարկ Շագալի վիտրաժներով
- Սուրբ Պետրոսի եկեղեցի — Ցյուրիխի ամենահին եկեղեցին, որ հռչակվել է Եվրոպայում խոշորագույնը համարվող ժամացույցով
- Լինդենհոֆ — հարթակ՝ սարի վրա, որտեղից բացվում է քաղաքի համայնապատկերը. նախկինում եղել է հին հռոմեացիների հիմնած մաքսակետ
- Արհեստավորների համքարության տուն
- Ցյուրիխի օպերային թատրոն
- Ռատուշա
- Կունստհաուս
- Էմիլ Բյուրլեի հիմնադրամի հավաքածու
- Ուտլիբերգ — սար՝ դիտաշտարակով
- Ցյուրիխի կենդանաբանական այգի
- Մահմուդի մզկիթը Ցյուրիխում — Շվեյցարիայում կառուցված առաջին մղկիթը
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Կանտոնի մայրաքաղաք Ցյուրիխի համայնապատկերը -
Տեսարան կանտոնի հարթավայրից -
Ցյուրիխի լիճը -
Էնգե նավահանգիստն ու շատրվանը Ցյուրիխի լճում -
Վինտերտուրի կայարանը
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
- ↑ 2,0 2,1 Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018 — FSO, 1860.
- ↑ «Prehistoric Pile Dwellings in Switzerland». Swiss Coordination Group UNESCO Palafittes (palafittes.org). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «World Heritage». palafittes.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
- ↑ «A-Objekte KGS-Inventar». Schweizerische Eidgenossenschaft, Amt für Bevölkerungsschutz. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
- ↑ Swiss Federal Statistical Office STAT-TAB Bevölkerungsentwicklung nach Region, 1850–2000 Արխիվացված 30 Սեպտեմբեր 2014 Wayback Machine (գերմ.) accessed 29 January 2011
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Պաշտոնական կայք
(գերմ.) - Պաշտոնական վիճակագրություն
- Zürich Tourism Արխիվացված 2014-08-20 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցյուրիխի կանտոն» հոդվածին։ |