Տրիկալա
Տրիկալա (հուն․՝ Τρίκαλα), քաղաք Հունաստանում՝ Թեսալիայի հյուսիս-արևմուտքում։ Գտնվում է ծովի մակարդակից 115 մ բարձրութան վրա՝ Թեսալիայի արգավանդ հարթավայրում, Պինյոսի ձախ ափին։ Քաղաքը գտնվում է Լարիսայից 56 կմ հարավ-արևմուտք, Աթենքից՝ 244 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Տրիկեյ համայնքի վարչական կենտրոնն է։ Բնակչությունը 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով 61,653 մարդ է։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Տրիկալա | ||
 | ||
| Երկիր |  Հունաստան | |
| Մակերես | 608 կմ² | |
| ԲԾՄ | 115 մետր | |
| Բնակչություն | ▲62 064 մարդ (2021) | |
| Հեռախոսային կոդ | 24310 | |
| Փոստային դասիչ | 421 00 | |
| Պաշտոնական կայք | trikalacity.gr | |
| ||
Քաղաքում գործում են տեքստիլի, սննդի, ծխախոտի, կաշվի-կոշիկի, փայտամշակման և մետաղամշակման ձեռնարկություններ։
Քաղաքով է անցնում ազգային 6-րդ ճանապարհը, եվրոպական E92 ճանապարհի հատվածը և ազգային 30-րդ ճանապարհը։ Քաղաքում գործում է երկաթուղային «Տրիկալա» կայարանը, որ գտնվում է Պալեոֆարսալոս-Կալամբակա ճանապարհին։
Պատմություն խմբագրել
Հին Թեսալիայի Տրիկա (հուն․՝ Τρίκκη, լատին․՝ Tricca) ամրացված քաղաքը հիշատակել է դեռևս Հոմերոսը իր «Իլիական» պոեմում[1]։ Այն հիշատակել են նաև ավելի ուշ շրջանի հեղինակները։ Քաղաքը գտնվել է Լիթեոսի ձախ ափին՝ Հոմֆ բնակավայրից արևելք՝ այն շրջանում, որ նախկինում կոչվել է Դորիդա, իսկ ավելի ուշ՝ Հեստիեոտիդա (հին հունարեն՝ Ἑστιαιῶτις ή Ἱστιαιῶτις)[2][3]։ Սա եղել է երեք արգոնավորդների հայրենիքը, ինչպես նաև Ասկլեպիոսի հավանական ծննդավայրը։ Քաղաքից ոչ հեռու՝ Պինդոսի ստորոտին է գտնվել բժիշկ-աստված Ասկլեպիոսի տաճարը՝ իր տեսակով բժշկական մի կենտրոն, որտեղ նաև կրոնական պաշտամունք է եղել[4][5][6]։
10-րդ դարի վերջին Տրիկալան գտնվել է Բուլղարական առաջին կայսրության տիրապետության տակ (920—922, 977—983, 996—997 թվականներ), երբ Սամուել Կոմսաձագն ու Սիմեոն Առաջինը նվաճել են այն, այնուհետև անցել է Մեծ Վլախիայի տիրապետությանը։ Հետագայում քաղաքը ձեռքից ձեռք է անցել՝ լինելով Էպիրոսի բռնապետության (1215-1230, Թեսալիայի բռնապետության (1230-1335), Նիկիայի կայսրության (1241-1261), Բյուզանդիայի (1261-1335), Սերբա-հունական թագավորության (1348-1373), դարձյալ Բյուզանդիայի (1335—1348, 1373—1394, 1403—1411) և Օսմանյան կայսրության (1394—1403 և 1411—1881) տիրապետության տակ։
Տրիկալան իր ներկայիս անունը ստացել է թուրքերից և գրեթե չորս դար՝ 1411-1826 թվականներին, դարձել օսմանյան Ռումելիա նահանգի կենտրոնը։ Ավելի ուշ՝ 1826—1867 և 1873—1881 թվականներին, մտել է Բիտոլի վիլայեթի մեջ, 1867-1873 թվականներին այն նաև եղել է Սալոնիկի վիլայեթի կենտրոնը։ Անկախ Հունսատանին քաղաքը միավորվել է 1881 թվականին Բեռլինյան պայմանագրով։ Սակայն 1897 թվականի հույն-թուրքական պատերազմի ժամանակ ապրիլի 28-ին Տրիկալան դարձյալ նվաճվել է թուրքերի կողմից և մոտ վեց ամիս եղել նրա տիրապետության տակ։
Պինդոսի իշխանության գոյության ժամանակ իշխանության պետական հավաքները կազմակերպվել են Տրիկալեում։
Տեսարժան վայրեր խմբագրել
Քաղաքում պահպանվել են Ասկլեպիոսի տաճարի ավերակները[5]։ Այստեղ պահպանվել են նաև հելլենիզմի ու հռոմեական շրջանի հուշարձաններ, այդ թվում՝ խճանկարներ, բաղնիքներ, ստոաներ։ Քաղաքը՝ նախկին ակրոպոլիսի տեղում կառուցված և իշխող դիրք ունեցող բյուզանդական ամրոցով, Լիթեոս գետով, որը Պինյոսի վտակն է, բաժանվում է երկու մասի[7][8]։ «Նոր» քաղաքում հետաքրքիր են Սուրբ Դիմիտրի Սոլունացու և սուրբ Անարծաթասերների եկեղեցիները։
Քույր քաղաքներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Гомер. Илиада. II, 729
- ↑ Страбон. География. X, 4, 6; с. 452
- ↑ Hestiaeotis|страницы=624
- ↑ Страбон. География, VIII, 4, 4; 6, 15; IX, 5, 17; с. 342, 357, 414
- ↑ 5,0 5,1 «Αρχαιολογικός χώρος Αρχαίας Τρίκκης ("Ασκληπιείο") Τρικάλων. Ιστορικό». Οδυσσέας (հունարեն). Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
- ↑ Tricca|страницы=1411
- ↑ Κρυστάλλω Μαντζανά (2012). «Βυζαντινό Κάστρο Τρικάλων, παλιά πόλη Βαρούσι. Περιγραφή». Οδυσσέας (հունարեն). Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
- ↑ Страбон. География. XIV, 1, 39; с. 605
Գրականություն խմբագրել
- «Трикала». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրիկալա» հոդվածին։ |