Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր, ամենամյա հիշարժան տոն, որն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) նախաձեռնությամբ նշվում է մարտի 24-ին։ ԱՀԿ-ն 1993 թվականին տուբերկուլոզը հայտարարել է համընդհանուր խնդիր։ Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օրվա նպատակն է բարձրացնել տուբերկուլոզի համատարած համաճարակի մասին իրազեկվածությունը և այդ հիվանդության վերացման ջանքերը։

Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

Տեսակմիջազգային օր
ԱմսաթիվՄարտի 24
Հաստատված1982[1]
Անվանված էտուբերկուլյոզ
Ի հիշատակտուբերկուլյոզ
Կայքwho.int/es/campaigns/world-tb-day(իսպ.) և who.int/campaigns/world-tb-day(անգլ.)

Օրվա ընտրությունը կապված է այն իրադարձության հետ, երբ 1882 թվականի հենց այդ օրը գերմանացի մանրէաբան Ռոբերտ Կոխը հայտարարել է տուբերկուլոզի հարուցիչի հայտնաբերման մասին։

Ներկայումս տուբերկուլոզը տարեկան մոտ 1,6 միլիոն մարդու կյանք է խլում, որոնց բացարձակ մեծ մասը (մոտ 95%) զարգացող երկրների բնակիչ է։ Ամեն տարի տուբերկուլոզը սպանում է ավելի շատ մեծահասակ մարդկանց, քան ցանկացած այլ վարակ։ Երրորդ աշխարհի երկրներում տուբերկուլոզը կազմում է մահացությունների մոտ 26 %-ը։

Տուբերկուլոզի առավել լուրջ դրություն է աֆրիկյան երկրներում։ Աֆրիկային բաժին է ընկնում մոլորակի բոլոր հիվանդացածների մոտ 29 %-ը և այդ վարակից մահացության բոլոր դեպքերի 34 %-ը։ Աֆրիկայում տուբերկուլոզի մակարդակը վերջին 15 տարում կրկնապատկվել է՝ 149-ից հասնելով 343-ի` 100 հազար բնակչի հաշվով։ Տագնապ է առաջացնում տուբերկուլոզի հակաբիոտիկ դիմացկուն ձևերի դեպքերի գրանցման ավելացումը, որոնց առաջացման մեջ Աֆրիկայում նույնպես նկատվում են ծայրահեղ անբարենպաստ միտումներ։

Աշխարհի ամենավտանգավոր իրավիճակը տուբերկուլոզի առումով՝ բազմակի դեղային դիմացկունությամբ, առավել մահացու և դրա վտանգավոր ձևով, գրանցվել է Ռուսաստանի Դաշնությունում[2][3][4]։

Օրվա թեմա խմբագրել

  • 2020 թվական` «Եկել է տուբերկուլոզի վերջ տալու ժամանակը»
  • 2019 թվական` «Ժամանակն է գործել»
  • 2018 թվական` «Ուշադրությու՛ն, հետախուզում։ Փնտրում ենք առաջնորդների` ազատելու աշխարհը տուբերկուլոզից»
  • 2017 թվական` «Միասին լուծարենք տուբերկուլոզը. ոչ մեկին անուշադրության չենք մատնի»
  • 2016 թվական` «Միասին լուծարենք տուբերկուլոզը. ոչ մեկին անուշադրության չենք մատնի»
  • 2015 թվական` «Ուժեղացնել տուբերկուլոզի վերացման տեմպերը»
  • 2014 թվական` «3 միլիոն մարդուն տրամադրել բուժում»
  • 2013 թվական` «Կանգ առ, տուբերկուլոզ, քանի դեռ ես ողջ եմ»
  • 2012 թվական` «Կանգ առ, տուբերկուլոզ, քանի դեռ ես ողջ եմ»
  • 2011 թվական
  • 2010 թվական` «Առաջ դեպի տուբերկուլոզի դեմ պայքարի նոր նվաճումներ»

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://omu.unife.edu.pe/wp-content/uploads/2023/02/Efemerides_24-de-marzo-de-1982.-Se-declara-el-Dia-Mundial-la-Tuberculosis-OMS.pdf
  2. Аналитический обзор по туберкулёзу. 2011. М., 2013 http://www.mednet.ru/images/stories/files/CMT/tbreview2011.pdf
  3. Алексей Торгашев. Туберкулёз. 10 инфекций, побеждённых людьми. Русский репортёр. 48(326) 5 декабря 2013 года. https://expert.ru/russian_reporter/2013/48/10-infektsij-pobezhdennyih-lyudmi/
  4. Фтизиатрия по-российски. Медицинская газета,2013 http://chodtb74.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=51:ftiziatria-russian&catid=1:latest-news&Itemid=18

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օր» հոդվածին։