Տաուտենբուրգի աստղադիտարան
Տաուտենբուրգի աստղադիտարան, կամ Կառլ Շվարցշիլդի աստղադիտարան (գերմ.՝ Karl-Schwarzschild-Observatorium, ՄԱՄ կոդը՝ 033), գտնվում է Գերմանիայի Թյուրինգիա մարզի Տաուտենբուրգ քաղաքում (Ենայից ոչ հեռու)՝ ծովի մակերևույթից շուրջ 350 մ բարձրության վրա։ Հիմնվել է 1960 թվականին որպես ԳԴՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Աստղաֆիզիկայի կենտրոնական ինստիտուտի աստղադիտարան, և անվանվել է գերմանացի աստղագետ և ֆիզիկոս Կառլ Շվարցշիլդի (1873–1916) պատվին։ 1992 թվականին աստղադիտարանը վերանվանվեց Թյուրինգիայի պետական աստղադիտարան (Thüringer Landessternwarte, TLS).[3]
| Տաուտենբուրգի աստղադիտարան Thüringer Landessternwarte Tautenburg («Karl Schwarzschild» Tautenburg) | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | աստղագիտական աստղադիտարան և կազմակերպություն |
| Կառավարող | Բեռլինի գիտությունների ակադեմիա |
| Աստղադիտարանի կոդ | 033 |
| Երկիր |  Գերմանիա[1] |
| Վայր | Տաուտենբուրգ |
| ԲԾՄ | 341 մետր |
| Հիմնադրվել է՝ | 1960 |
| Անվանված է | Կարլ Շվարցշիլդ |
| Գերմանիայի հետազոտական ցանց[2] | |
| Կայք | tls-tautenburg.de/TLS |
 Thüringer Landessternwarte Tautenburg Վիքիպահեստում | |
Տաուտենբուրգի աստղադիտարանում տեղակայված է եզակի աստղադիտակ, որը Կասեգրենի և Կուդեի համակարգերից բացի ունի նաև Շմիդի տիպի համակարգ։ Հայելու տրամագիծը 2 մ է, ուղղիչ ոսպնյակինը՝ 134 սմ[4]։ Աստղադիտակը այս պահին հանդիսանում է ամենամեծը Գերմանիայում և անվանվում է Ալֆրեդ Յենշի աստղադիտակ։ Այն ստեղծվել է ՎԵԲ Զեյց Ենա կազմակերպությունում (Կառլ Զեյց ընկերության Ենայի մասնաճյուղում Արևելյան Գերմանիայում)։
Աստղադիտարանում հայտնաբերվել են բազմաթիվ աստերոիդներ[5], ինչպես նաև HD 8673, 30 Արիետիս, 4 Մեծ Արջ և HD 13189 աստղերի շուրջ պտտվող էկզոմոլորակներ և գորշ թզուկներ[6][7]։ Աստղադիտարանում է գտնվում նաև LOFAR ռադիոաստղադիտակը[8]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ GRID Release 2017-05-22 — 2017-05-22 — 2017. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
- ↑ https://www.dfn.de/verein/mv/mitglieder/
- ↑ «General». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «2m-Alfred-Jensch-Telescope». Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Minor Planet Discoverers (by number)». Minor Planet Center. 2016 թ․ նոյեմբերի 14. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
- ↑ «Thüringer Astronom weist erstmals extrasolaren Planeten mit Teleskop in Deutschland nach» (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
- ↑ «A giant planet around the massive giant star HD 13189». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ «German LOFAR stations». ASTRON. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 17-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 628)։ 
|