Տամաուլիպաս
Տամաուլիպաս (իսպ.՝ Estado Libre y Soberano de Tamaulipas), պաշտոնական անվանումը՝ Տամաուլիպասյի ազատ և ինքնիշխան նահանգ, Մեքսիկայի 31 նահագներից մեկը։ Կազմված է 43 համայնքներից և մայրաքաղաք Սյուդադ Վիկտորիայից։ Մայրաքաղաքն անվանվել է ի պատիվ Մեքսիկայի առաջին նախագահ Գվադալուպե Վիկտորիայի։
 իսպ.՝ Estado Libre y Soberano de Tamaulipas | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Երկիր |  Մեքսիկա | ||||
| Մասն է | Հյուսիսային Մեքսիկա | ||||
| Կարգավիճակ | նահանգ | ||||
| Մտնում է | Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ | ||||
| Վարչկենտրոն | Սյուդադ Վիկտորիա | ||||
| ԲԾՄ | 126 մետր | ||||
| Օրենսդրական մարմին | Congress of Tamaulipas? | ||||
| Հիմնական լեզու | իսպաներեն | ||||
| Բնակչություն (2012) | 3․374․200[1] | ||||
| Տարածք | 80249[2] | ||||
| Բարձրություն ծովի մ-ից՝ - Բարձրագույն կետ | 3280[3] մ | ||||
.svg) | |||||
 | |||||
| Հիմնադրված է | 1824, փետրվարի 7[4] թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Տեխաս, Նուևո Լեոն, Սան Լուիս և Վերակրուս | ||||
| Ժամային գոտի | UTC-6 −5 | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | MX-TAM | ||||
| Փոստային ինդեքսներ | 87–89 | ||||
| Ինտերնետ-դոմեն | .mx | ||||
| Պաշտոնական կայքը | |||||
Տվյալներ խմբագրել
Նահանգը գտնվում է Մեքսիկայի հյուսիս-արևելքում։ Հարավ-արևելքում սահմանակից է Վերակրուսին, հարավ-արևմուտքում՝ Սան Լուիս Պոտոսին, արևմուտքում՝ Նուևո Լեոնին։ Հյուսիսում 370 կմ սահմանակից է ԱՄՆ-ին՝ ձգվելով Տեխաս նահանգի երկայնքով[5]։
Տամաուլիպաս անվանումը ծագել է Տամահոլիպայից, ուաստեկյան տերմին, որի տամ նախածանցը նշանակում է «վայր (որտեղ)», հոլիպա-ի համար գիտական մեկնաբանում չկա, բայց ընդունված մեկնաբանություններից է «բարձր բլուրները»[6]։ Նահանգի անվան ըստ մեկ այլ մեկնաբանության՝ այն ծագել է Ta ma ho'lipam-ից («վայր, որտեղ լիպանական ցեղն աղոթում է»)։
Բացի մայրաքաղաք Սյուդադ Վիկտորիայից մյուս խոշոր քաղաքներից են Ռեյնոսան, Նուևո Լարեդոն, Մատամորոսը, Տամպիկոն։
Ժողովրդագրություն խմբագրել
| Քաղաք | Քաղաք Բնակչություն[7] |
Համայնք բնակչություն |
Մետրոպոլիտան Բնակչություն[8] |
Մետրոպոլիտան տարածքի տեսակը |
|---|---|---|---|---|
| Ռեյնոսա | 589,466 | 608,891 | 1,501,919[9] | Միջազգային/ Ռեյնոսա համայնք/Ռիո Բրավո/Իդալգո |
| Մատամորոս | 449,815[10] | 489,193 | 1,136,995[11] | Միջազգային/ Մատամորոս/Կամերուն |
| Նուևո Լարեդո | 373,725 | 384,033 | 636,516 | Միջազգային/Նուևո Լարեդո/Վեբ համայն, Տեխաս/Իդալգո, Կոաուիլա/Կոլումբիա, Նուևո Լեոն |
| Սյուդադ Վիկտորիա | 305,155 | 321,953 | 321,953 | Համայնք |
| Տամպիկո | 297,284 | 309,003 | 859,419 | Նահանգի ներսում և դրսում |
| Սյուդադ Մադերո | 197,216 | 197,216 | – | Տամպիկոյի մետրոյի մաս |
| Միրամար | 118,614 | – | – | Տամպիկոյի մետրոյի մաս |
| Ռիո Բրավա | 95,647 | 118,259 | – | Ռեյնոսայի մետրոյի մաս |
| Սյուդադ Մանտե | 84,787 | 115,792 | 115,792 | Համայնք |
| Ալտամիրա | 59,536 | 212,001 | – | Տամպիկոյի մետրոյի մաս |
| Վալե Էրմոսո | 48,918 | 63,170 | 63,170 | Համայնք |
Տամաուլիպասի բուսական և կենդանական աշխարհը խմբագրել
| Տամաուլիպասի բուսական և կենդանական աշխարհը | |||||||
|
|
|
|
| |||
| Panthera onca | Felis concolor | Tamiasciurus | Vulpes vulpes | Aquila chrysaetos | |||
|
_2006-09-19.JPG)
|
|
|
| |||
| Eretmochelys imbricata | Caiman | Tayassuidae | Odocoileus virginianus | Didelphis virginiana | |||
|
|
|
|
| |||
| Acer saccharinum | Opuntia ficus-indica | Echinocactus grusonii | Cylindropuntia imbricata | Pinus ponderosa | |||
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «ENOE». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ «Resumen». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
- ↑ «Relieve». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Las Diputaciones Provinciales» (PDF) (Spanish). էջ 15.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Tamaulipas» (PDF). SRE. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Historia». Gobierno del Estado de Tamaulipas. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Link to tables of population data from Census of 2010». Inegi.org.mx. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 30-ին.
- ↑ 2010 U.S. Census Data Արխիվացված 2011-03-24 Wayback Machine and Link to tables of population data from Census of 2010
- ↑ «McAllen Overview». McAllen Chamber of Commerce. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 26-ին.
- ↑ «Estadísticas INEGI Población en Matamoros». Copyright © 2011 matamoros.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ «Matamoros-Brownsville». World Gazetteer. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 22-ին.(չաշխատող հղում)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տամաուլիպաս» հոդվածին։ |