Վիքիպեդիա

Վիրխիլիո Պիներա

կուբացի գրող

Վիրխիլիո Պիներա (իսպ.՝ Virgilio Piñera Llera, օգոստոսի 4, 1912(1912-08-04)[1][2][3][…], Կադենաս, Մատանսաս, Կուբա - հոկտեմբերի 18, 1979(1979-10-18)[1][2][3][…] կամ հոկտեմբերի 19, 1979(1979-10-19)[4], Հավանա, Կուբա), կուբացի բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ։

Վիրխիլիո Պիներա
Ծնվել էօգոստոսի 4, 1912(1912-08-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿադենաս, Մատանսաս, Կուբա
Վախճանվել էհոկտեմբերի 18, 1979(1979-10-18)[1][2][3][…] (67 տարեկան) կամ հոկտեմբերի 19, 1979(1979-10-19)[4] (67 տարեկան)
Վախճանի վայրՀավանա, Կուբա
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ և թարգմանիչ
Լեզուիսպաներեն
Քաղաքացիություն Կուբա
ԿրթությունՀավանայի համալսարան

Կենսագրություն խմբագրել

 
Կամագուեյ փողոցը, որտեղ անցել է Պիներայի մանկությունը

Վիրխիլիո Պիներան ծնվել է 1912 թվականին Կուբայի Կարդենաս քաղաքում։ Հայրը եղել է հողային ինժեներ, մայրը՝ ուսուցչուհի։ Պիների բանաստեղծությունները տպագրվել են «Կուբայական պոեզիա, 1936 թվական» անթոլոգիայում, որը կազմվել է Խուան Ռամոն Խիմենեսի կողմից։ Ավարտել է Հավանայի համալսարանի փիլիսոփայության և գրականության ֆակուլտետը (1940)։ Քաջածանոթ է եղել Խոսե Լեսամա Լիմայի հետ, ընդգրկված է եղել «Orígenes» ամսագրի շրջանակներում, սակայն չի մասնակցել գրող- տրանսցենդենտալիստների հոգևոր հերմետիզմի գծով կողմնորոշումներին։ 1946 թվականից մինչև 1958 թվականը աշխատել է Բուենոս Այրեսի կուբայական դեսպանատանը՝ այնտեղ մտերմանալով Վիտոլդ Գոմբռովիչի հետ, թարգմանել է նրա «Ֆերդիդուրկե» վեպը (հեղինակի և էնտուզիաստների խմբի օժանդակությամբ ճշտությամբ ստեղծել է դրա իսպանալեզու տարբերակը, որը տպագրվել է Բուենոս-Այրեսում 1947 թվականին)։ 1946 թվականին Պիների «Անքուն գիշերով» նովելը Բորխեսը հրապարակում է «Բուենոս-Այրեսյան տետրեր» ամսագրում։ 1955 թվականին Վիրխիլիո Պիներան Խոսե Ռոդրիգես Ֆեոյի հետ միասին Հավանայում հիմնադրում են «Ցիկլոն» ամսագիրը, որը գրական առումով հակադրվում է Լեսամ Լիմին և նրա համախոհներին։ Հրապարակվել է նաև արգենտինական «Sur» և «Hogar» ամսագրերում, Բորխեսին մերձավոր ֆրանսիական «Lettres Nouvelles» և «Temps Modernes» հրատարակչություններում։ Հեղափոխական ուժերի հաղթանակից հետո համագործակցել է «Հեղափոխություն» թերթի և դրա «Հեղափոխություն երկուշաբթի օրը» գրական հավելվածում, որը ղեկավարում էր Գ. Կաբրերա Ինֆանտեն։ 1962 թվականին Պիներայի պիեսը և նովելը հրատարակվեցին ԱՄՆ-ում «Ոդիսևս» ամսագրում։ 1968 թվականին «Երկու ծեր խուճապահարները» պիեսի համար ստացել է «Կասա դե լաս Ամերիկաս» հրատարակչության մրցանակ։ 1969 թվականին Նյու Յորքում բեմադրվում է «Կեղծ ահազանգ» դրաման։ 1969 թվականից հետո Պիներան հետապնդվում է քաղաքական և գրական իշխանությունների կողմից հոմոսեքսուալիզմի համար (որը նա երբեք չէր թաքցնում), իսկ փաստացի, ամեն ինչում անկախ դիրքորոշման համար գտնվել է տնային կալանքի և մշտական հսկողության տակ, նրա ստեղծագործությունները լույս չէին տեսնում մամուլում, չէին բեմադրվում, արգելված էր դրանց արտասահման դուրս բերումը։ Չնայած դրան նրա «Սառնարյուն պատմվածքներ» գիրքը հրատարակվել է Ֆրանսիայում (1970), պիեսները բեմադրվել են Իսպանիայում և Արգենտինայում, ցուցադրվել են հեռուստատեսությամբ, արձակը և դրամատուրգիան հրապարակվել է Արգենտինայում և ԱՄՆ-ում։ Կուբայում Պիներայի ստեղծագործությունները նորից սկսեցին երևալ միայն 1987 թվականից հետո[5]։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Ինքը Պիներան իրեն անվանում էր «այնպիսի ռեալիստ, որը չի կարող արտահայտել ռեալությունը, առանց այն խեղաթյուրելու, այսինքն այն չդարձնելով առավել ռեալ և աշխույժ»։ Սյուրռեալիստական սև հումորին մոտ նրա արձակը և դրամատուրգիան կանխագուշակում էին Արթուր Ադամովի աբսուրդի թատրոնը, Էժեն Իոնեսկոն և Սեմյուել Բեքեթն, Ֆերնանդո Արաբալի «տագնապի թատրոնը», մեծ ազդեցություն գործելով Կուբայի, կուբայական սփյուռքի և Լատինական Ամերիկայի այլ երկրների երիտասարդ գրողների վրա, որոնց համար նա դարձավ և մնաց նշանակալի օրինակ (Գ. Կաբրերա Ինֆանտեն, Ռեյնալդո Արենասը, Անտոն Արուֆատը, Աբիլո Էստևեսը, Սևերո Սարդույը, Ռիկարդո Պիլյան, Սալվադոր Էլիսոնդոն և մյուսները)։ Թարգմանել է Շառլ Բոդլերին, Մարսել Պրուստին, Անդրե Ժիդին, Ժ. Ժիոնոյին, Իմրե Մադիչին և մյուսներին։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Բանաստեղծություններ խմբագրել

  • Las furias/ Ֆուրիա (1941)
  • La isla en peso/ Բարձրացած կղզի (պոեմ)
  • La vida entera/ Ամբողջ կյանքը (1969)

Նովելներ խմբագրել

  • Cuentos fríos/ Սառնասիրտ պատմություններ (1956)
  • El que vino a salvarme/ Նա, ով եկել էր ինձ փրկելու (1970, տպագրվել է Բուենոս Այրեսում)

Վեպեր խմբագրել

  • La carne de René/ Ռենեն և նրա մարմինը (1952)
  • Pequeñas maniobras/ Փոքր հնարքներ (1963)
  • Presiones y diamantes/ Ճնշում և ադամանդ (1967)

Դրամաներ խմբագրել

  • Electra Garrigó/ Էլեկտրա Գարիգո (1941, բեմադրվել է 1948)
  • Aire frío/ Սառը օդ (1959)
  • El flaco y el gordo/ Նիհարն ու հաստլիկը (1959)
  • Dos viejos pánicos/ Երկու ծեր խուճապարկուները (1968)

Համալրված հրատարակություններ խմբագրել

  • Teatro del absurdo. La Habana: Instituto del Libro, 1967
  • Teatro inconcluso/ Selección, ordenamiento y prólogo Rine Leal. La Habana: Ediciones Unión, 1990.
  • Teatro inédito. La Habana, Editorial Letras Cubanas, 1993.
  • Cuentos de la risa del horror/ Selección Efraín Rodríguez Santana. Bogotá: Editorial Norma, 1994.
  • Poesía y crítica/ Selección y prólogo Antón Arrufat. México: Consejo Nacional para la Cultura y las Artes, 1994.
  • Cuentos completos. Madrid: Alfaguara, 1999.

Գրականություն խմբագրել

  • Cabrera Infante G. The Death of Virgilio// Virgilio Piñera. Cold Tales. Hygiene, CO: Eridanos, 1988, рр. xi-xiv.
  • Torres Robles C.L. La cuentística de Virgilio Piñera. Estrategias humorísticas. Madrid: Pliegos, 1989.
  • Cabrera Infante G. Vidas para leerlas. Madrid: Alfaguara, 1992.
  • Arrufat A. Virgilio Piñera: entre él y yo. La Habana: Ediciones UNION, 1994.
  • Cristófani Barreto T. A libélula, a pitonisa. Revolução, homossexualismo e literatura em Virgilio Piñera. São Paulo: Editora Iluminuras Ltda., 1996.
  • En torno a la obra de Virgilio Piñera/ Jean-Pierre Clément, Fernando Moreno, eds. Poitiers: Centre de Recherches Latino-Americaines de l' Université de Potiers, 1996.
  • Valerio-Holguin F. Poética de la frialdad: La narrativa de Virgilio Piñera. New York: University Press of America, 1997.
  • Virgilio Piñera: la memoria del cuerpo/ Molinero R., ed., San Juan, Puerto Rico: Editorial Plaza Mayor, 2002.
  • Lobato Morchón R. El teatro del absurdo en Cuba (1948-1968). Madrid: Editorial Verbum, 2002.
  • Garrido Rodríguez A. Tres mundos narrativos alucinantes. Las Tunas: Editorial Sanlope, 2002
  • Espinosa C. Virgilio Piñera en persona. Miami: Término Editorial, 2003.
  • Anderson T.F. Everything in Its Place: The Life and Works of Virgilio Piñera. Lewisburg: Bucknell UP, 2006.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Echevarría R. G. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 NooSFere (ֆր.) — 1999.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
  5. ↑ Virgilio Piñera

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վիրխիլիո_Պիներա&oldid=8664494» էջից