Վիտորիո Ալֆիերի (հունվարի 16, 1749(1749-01-16)[1][2][3][…], Աստի, Պիեմոնտ, Իտալիա[4][3][5][…] - հոկտեմբերի 8, 1803(1803-10-08)[1][2][3][…], Ֆլորենցիա, Էտրուրիայի թագավորություն[4][3][5][…]), իտալացի բանաստեղծ, թատերագիր։

Վիտորիո Ալֆիերի
իտալ.՝ Vittorio Alfieri
Ծնվել էհունվարի 16, 1749(1749-01-16)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱստի, Պիեմոնտ, Իտալիա[4][3][5][…]
Վախճանվել էհոկտեմբերի 8, 1803(1803-10-08)[1][2][3][…] (54 տարեկան)
Վախճանի վայրՖլորենցիա, Էտրուրիայի թագավորություն[4][3][5][…]
ԳերեզմանՍանտա Կրոչե եկեղեցի[3][6][7]
Մասնագիտությունդրամատուրգ, բանաստեղծ, գրող, դերասան, թարգմանիչ, թատրոնի դերասան, փիլիսոփա, արվեստագետ և ազնվական
Լեզուիտալերեն
ՔաղաքացիությունKingdom of Sardinia
Գրական ուղղություններկլասիցիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներAgamemnon?, Antigone?, Saul? և Myrrha?
ԱնդամակցությունԹուրինի գիտությունների ակադեմիա[8]
Համատեղ ապրողPrincess Louise of Stolberg-Gedern?
Изображение автографа
Կայքfondazionealfieri.it
 Vittorio Alfieri Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է հունվարի 16-ին, Աստի քաղաքում։ Ազգային կլասիցիստական ողբերգության հիմնադիր։ «Կլեոպատրա», «Անտիգոնե», «Ագամեմնոն», «Օրեստ», «Մարիա Ստյուարտ» ողբերգությունների թեման սերն է, ընտանիքը և սոցիալական պայքարը։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

1785-1792 թվականներին ապրել է Փարիզում, համակրել ֆրանսիական բուրժուական հեղափոխությանը։ Սակայն Յակոբինյան հեղաշրջումից հետո «Սիզոգալլո» (1799) պամֆլետների ժողովածուում հանդես է եկել դրա դեմ։ Գրականության մեջ մեծ ճանաչում է գտել «Աստիացի Ալֆիերի Վիտորիոյի կյանքը, որ գրել է ինքը» (1804, հայերեն հրատարակվել է 1873 թվականին) ինքնակենսագրական արձակ երկով։

Քնարական ստեղծագործություններում և դրամաներում Ալֆիերին ձգտել է վերականգնել Իտալիայի ազգային ոգին։ «Մեկը», «Քչերը», «Շատերը» կատակերգություններում ժողովրդին պայքարի է կոչել ընդդեմ բռնակալների։ Մահացել է հոկտեմբերի 8-ին, Ֆլորենցիայում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Fubini M. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1960. — Vol. 2.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (ֆր.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 60. — ISBN 978-2-221-06888-5
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Альфьери Витторио // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  6. Альфиери (ռուս.) // Энциклопедический лексиконСПб.: 1835. — Т. 2. — С. 45—47.
  7. Альфиери, Витторио (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 587—588.
  8. www.accademiadellescienze.it (իտալ.)

Գրականություն խմբագրել

  • Альфиери В. Орест. Саул. Мирра. Брут Второй / Пер. с итальян. // Гольдони К. Комедии. Гоцци К. Сказки для театра. Альфьери В. Трагедии. — М., Художественная литература, 1971.
  • Гливенко И. И., Витторио Альфьери. Жизнь и произведения, т. 1, СПБ. 1912;
  • Дживелегов А. К. и Мокульский С. С., История западноевропейского театра, т. 2, М., 1957;
  • Де Санктис Ф., История итальянской литературы, т. 2, М., 1964;
  • Мокульский С. С., Итальянская литература…, М., 1966;
  • Реизов Б. Г., Итальянская литература XVIII в., [Л.], 1966:
  • Maier В., Alfieri, [Palermo], [1957]:
  • Bustico G., Bibliografia di V. Alfieri, 3 ed., interamente rifatta e continuata sino al 1926, Firenze, 1927;
  • Fabrizi A., Rassegna alfieriana (1961 — 67), «Lettere italiane», 1968, № 1.
  • Томашевский Н. Витторио Альфьери // Гольдони К. Комедии. Гоцци К. Сказки для театра. Альфьери В. Трагедии. — М., Художественная литература, 1971.
  • Стендаль. Рим, Неаполь и Флоренция. 1978.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիտորիո Ալֆիերի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 195