Վիտալի Բարդադիմ

Վիտալի Բարդադիմ;
Ծնվել է	հունիսի 24, 1931
Ծննդավայր	Պրիմորսկո-Ախտարսկ, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	նոյեմբերի 12, 2010 (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Կրասնոդար, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Մասնագիտություն	հայրենագետ և բանաստեղծ

Վիտալի Պետրովիչ Բարդադիմ (ռուս.՝ Вита́лий Петро́вич Бардады́м, հունիսի 24, 1931(1931-06-24), Պրիմորսկո-Ախտարսկ, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 12, 2010(2010-11-12), Կրասնոդար, Ռուսաստան)^[1], խորհրդային ռուս գավառագետ, գրող, Ռուսաստանի գրողների միության անդամ, ռենտգենտեխնիկ։ Կրասնոդարի պատվավոր քաղաքացի։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է տոհմիկ կազակների ընտանիքում։ Մանկությունն անցկացրել է Կրասնոդարում։ 1937 թվականին՝ հոր ձերբակալությունից հետո, ընտանիքն աքսորվել է Պաշկովսկի ստանիցա^[2]^[3] (ներկայում՝ Կրասնոդարի միկրոշրջան)։

1951-1955 թվականներին ծառայել է Սևծովյան և Հյուսիսային նավատորմերում^[2]։ Ծառայության ընթացքում ավարտել է երեկոյան դպրոցի 10-րդ դասարանը^[3]։

Ավարտել է Լենինգրադի էլեկտրատեխնիկական բժշկական տեխնիկումը, աշխատել է որպես ռենտգենտեխնիկ Կանևսկայայի շրջանային հիվանդանոցում, Կրասնոդարի № 8 հիվանդանոցում, քաղաքային թոքախտավորների դիսպանսերում, երկաթուղային հիվանդանոցի պոլիկլինիկայում^[2]^[3]։

Նպաստել է պատմական օբյեկտների պահպանությանը, հուշատախտակների տեղադրմանը.

նրա նախաձեռնությամբ վերականգնվել է եկեղեցին քաղաքային № 1 հիվանդանոցում^[2],
առաջարկել է վերականգնել Եկատերինա II-ի հուշարձանը,
նախաձեռնել է ատաման Յակով Կուխարենկոյի տանը Կուբանի գրական թանգարանի բացումը,
նախաձեռնել է մի շարք հուշատախտակների տեղադրումը.
- գիտնականներ Սեմյոն և Վալենտինա Կիրլիանների,
- գրաքննադատ Յուրի Սելեզնյովի,
- գեներալ Միխայիլ Բաբիչի,
- օդաչու Վյաչեսլավ Տկաչյովի^[2]։

Վիտալի Բարդադիմը մահացել է 2010 թվականի նոյեմբերի 12-ին^[1]։ Հուղարկավորությունը կատարվել է քաղաքային № 1 հիվանդանոցի եկեղեցում^[2]։

Ընտանիք խմբագրել

Հայրը՝ Բրինկովսկայա ստանիցայի բնակիչ^[2], գնդակահարվել է 1937 թվականին^[3]։

Կինը՝ Վարվառա Պետրովնա Բարբադիմ, բանաստեղծուհի, բանաստեղծությունների 7 ժողովածուների հեղինակ։ Երեխաներ չեն ունեցել։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Դպրոցական տարիներին գրել է բիլինա Մոսկվայի մասին։ Բանաստեղծություններ հրատարակել է սկսած 1950-ական թվականներից երկրամասային թերթերում, «Կուբան» ալմանախում, «Գրական Ռուսաստանում»։ 1960-1970 թվականներին եղել է Կրասնոդարի չափիչ գործիքների գործարանի «Приборостроитель» թերթի խմբագրությանը կից գրական միության անդամ։ Նրա բանաստեղծությունների չորս ժողովածուները, որ հրատարակվել են 1988-2006 թվականներին, ընդգրկվել են «Ռուսական քնարերգության անթոլոգիա։ XX դար» («Антологию русского лиризма. XX век») ժողովածուում^[2]։

Գավառագիտական աշխատություններ սկսել է հրատարակել «Комсомолец Кубани» թերթում (առաջին ակնարկը՝ «Кубанский Третьяков», 1974)։ 1970-ական թվականներից ուսումնասիրել է փաստաթղթեր Լենինգրադի, Մոսկվայի, Ռիգայի, Դոնի Ռոստովի և այլ քաղաքների արխիվներում։ 1989 թվականից եղել է Կուբանի ճարտարապետների ռազմապատմական ակումբի անդամ^[2]։

Հետխորհրդային ժամանակաշրջանում առաջիններից մեկն է անդրադարձել Կուբանի կոզակության ներկայացուցիչների, այդ թվում՝ 1812 թվականի պատերազմի, 19-րդ դարի և 20-րդ դարի սկզբի պատերազմների հերոսների կյանքի ու գործունեության վերականգնմանը («Ратная доблесть кубанцев», 1993; «Атаманы», 2009)^[4]։ Գրել է նաև 19-րդ դարի և 20-րդ դարի սկզբի Կուբանի գրողների ու բանաստեղծների (Ն. Կանիվեցկու, Ն. Պիվնեի, Դ. Ավերկիևի, Կ. Օբրազցովի հոր մասին մասին, հրատարակել է նրանց ստեղծագործությունները^[2]^[3]։

1992 թվականին հրատարակության է նախապատրաստել Նիկոլայ Կանիվեցկու «На вершок от счастья» պատմվածքների ժողովածուն (1857-1911) և գրել վերջաբանը^[5]։

Հեղինակ է ավելի քան 30 գրքերի^[1]^[3]։

Ընտրյալ աշխատություններ խմբագրել

Ընտրյալ աշխատություններ

պատմագավառագիտական գրքեր

Бардадым В. П. Архитектура Екатеринодара. — Краснодар : Сов. Кубань, 2002. — 255 с. — 2000 экз. — ISBN 5-7221-0493-0
- — Краснодар : Лебедев Юрий Юрьевич, 2009. — 399 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-9901383-2-2
Бардадым В. П. Атаманы : [о тех, кто стоял во главе Черноморского — Кубанского казачьего войска]. — Краснодар : Сов. Кубань, 2009. — 400 с. — ISBN 978-5-7221-0812-8
Бардадым В. П. Верный сын Кубани. — Краснодар : Сов. Кубань, 2004. — 63 с. — (К 100-летию со дня рождения Петра Феофиловича Варухи, 25.06.1904-25.06.2004). — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0594-5
Бардадым В. П. Жизнь генерала Шкуро. — Краснодар : Сов. Кубань, 1998. — 96 с. — 1500 экз. — ISBN 5-7221-0213-X
Бардадым В. П. Замечательные кубанцы. — Краснодар : Совет. Кубань, 2002. — 253+3 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0517-1
Бардадым В. П. Зодчие Екатеринодара. — Краснодар : Сов. Кубань, 1995. — 113 с. — (Содерж.: О И. и Е. Черниках, В. Филиппове, Н. Сеняпкине, Н. Маламе, Н. Петине, А. Косякине, И. Мальгербе, А. Козлове, М. Рыбкине и др.). — 5000 экз. — ISBN 5-7221-0070-6
Бардадым В. П. Зодчие Кубани. — Краснодар : Вишера, 2011. — 355 c. — 1000 экз. — ISBN 978-5-9902334-2-3
Бардадым В. П. Кисть и резец : Художники на Кубани. — Краснодар : Совет. Кубань, 2003. — 252+3 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0549-X
Бардадым В. П. Кубанские арабески : Краевед. очерки. — Краснодар : Сов. Кубань, 2000. — 320 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0329-2
Бардадым В. П. Кубанские портреты : [О кубанцах-строителях культ. жизни на рубежах юга России]. — Краснодар : Сов. Кубань, 1999. — 287 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0255-
Бардадым В. П. На берегах кубанских… — Краснодар : Советская Кубань, 2009. — 232 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-7221-0839-5
Бардадым В. П. Открытки на память. — Краснодар : Сов. Кубань, 2005. — 215 с. — 1000 экз.
Бардадым В. П. Отцы города Екатеринодара. — Краснодар : Совет. Кубань, 2005. — 176 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0666-6
- — Краснодар : Ю. Ю. Лебедев, 2009. — 192+15 с. — ISBN 978-5-9901383-1-5
Бардадым В. П. Под небом родным. — Краснодар : Советская Кубань, 2011. — 320 с. — (Содерж.: Род Бардадымов; Автобиографические этюды). — 500 экз. — ISBN 978-5-7221-0886-9
Бардадым В. П. Послесловие // Канивецкий Н. Н. На вершок от счастья : [Сб.] / [Худож. Б. Недоспасов]. — Краснодар : Сов. Кубань, 1993. — 192 с. — С. 171—191. — 20000 экз.
Бардадым В. П. Прекрасное на Кубани : зодчество. Скульптура. Живопись. — Краснодар : Советская Кубань, 2006. — 192 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0686-0
Бардадым В. П. Радетели земли кубанской : Краевед. очерки. — Краснодар : Кн. изд-во, 1986. — 158 с. — (О Д. И. Менделееве, Н. И. Вавилове, В. В. Докучаеве, Н. И. Пирогове, А. И. Носатовском, В. С. Пустовойте, П. П. Лукьяненко, М. И. Хаджинове, И. Г. Савченко, С. В. Очаповском и др.). — 10000 экз.
- Радетели земли кубанской : [О выдающихся людях Кубани]. — [2-е изд., доп.]. — Краснодар : Сов. Кубань, 1998. — 271 с. — 2000 экз. — ISBN 5-7221-0168-0
Бардадым В. П. Ратная доблесть кубанцев. — Краснодар : Сев. Кавказ, 1993. — 175 с. — 20000 экз. — ISBN 5-207-00278-3
- — Краснодар : [б. и.], 2010. — 304 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-7221-0879-1
Бардадым В. П. Священные камни. — Краснодар : Сов. Кубань, 2007. — 240 с.
Бардадым В. П. Серебряная ложка : Рассказы / [Оформ. худож. П. Е. Анидалова]. — Краснодар : Сов. Кубань, 1993. — 159 с. — (сборник рассказов о судьбах екатеринодарцев). — 15000 экз. — ISBN 5-7221-0004-8
- — Краснодар : Советская Кубань, 2010. — 55 с. — ISBN 978-5-7221-0853-1
Бардадым В. П. Театральный листок : Этюды театр. жизни. — Краснодар : Кн. изд-во, 1984. — 128 с. — 10000 экз.
Бардадым В. П. Этюды о Екатеринодаре : К 200-летию города. — Краснодар : Сев. Кавказ, 1992. — 130+5 с. — 80000 экз. — ISBN 5-207-00276-7
- — Краснодар : Традиция, 2013. — 188 с. — (Библиотека кубанского школьника). — (Писатели Кубани). — 2000 экз. — ISBN 978-5-91883-125-0
Бардадым В. П. Этюды о прошлом и настоящем Краснодара. — Краснодар : Кн. изд-во, 1978. — 127 с. — 10000 экз.
Бардадым В. П. «Я помню вечер…». — Краснодар : Сов. Кубань, 1998. — 191 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0197-4

բանաստեղծությունների ժողովածուներ

Бардадым В. П. Казачий курень : Стихи. — Б. м. : Товарищество рус. художников, 1992. — 197 с. — (Содерж.: Циклы: Талисман; Непочатая вода; Запорожская икона). — 5000 экз.
Бардадым В. П. Венок сонетов. — Краснодар : Сов. Кубань, 1994. — 15 с . — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0041-2
Бардадым В. П. Лик Земли : Стихи / [Худож. В. А. Глуховцев]. — Краснодар : Кн. изд-во, 1988. — 62 с. — (Поэзия Кубани). — (Содерж.: Циклы: Глаза матери; Казачий курень). — 4000 экз. — ISBN 5-7561-0135-7
Бардадым В. П. Сонеты. — Краснодар : Советская Кубань, 2006. — 159 с. — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0701-8

գրքեր հայտնի երգիչների մասին

Бардадым В. П. Тот самый Петр Лещенко : Страницы жизни и творчества. — Краснодар : Соло, 1993. — 237 с. — 15000 экз. — ISBN 5-85892-036-5
Бардадым В. П. Александр Вертинский без грима. — Краснодар : Совет. Кубань, 1996. — 207 с. — (Дискогр.: с. 147—190. — Нотные изд. песен А. Н. Вертинского: с. 191—200. — Основной репертуар А. Н. Вертинского: с. 201—204). — 3000 экз. — ISBN 5-7221-0119-2
Бардадым В. П. Юрий Морфесси — баян русской песни : [Страницы жизни и творчества]. — Краснодар : Совет. Кубань, 1999. — 239 с. — (Дискогр.: с. 197—222). — 1000 экз. — ISBN 5-7221-0237-7

Պարգևներ խմբագրել

Կրասնոդարի երկրամասի ղեկավարության Կուբանի առաջին լուսավորական Կ. Ռոսինսկու անվան մրցանակ մշակույթի և արվեստի բնագավառում (1995)^[3]
Կրասնոդարի պատվավոր քաղաքացի (2007)^[6]
Մեդալներ՝
- «Ձեռքբերումների համար»^[2]
- Կուբանի զարգացման գործում ունեցած առանձնակի ներդրման համար 2-րդ աստիճանի^[2]
կոզակության մրցանակներ^[2]։
- Կազակների շքանշան «Հայրենիքի հանդեպ սիրո և հավատարմության համար»
- Պարգևատրական խաչ «Կուբանի կոզակությանը մատուցած ծառայությունների համար»
մեդալ «Ճարտարապետների միությանը նվիրվածության համար» և ՌԴ ճարտարապետների միության պատվավոր անդամ — Եկատերինոդար-Կրասնոդարի ճարտարապետության պատմության պահպանության համար^[2]

Հիշատակ խմբագրել

Վիտալի Բարդադիմի անունով է կոչվել Կրասնոդարի № 1 մանկական գրադարանը (2011)^[7]։

Վիտալի Բարդադիմի անունը կրում է փողոց Կրասնոդարում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 «Известный краевед Виталий Бардадым скончался в Краснодаре». Кубань 24. 2010 թ․ նոյեմբերի 12. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.(չաշխատող հղում)
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 А.Куропатченко
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Кубанский Писатель
↑ Ратушняк В. Н (2015 թ․ հոկտեմբերի 7). «Некоторые итоги изучения истории кубанского казачества на этапе его возрождения». Кубанское казачье войско. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
↑ Куропатченко А (2015 թ․ օգոստոսի 8). «Николай Канивецкий, казачий Чехов». Краснодарские известия. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
↑ Решение городской Думы Краснодара от 14.06.2007 № 25, п.24.
↑ «Решение Городской думы Краснодара от 26.05.2011 г. № 13 п. 19». 2011 թ․ մայիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.

Գրականություն խմբագրել

Виталий Петрович Бардадым : к 75-летию со дня рождения : библиографический указатель / [сост.: Н. В. Кононова и др.; ред.: О. В. Кирьянова]. — Краснодар : ККУНБ, 2007. — 70 с.
Писатели Кубани : Биогр. Основные изд. Поэзия. Проза. Критика : Сб. / [Редкол.: П. Е. Придиус и др.]. — Краснодар : Сев. Кавказ, 2000. — 205 c. — (Содерж.: Об авт.: Антишин К. А., Архипов В. А., Бакалдин В. Б., Бардадым В. П., Богданов В. К., Бойко И. Н., Варавва И. Ф., Василенко Г. И., Василинина Н. Т., Голубцов А. В. и др.). — 2000 экз. — ISBN 5-207-00307-0
Фелицынские чтения (XIII): Ч. II. Памяти Виталия Петровича Бардадыма: Матер. межрегиональной науч. конф. (г. Краснодар, 23 ноября 2011 г.). — Краснодар, 2011.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Куропатченко А. «Служитель истории Виталий Бардадым». Бриньковские таланты. Сайт о станице Бриньковской. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
«Бардадым, Виталий Петрович». Биографии членов Краснодарского регионального отделения Союза писателей России. Кубанский Писатель. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.

[куб-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 «Известный краевед Виталий Бардадым скончался в Краснодаре». Кубань 24. 2010 թ․ նոյեմբերի 12. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.(չաշխատող հղում)

[ак-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 А.Куропатченко

[кп-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Кубанский Писатель

[4] Ратушняк В. Н (2015 թ․ հոկտեմբերի 7). «Некоторые итоги изучения истории кубанского казачества на этапе его возрождения». Кубанское казачье войско. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.

[5] Куропатченко А (2015 թ․ օգոստոսի 8). «Николай Канивецкий, казачий Чехов». Краснодарские известия. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)

[6] Решение городской Думы Краснодара от 14.06.2007 № 25, п.24.

[7] «Решение Городской думы Краснодара от 26.05.2011 г. № 13 п. 19». 2011 թ․ մայիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Վիտալի Բարդադիմ
Ծնվել է	հունիսի 24, 1931(1931-06-24)
Ծննդավայր	Պրիմորսկո-Ախտարսկ, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	նոյեմբերի 12, 2010(2010-11-12) (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Կրասնոդար, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Մասնագիտություն	հայրենագետ և բանաստեղծ