Վարանգալ

Վարանգալ (անգլ.՝ Warangal), հայտնի է նաև որպես Օրուգալու, Տելանգանա Նագարամ և Եկասիլա Նագարամ, քաղաք Հնդկաստանի Թելինգանա նահանգում, Վարանգալ շրջանի վարչական կենտրոնը։ Ծովի մակարդակից միջին բարձրությունը 301 մետր է։ Վարանգալը գտնվում է նահանգի մայրաքաղաք Հայդարաբադից 148 կմ հյուսիս-արևելք, բնակչությամբ թվով երկրորդն է նահանգում (Հայդարաբադից հետո)։

Բնակավայր
Վարանգալ
տելուգու՝ వరంగల్ ուրդու՝ ورنگل‎
Երկիր	Հնդկաստան
Մակերես	197,82 կմ²
ԲԾՄ	302±1 մետր
Պաշտոնական լեզու	տելուգու
Բնակչություն	▲704 570 մարդ (2011)
Հեռախոսային կոդ	870
Փոստային դասիչ	506002
Վարանգալ (Հնդկաստան)
Վարանգալ Վիքիպահեստում

Պատմություն

Վարանգալ
Կլիմայի աղյուսակ (բացատրություն)
Հ Փ Մ Ա Մ Հ Հ Օ Ս Հ Ն Դ     15   30 16     5   33 18     5   37 22     7   40 26     15   42 28     50   37 28     85   32 25     170   31 25     160   33 23     70   33 22     10   31 18     0   30 15 Միջին առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճանը ° C Տեղումների գումարը mm-ով Աղբյուրը: mustseeindia.com
Imperial conversion Հ Փ Մ Ա Մ Հ Հ Օ Ս Հ Ն Դ     0.6   86 61     0.2   91 64     0.2   99 72     0.3   104 79     0.6   108 82     2   99 82     3.3   90 77     6.7   88 77     6.3   91 73     2.8   91 72     0.4   88 64     0   86 59 Միջին առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճանը °F Տեղումների գումարը դյույմով

12-14-րդ դարերում Վարանգալը եղել է Կակաթիայի թագավորության մայրաքաղաքը։ Քաղաքում պահպանվել են շատ հուշարձաններ այդ ժամանակաշրջանից, այդ թվում՝ Վարանգալ ամրոցը, 4 քարե դարպասներ, Շիվա աստծուն նվիրված Սվայամբհու տաճարը և Ռամապպա լճի մոտ գտնվող համանուն տաճարը։ Քաղաքի մշակութային և վարչական նշանակության մասին հիշատակել է Մարկո Պոլոն։

1687 թվականին քաղաքը դարձել է Մեծ մողոլների կայսրության մաս և մնացել դրա կազմում մինչև կայսրության հարավային նահանգների մի մասի բաժանումը և 1724 թվականին Հայդարաբադի անկախ իշխանության ձևավորումը, որը ներառում էր Թելինգանան և ժամանակակից նահանգներ Մահարաշտրայի և Կառնատակայի մի մասը։ Հայդարաբադը բռնակցվել է Հնդկաստանին 1948 թվականին։

Բնակչություն

Վարանգալի կրոնական կազմը
Հինդուիզմ			83.41 %
Իսլամ			14.39 %
Քրիստոնեություն			1.65 %
Այլ*			0.55 %
*ներառյալ սիկհականությունը և ջայնիզմը

Վարանգալի բնակչությունը
Տարեթիվ	Բնակ․	±%
1901	31 186	—
1911	48 342	+55.0%
1921	46 791	−3.2%
1931	62 119	+32.8%
1941	92 808	+49.4%
1951	133 130	+43.4%
1961	160 000	+20.2%
1971	210 040	+31.3%
1981	338 910	+61.4%
1991	447 657	+32.1%
2001	530 636	+18.5%
2011	615 998	+16.1%
Աղբյուրներ

Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալների` քաղաքի բնակչությունը հասել է 615,998 մարդու, որից 308,509-ը տղամարդիկ են, 307,489-ը՝ կին, 59,195-ը՝ 0-6 տարեկան երեխաներ։ Գրագիտության մակարդակը 82.56% է։ Սեռային հարաբերակցությունը 997 կին է 1000 տղամարդուց, երեխաների շրջանում՝ 948 աղջիկ 1000 տղայից։

Տնտեսություն

Գյուղատնտեսությունը շարունակում է մնալ քաղաքի տնտեսության հիմքը։ Ոռոգման համակարգերը կախված են մուսսոնային սեզոնի անձրևներից։ Հիմնական բերքը բրինձը, բամբակը, մանգոն և ցորենն են։ Շրջակա տարածքը ոռոգվում է Գոդավարի գետից ջուր վերցնելու հաշվին։

Քաղաքում տեղակայված է Ասիայում հացահատիկի մեծությամբ երկրորդ շուկան։ Լինելով Թելինգանայի մեծությամբ երկրորդ քաղաքը՝ Վարանգալը գրավիչ է ներդրողների համար։ Քաղաքի տեխնոպարկը արդեն գրավել է ՏՏ ոլորտի 4 ընկերությունների։

Արտաքին հղումներ

• Wagoner, Phillip B.; Rice, John Henry (2001). «From Delhi to the Deccan: Newly Discovered Tughluq Monuments at Warangal-Sult̤ānpur and the Beginnings of Indo-Islamic Architecture in Southern India». Artibus Asiae. 61 (1): 77–117. doi:10.2307/3249963. JSTOR 3249963.
• Haig, Thomas Wolseley (1907). Historic Landmarks of the Deccan. The Pioneer Press, Allahabad.{{cite book}}: CS1 սպաս․ ref duplicates default (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարանգալ» հոդվածին։