Սթեն Լի (անգլ.՝ Stan Lee, իսկական անունը՝ Սթենլի Մարտին Լիբեր (անգլ.՝ Stanley Martin Lieber), դեկտեմբերի 28, 1922(1922-12-28)[2][3][4][…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[5][6] - նոյեմբերի 12, 2018(2018-11-12)[7][8][9][…], Սեդարս-Սինայ բժշկական կենտրոն, Բևերլի Գրոուվ, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[10][11]), ամերիկացի գրող, դերասան, պրոդյուսեր, հաղորդավար, սցենարիստ, կոմիքսների հեղինակ[30][31], «Marvel Comics» կազմակերպության նախկին տնօրեն։ Առանձնանում է իր դերասանական կամեո խաղերով։

Սթեն Լի
անգլ.՝ Stan Lee
Ծննդյան անունանգլ.՝ Stanley Martin Lieber[1]
Ծնվել էդեկտեմբերի 28, 1922(1922-12-28)[2][3][4][…]
ԾննդավայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[5][6]
Վախճանվել էնոյեմբերի 12, 2018(2018-11-12)[7][8][9][…] (95 տարեկան)
Վախճանի վայրՍեդարս-Սինայ բժշկական կենտրոն, Բևերլի Գրոուվ, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[10][11]
Գրական անունStan Lee[1]
Մասնագիտությունհրատարակիչ, կոմիքսների սցենարիստ, խմբագիր, կինոպրոդյուսեր, լրագրող, գիտաֆանտաստիկ գրող, կինոդերասան, զինվոր, հեռուստահաղորդավար, սցենարիստ, գործադիր տնօրեն, հնչյունավորող, գործադիր պրոդյուսեր և գրող
Ազգությունհրեա և ամերիկյան ծագմամբ հրեաներ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[12]
ԿրթությունԴեՎիտ Քլինտոն ավագ դպրոց[13]
ԺանրերԿոմիքս[14]
Ուշագրավ աշխատանքներMarvel Comics[15]
Պարգևներ
ԱմուսինՋոան Լի[28][29]
Изображение автографа
Կայքtherealstanlee.com
 Stan Lee Վիքիպահեստում

Marvel-ից ֆորմալ դուրս գալուց հետո նա մնաց որպես ընկերության հանրային դեմքը՝ ներկայանալով ընկերության ֆիլմերում։ Միաժամանակ, նա շարունակում էր անկախ ստեղծագործական աշխատանքը մինչև իր 90-ականները, մինչև կյանքի ավարտ։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Նյու Յորքում, հրեաների ընտանիքում (ովքեր արմատներով Ռումինիայից էին)։ Ապրել է շատ ծանր պայմաններում։ Հայրը քիչ էր աշխատում, դրա պատճառով էլ չէին կարողանում նորմալ ապրել[32][33]։ Սթենը 9 տարեկան էր, երբ ընտանիքով տեղափոխվեցին Վաշինգտոն։ Վաշինգտոնում էլ ծնվեց իր միակ եղբայրը։ Ապրում էին մեկսենյականոց բնակարանում։ Սթենը և եղբայրը գիշերում էին այդ 1 սենյակում, իսկ հայրը և մայրը բազմոցին։

Սթենը միջնակարգ դպրոցն ավարտել է Բրոնքսում, քանի որ այդ ժամանակա ընտանիքով տեղափոխվել էին հենց այդտեղ։ Փոքր հասակից սկսած տարբեր աշխատանքներ է կատարել. լուրեր էր հավաքում, գրի էր առնում և վաճառում, սենդվիչներ էր մատակարարում, ինչպես նաև զբաղվում էր New York Herald Tribune թերթի վաճառքով։

Սթենին օգնել են մարդիկ, որպեսզի նա դառնա հայտնի, նրանք են՝ Ռոբբի Սոլոմոնը (Սթենի հորեղբայրը), Timely Comics ամսագրի խմբագիր Ջո Սայմոնը, կոմիքսների հեղինակ Մարտին Գուդմանը և այլք։

Որոշ հայտնի նկարիչների հետ համագործակցելով (որոնցից ամենահայտնիները Ջեք Կյորբին և Ստիվ Դիտկոն են), Սթենը ստեղծել է այնպիսի հայտնի կոմիքսների հերոսների, ինչպիսիք են՝ Սարդ մարդը, Երկաթե մարդը, Հալքը և այլ կերպարներ։

Սթենն ուներ սեփական ալիքը YouTube սոցիալական կայքում, որը կոչվում է «Հերոսների աշխարհը» (անգլ.` World of Heroes):

Մահացել է 2018 թվականի նոյեմբերի 12-ին[34]։

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

Ստեղծած կերպարներ խմբագրել

Պարգևներ խմբագրել

Գրքեր խմբագրել

  • «How to Draw Comics. The Marvel Way»
  • «Stan Lee. How to Draw Comics»

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/stan-lee-creator-of-superheros-dies-at-95/2018/11/12/0ca938da-e6ac-11e8-a939-9469f1166f9d_story.html?noredirect=on
  2. 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 Lambiek ComiclopediaLambiek, 1999.
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.people.com/people/article/0,,20072820,00.html
  6. 6,0 6,1 6,2 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1540-5931.2007.00480.x/full
  7. 7,0 7,1 7,2 https://www.hollywoodreporter.com/news/stan-lee-marvel-comics-legend-721450
  8. 8,0 8,1 8,2 BD Gest' (ֆր.)
  9. 9,0 9,1 9,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  10. 10,0 10,1 10,2 http://www.tmz.com/2018/11/12/stan-lee-dead-dies-marvel-comics/
  11. 11,0 11,1 11,2 https://web.archive.org/web/20181115131329/https://www.nytimes.com/2018/11/12/obituaries/stan-lee-dead.html
  12. https://history-biography.com/stan-lee/
  13. http://www.ny1.com/nyc/all-boroughs/news/2018/11/12/stan-lee-was-born-in-nyc---and-many-of-his-stories-took-place-there
  14. Grand Comics Database — 1994.
  15. https://www.marvel.com/articles/comics/remembering-stan-lee-on-his-birthday
  16. https://www.comic-con.org/awards/inkpot
  17. https://disneyparks.disney.go.com/blog/2017/04/oprah-winfrey-carrie-fisher-stan-lee-and-more-disney-legends-announced-for-d23-expo-2017/
  18. https://d23.com/walt-disney-legend/stan-lee/
  19. https://www.comics.org/creator/12304/
  20. https://www.comic-con.org/awards/1990s-recipients
  21. https://www.harveyawards.com/en-us/winners/previous-winners.html
  22. 22,0 22,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley63.php
  23. 23,0 23,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley64.php
  24. 24,0 24,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley65.php
  25. 25,0 25,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley66.php
  26. 26,0 26,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley67.php
  27. 27,0 27,1 http://www.hahnlibrary.net/comics/awards/alley68.php
  28. https://stanleeinformation.weebly.com/stans-family.html
  29. https://edition.cnn.com/2014/05/28/us/stan-lee-fast-facts/index.html
  30. Wright, Bradford W. Comic Book Nation: The Transformation of Youth Culture in America (The Johns Hopkins University Press, 2003), ISBN 978-0-8018-7450-5, p. 207
  31. Wright, p. 218
  32. Renee Graham (2003 թ․ փետրվարի 12). «Stan Lee and the Rise and Fall of the American Comic Book». The Boston Globe. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 26-ին.
  33. «Stan Lee». FilmReference.com. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 27-ին.
  34. https://www.hollywoodreporter.com/news/stan-lee-marvel-comics-legend-721450?utm_source=twitter&utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_source=t.co&utm_medium=referral

Արտաքին հղումներ խմբագրել