Սուրբ Սեղբեստրոսի օր

Սուրբ Սեղբեստրոսի օր;
	;
Տեսակ	կրոնական տոն
Ամսաթիվ	դեկտեմբերի 31 և Հունվարի 2
Անվանված է	Սեղբեստրոս I

Սուրբ Սեղբեստրոսի օր (Սելիվերստի օր), կրոնական տոն։ Կաթոլիկ երկրներում նշվում է դեկտեմբերի 31–ին, ուղղափառներում՝ հունվարի 15–ին։ Որպես կանոն համարվում է աշխատանքային օր։

Պատմություն և տոնակատարություն խմբագրել

Սեղբեստրոս I Հռոմի Պապը ծնվել է 3–րդ դարում, Հռոմում՝ քրիստոնյա ընտանիքում։ Այս սուրբ քարոզչի կյանքի մասին քիչ տեղեկություններ են հայտնի, սակայն մեզ է հասել մի լեգենդ։ Այդ հին լեգենդի համաձայն, մեր թվարկության 314 թվականին, սուրբ Սեղբեստրոսը բռնել է Հին կտակարանի հրեշին՝ ծովային Լևիֆան օձին։ Կաթոլիկ միջավայրում համարվում էր, որ 1000 թվականին այս բիբլիական հրեշը ազատություն կստանար և այդժամ կգար աշխարհի վերջը։ Սակայն սուրբ Սեղբեստրոսի ջանքերով այդ ամենը տեղի չունեցավ, նա փրկեց աշխարհը բիբլիական աղետից^[1]։ Այս լեգենդում միավորվում են Սեղբեստրոս 1–ինի, 314 թվականին սպանված հրեշի և Սեղբեստրոս 2–րդի (Հռոմի պապը 999–1003 թվականներին, ով դիմակայելով սատանայի մեքենայություններին համարվել է կախարդ) կերպարները։

Սեղբեստրոս 1–ինի աշխարհիկ կյանքի ավարտի ամեն տարելիցին կաթոլիկները աղոթում են նրա համար և այդ օրը կոչում «Սուրբ Սեղբեստրոսի օր»։ Կաթոլիկները հագնում են դիմակահանդեսի զգեստներ և իրենց կոչում Սեղբեստրոս–Կլաուսներ (զվարճալի բառախաղ Սանտա Կլաուսից)։ Մի շարք երկրներում անցնող տարվա վերջին օրը հենց այդպես էլ անվանում են՝ «Սեղբեստրոս», և «Ու՞ր ես գնալու Սեղբեստրոսին» հարցն ըստ էության նշանակում է «Որտե՞ղ ես պլանավորում նշել Ամանորը»^[2]։

«Սուրբ Սեղբեստրոսի օրվա» ավանդույթներ տարբեր երկրներում խմբագրել

Հոլանդիա

Այդ օրն ով արթնանում է վերջինը անվանում են «Սեղբեստրոս»։ Նիրհել սիրողն, ըստ տոնի ավանդույթի, պարտավոր է տուգանք վճարել։ Հնում հոլանդացի աղջիկները ջանում էին լինել ժրաջան և մինչ արևածագը ավարտել տան բոլոր գործերը։ Համարվում էր, որ նման եռանդը օգնում էր հարսնացուի որոնումներում և հաջորդ տարի ջանասեր աղջիկը պարտադիր կամուսնանար^[3]։

Պորտուգալիա

Առավել հսկայական տոնակատարություններն անցնում են Մադեյրա կղզում։ Հսկայական տոնը շարունակվում է 20։00–ից մինչև առավոտ։ Ֆունշալը՝ պորտուգալական կղզու վարչական կենտրոնը, լուսավորում են 250 հազար բազմագույն լամպեր^[4]։

Չեխիա

Այս երկրում Սեղբեստրոսին անպայման պատրաստում են խնձորներով, կծվիչով և ոսպով ծածան։ Համարվում է, որ նման հյուրասիրությունը եկող տարում հաջողության և երջանկության նախաբանն է։ Սեղանին կատեգորիկ անընդունելի է պիցան, համարվում է, որ դրանից երջանկությունը կարող է «թռչել–գնալ» ինչպես թռչունը^[5]։

Ռուսաստան

Ռուսաստանում «Սեղբեստրոսի օրը» կամ «Հավ ու հավիկի օրը» նշվում է ազգային ավանդույթներով հունվարի 2–ին (15)։ Այդ օրը համարվում է հավերի տոն․ մաքրում են հավանոցները, բարելավում են թառերը, ծխահարում են պատերը մխացող կղմուխով կամ գոմաղբով ու ածխով։ Մի շարք տեղերում հավանոցում անպայման կախված է «հավերի աստվածը», որպեսզի վհուկները չճնշեն հավերին։ Վաղ առավոտյան պառավները դյութական ջրով ողողում էին դռների բարավորները, որպեսզի պաշտպանեն տան մուտքը տենդային հիվանդություններից^[6]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություն խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Սեղբեստրոսը գերմաներեն, 31 декабря

[1] «Женщина в Европе. Каждый год — рассказы о ежегодних событиях». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 11-ին.

[2] День святого Сильвестра — 31 декабря. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[3] День святого Сильвестра — 28 декабря. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[4] День Святого Сильвестра — 31 декабря. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[5] Новый год — 1 января. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[Коринфский—1901——114-6] Коринфский, 1901, էջ 114

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]