Սլավոմիր Մրոժեկ

Սլավոմիր Մրոժեկ; լեհ.՝ Sławomir Mrożek
Ծնվել է	հունիսի 29, 1930[…] կամ հունիսի 26, 1930
Ծննդավայր	Բոժենչին, Լեհաստան
Վախճանվել է	օգոստոսի 15, 2013[…] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նիս, Ֆրանսիա
Գերեզման	Panteon Narodowy w Krakowie
Մասնագիտություն	գրող, դրամատուրգ, օրագրի հեղինակ, լրագրող, գիտաֆանտաստիկ գրող և նկարիչ
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան և Ֆրանսիա
Կրթություն	Bartłomiej Nowodworski High School?
Ժանրեր	պիես, արձակ և գրող
Ուշագրավ աշխատանքներ	Edek? և The Émigrés?
Կուսակցություն	Լեհաստանի միացյալ աշխատավորների կուսակցություն
Պարգևներ	Սամուիլ Բոգումիլ Լինդեի մրցանակ Կոսցելսկու մրցանակ Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ Եվրոպական գրականության Ավստրիական պետական պարգև Յագելոնյան համալսարանի պատվավոր դոկտոր և
Ամուսին	Maria Obremba?
	Sławomir Mrożek Վիքիպահեստում

Սլավոմիր Մրոժեկ (լեհ.՝ Sławomir Mrożek, 29 հունիսի, 1930^[7], Բոժենչին, Փոքր Լեհաստան վոյեվոդություն - 15 օգոստոսի, 2013, Նիցցա), լեհ գրող, դրամատուրգ, էսսեիստ, նկարիչ^[8]։

Կենսագրություն խմբագրել

Սլավոմիր Մրոժեկը ծնվել է 1930 թվականի հունիսի 29-ին Բոժենչինում, որ գտնվում է Կրակովի մոտ։ Նրա հայրը փոստատար էր։ Սլավոմիր Մրոժեկը սովորել է Կրակովի Բարթոլոմեյ Նովոդվորսկու անվան լիցեյում^[9]։ Նրա առաջին գրվածքները տպագրվել են Կրակովի «Ձեննիկ պոլսկի» թերթում։ Սլավոմիր Մրոժեկը գրել է տարբեր թեմաների նվիրված հոդվածներ, նկարներ է հրատարակել Պշեկրույ հայտնի թերթում։ Նրա առաջին ֆելիետոններն ու հումորային երկերը հրատարակվել են տպագրվել են 1950 թվականին։ Պարբերականներում տպագրված ստեղծագործություններից հետագայում կազմվել է «Półpancerze praktyczne» ժողովածուն, որ լույս է տեսել 1953 թվականին։

1953 թվականին՝ Լեհաստանում ծավալված ստալինյան բռնաճնշումների ժամանակ, Սլավոմիր Մրոժեկը նույնպես ստորագրել է լեհական իշխանություններին ուղղված բաց նամակը, որով իրենց աջակցությունն էին հայտնում Հասարակական անվտանգության նախարարությանը, որ ձերբակալել էր Լեհաստանի եկեղեցական առաջնորդներին։ Սլավոմիր Մրոժեկը մասնակցել է Կրակովի վանականների դեմ մեղադրանքների ներկայացմանը։ 1953 թվականի փետրվարին այդ վանականներից երեքը դատապարտվել են մահվան՝ առանց լուրջ հիմնավորման մեղադրվելով պետական դավաճանության մեջ։ Նրանց մահապատիժի չի իրականացվել, սակայն Յուզեֆ Ֆուդալին չպարզված հանգամանքներում մահացել է բանտում^[10]^[11]^[12]^[13]^[14]^[15]։

1956 թվականին հրատարակվել է Սլավոմիր Մրոժեկի «Փոքրիկ ամառ» վիպակը, իսկ 1956 թվականին նա առաջին անգամ մեկնում է արտասահման, այցելում է ԽՍՀՄ, լինում է Օդեսայում^[16]. 1950-ական թվականների վերջին Սլավոմիր Մրոժեկն թողել է լրագրոթյունը և սկսել է գրել դրամատիկական երկեր, և 1958 թվականին բեմադրվել է նրա առաջին պիեսը՝ «Ոստիկանություն»^[17]։

1960-ական թվականների սկզբին Սլավոմիր Մրոժեկը Կրակովից տեղափոխվում է Վարշավա։ 1963 թվականին նա հեռանում է Լեհաստանից, ապրում է Փարիզում, ԱՄՆ-ում, Գերմանիայում, Իտալիայում և Մեքսիկայւոմ։ 1978 թվականին նա ստանում է Ֆրանսիայի քաղաքացիություն։ 1990-ական թվականների սկզբին Սլավոմիր Մրոժեկի պիեսները բեմադրվել են ԽՍՀՄ տարբեր թատրոններում, սակայն շուտով դադարեցվել է դրանց ցուցադրությունը հանդիսատեսի քիչ լինելու պատճառով։

1994 թվականին Սլավոմիր Մրոժեկը Gazeta Wyborcza թերթում հրատարակել է նոթագրություններ ու նկարներ։ 1996 թվականին նա վերադառնում է Լեհաստան։ 2002 թվականին տանում է կաթված, որի հետևաքն է դառնում աֆազիան։ Դրանից հետո Սլավոմիր Մրոժեկը գրում է իր ինքնակենսագրությունը՝ Բալթասար (2006)։ 2008 թվականին նա կրկին հեռանում է Լեհաստանից և բնակություն հաստատում Ֆրանսիայում։

Սլավոմիր Մրոժեկը մահացել է 2013 թվականի օգոստոսի 15-ին Նիցցայում։

Պարգևներ խմբագրել

Կոսցելսկի հիմնադրամի գրական մրցանակ (1962)
Կրակովի պատվավոր քաղաքացի (1990)
Լեհաստանի Վերածննդի շքանշանի աստղի կոմանդոր (1997)
Պատվո Լեգեոնի շքանշան (2003)
Gloria Artis ոսկե մեդալ մշակույթում ունեցած ներդրման համար (2010)
Լեհական ՊԵՆ-ակումբի Յան Պարանդովսկու անվան մրցանակ (2010)
Սիլեզիայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (2012)
Ecce Homo շքանշան (2012)

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Պատմվածքների ժողովածուներ խմբագրել

Opowiadania z Trzmielowej Góry, 1953
Półpancerze praktyczne, 1953
Słoń, 1957
Wesele w Atomicach, 1959
Deszcz, 1962
Dwa listy i inne opowiadania, 1970
Opowiadania, 1981
Donosy, 1983
Śpiąca Królewna
Woda
Ostatni husarz
Zeszyt
Bałtazar, 2006

Դրամատուրգիա խմբագրել

Policja, 1958
Męczeństwo Piotra Oheya, 1959
Indyk, 1960
Na pełnym morzu, 1961
Karol, 1961
Strip-tease, 1961
Zabawa, 1962
Kynolog w rozterce, 1962
Czarowna noc, 1963
Śmierć porucznika, 1963
Tango, 1964
Der Hirsch, 1965
Racket Baby, 1965
Poczwórka, 1967
Dom na granicy, 1967
Testarium, 1967
Profesor, 1968
Drugie danie, 1968
Szczęśliwe wydarzenie, 1971
Rzeźnia, 1973
Emigranci, 1974
Garbus, 1975
Serenada, 1977
Lis filozof, 1977
Polowanie na lisa, 1977
Krawiec, 1977
Lis aspirant, 1978
Pieszo, 1980
Vatzlav, 1982
Ambasador, 1982
Letni dzień, 1983
Alfa, 1984
Kontrakt, 1986
Portret, 1987
Wdowy, 1992
Miłość na Krymie, 1993
Wielebni, 2000
Piękny widok, 2000
Karnawał, czyli pierwsza żona Adama, 2008

Վիպակներ խմբագրել

Maleńkie lato, 1956
Ucieczka na południe, 1961

Ֆելիետոնների ժողովածուներ խմբագրել

Małe listy, 1981
Dziennik powrotu, 2000
Małe listy, 2000

Ֆիլմերի սցենարներ խմբագրել

Wyspa róż, 1975
Amor, 1978
Powrót, 1994

Այլ խմբագրել

Rysunki, Seria: Biblioteka Stańczyka, Wydawnictwo: ISKRY, WARSZAWA 1982, wydanie I, ss. 108.
Baltazar, 2006 - ինքնակենսագրություն
Człowiek według Mrożka. Rysunki 1950—2000
Tango z samym sobą. Utwory dobrane Wydawnictwo: Noir sur Blanc, WARSZAWA 2009.
Dziennik. Tom 1. 1962—1969, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Fichier des personnes décédées
↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/395602/Slawomir-Mrozek
↑ https://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)
↑ Պաշտոնական աղբյուրներում ու հանրագիտարանային հրատարակություններում որպես ծննդյան օր նշվում է հունիսի 26-ը, ինչի պատճառը եկեղեցական գրքում կատարված սխալ գրառումն է, որի հիման վրա էլ հետագայում լրացվել են փաստաթղթերը։
↑ «Славомир Мрожек». Library.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.
↑ Komunikaty
↑ «Ks. Józef Fudali (1915–1955), kapłan Archidiecezji Krakowskiej». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 25-ին.. Institute of National Remembrance. Retrieved 11 October 2011.
↑ David Dastych, "Devil's Choice. High-ranking Communist Agents in the Polish Catholic Church." Canada Free Press (CFP), 10 January 2007.
↑ Wojciech Czuchnowski Blizna. Proces kurii krakowskiej 1953, Kraków 2003.
↑ Dr Stanisław Krajski, "Zabić księży." Արխիվացված 2011-09-14 Wayback Machine Katolicka Gazeta Internetowa, 2001-12-01.
↑ Damian Nogajski, WINY MAŁE I DUŻE – CZYLI KTO JEST PASZKWILANTEM. Արխիվացված 2012-03-29 Wayback Machine Polskiejutro.com, No. 227; 11 September 2006.
↑ Katarzyna Kubisiowska (interview with Sławomir Mrożek), "Wiem, jak się umiera," Rzeczpospolita, archiwum.
↑ «Мрожек, Славомир». Универсальная научно-популярная энциклопедия «Кругосвет». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.
↑ «Славомир Мрожек». OZON.ru. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.

Գրականություն խմբագրել

Mrożek i Mrożek: materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Zakład Teatru Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 18-21 czerwca 1990/ Ewa Widota-Nyczek, Józef Opalski, eds. Kraków: Mrożek Festival, 1994
Sidoruk E. Antropologia i groteska w dziełach Sławomira Mrożka. Białystok: Tow. Literackie im. Adama Mickiewicza, 1995
Sugiera M. Dramaturgia Sławomira Mrożka. Kraków: Universitas, 1996
Stephan H. Transcending the absurd: drama and prose of Sławomir Mrożek. Amsterdam; Atlanta: Rodopi, 1997
Zmatlík I. Čechov a Mrożek, aneb, Listování v paměti. Praha: Artur, 2001
Gębala S. Teatralność i dramatyczność: Gombrowicz, Różewicz, Mrożek. Bielsko-Biała: Wydawn. ATH, 2005

Արտաքին հղումներ խմբագրել

ՍԼԱՎՈՄԻՐ ՄՐՈԺԵԿ
Սլավոմիր Մրոժեկ — Առյուծը Արխիվացված 2022-05-16 Wayback Machine
ՍԼԱՎՈՄԻՐ ՄՐՈԺԵԿ Արխիվացված 2022-05-16 Wayback Machine
Տունը սահմանի վրա Արխիվացված 2020-08-09 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սլավոմիր Մրոժեկ» հոդվածին։

[_7bbda54668ce32ab-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_53866334b69f5ce5-2] 2,0 ^2,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7

[_c66e3d9f5097cef9-3] Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_a42b71423930532b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Fichier des personnes décédées

[_09e4f1470fae6203-5] ttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/395602/Slawomir-Mrozek

[_b8b5e46d3928ca7a-6] ttps://www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur (գերմ.)

[7] Պաշտոնական աղբյուրներում ու հանրագիտարանային հրատարակություններում որպես ծննդյան օր նշվում է հունիսի 26-ը, ինչի պատճառը եկեղեցական գրքում կատարված սխալ գրառումն է, որի հիման վրա էլ հետագայում լրացվել են փաստաթղթերը։

[8] «Славомир Мрожек». Library.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.

[9] Komunikaty

[IPN-Fudali-10] «Ks. Józef Fudali (1915–1955), kapłan Archidiecezji Krakowskiej». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 25-ին.. Institute of National Remembrance. Retrieved 11 October 2011.

[canadafreepress.com-11] David Dastych, "Devil's Choice. High-ranking Communist Agents in the Polish Catholic Church." Canada Free Press (CFP), 10 January 2007.

[12] Wojciech Czuchnowski Blizna. Proces kurii krakowskiej 1953, Kraków 2003.

[naszawitryna.pl-13] Dr Stanisław Krajski, "Zabić księży." Արխիվացված 2011-09-14 Wayback Machine Katolicka Gazeta Internetowa, 2001-12-01.

[polskiejutro.com-14] Damian Nogajski, WINY MAŁE I DUŻE – CZYLI KTO JEST PASZKWILANTEM. Արխիվացված 2012-03-29 Wayback Machine Polskiejutro.com, No. 227; 11 September 2006.

[Kubisiowska-15] Katarzyna Kubisiowska (interview with Sławomir Mrożek), "Wiem, jak się umiera," Rzeczpospolita, archiwum.

[16] «Мрожек, Славомир». Универсальная научно-популярная энциклопедия «Кругосвет». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.

[17] «Славомир Мрожек». OZON.ru. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 16-ին.

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Սլավոմիր Մրոժեկ լեհ.՝ Sławomir Mrożek

Ծնվել է	հունիսի 29, 1930(1930-06-29)^[1]^[2]^[3]^[…] կամ հունիսի 26, 1930(1930-06-26)^[4]
Ծննդավայր	Բոժենչին, Լեհաստան^[4]
Վախճանվել է	օգոստոսի 15, 2013(2013-08-15)^[1]^[5]^[2]^[…] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նիս, Ֆրանսիա^[4]
Գերեզման	Panteon Narodowy w Krakowie
Մասնագիտություն	գրող, դրամատուրգ, օրագրի հեղինակ, լրագրող, գիտաֆանտաստիկ գրող և նկարիչ
Լեզու	լեհերեն
Քաղաքացիություն	Լեհաստան և Ֆրանսիա
Կրթություն	Bartłomiej Nowodworski High School?
Ժանրեր	պիես, արձակ և գրող
Ուշագրավ աշխատանքներ	Edek? և The Émigrés?
Կուսակցություն	Լեհաստանի միացյալ աշխատավորների կուսակցություն
Պարգևներ	Սամուիլ Բոգումիլ Լինդեի մրցանակ Կոսցելսկու մրցանակ Ֆրանց Կաֆկայի մրցանակ Եվրոպական գրականության Ավստրիական պետական պարգև ^[6] Յագելոնյան համալսարանի պատվավոր դոկտոր և
Ամուսին	Maria Obremba?

Sławomir Mrożek Վիքիպահեստում