Սերգեյ Վիտալևիչ Կուրչենկո (ուկր. Сергій Віталійович Курченко; սեպտեմբերի 21, 1985(1985-09-21), Խարկով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի գործարար։ «Գազ Ուկրաինա» ընկերության, UMH Group մեդիահոլդինգի սեփականատեր, «Մետալիստ Խարկով» ֆուտբոլային ակումբի սեփականատեր և նախագահ, Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերության նախագահ[1]։ 2014 թվականի փետրվարին, իշխանափոխությունից հետո, հեռացել է Ուկրաինայից և տեղափոխվել Ռուսաստան։

Սերգեյ Կուրչենկո
 
Կրթություն՝ Խարկովի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ և Յարոսլավ Իմաստունի անվան ազգային իրավաբանական ակադեմիա
Գիտական աստիճան՝ իրավաբանական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտություն՝ գործարար
Ծննդյան օր սեպտեմբերի 21, 1985(1985-09-21) (38 տարեկան)
Ծննդավայր Խարկով, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  Ուկրաինա

2002-2008 թվականներին սովորել է Խարկովի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, հաշվապահական հաշվառում և աուդիտ մասնագիտությամբ ստացել բակալավրի աստիճան, իսկ ամբողջական բարձրագույն կրթությունը՝ «Մտավոր սեփականություն» մասնագիտությամբ։ 2009-2011 թվականներին իրավագիտություն մասնագիտությամբ ստացել է երկրորդ բարձրագույն կրթությունը` Ուկրաինայի Յարոսլավ Իմաստունի անվան իրավաբանական ակադեմիայում։

Նա խոստովանել է, որ 15 տարեկանում «Էքսպոգազ» ընկերությունում սկսել է աշխատել որպես թղթատար, որտեղ, ստեղծելով կարիերա, դարձել է կոմերցիոն տնօրենի տեղակալ։ Պաշտոնական կենսագրության մեջ նշվում է, որ «Էքսպոգազ»-ում Սերգեյ Կուրչենկոն կազմակերպել է հեղուկ գազի մեծածախ վաճառք։ Աշխատանքային փորձը օգնել է նրան գրել թեզ, որի թեման «Էքսպոգազ ընկերության օրինակով նորարարական ծրագրի բիզնես պլան»-ն էր։

2013 թվականի ապրիլից աշխատել է որպես ԽՍՀՄ Ներքին գործերի իրավունքի և զանգվածային հաղորդակցության ինստիտուտի քաղաքացիական իրավունքի ամբիոնի ավագ դասախոս, որտեղ 2013 թվականի ամռանը պաշտպանել է «Բնական գազի մատակարարման պայմանագիր կապակցված ցանցի միջոցով» թեմայով թեզը և դարձել իրավաբանական գիտությունների թեկնածու[2]։

Ձեռնարկատիրական գործունեություն խմբագրել

2004-2005 թվականներին սկսել է զբաղվել անշարժ գույքի բիզնեսով` ներդնելով 200 հազար դոլար` որպես խնայողություններ և վարկեր[3][4]։ 2008 թվականին նրա բիզնեսը, որն այժմ զբաղվում է նավթամթերքի առևտրով, ունեցել է տարեկան 300 մլն $ շրջանառություն[5]։

2014 թվականին, ըստ «Նովոյե Վրեմյա» հրատարակության, 266 միլիոն դոլարի կարողությամբ 100 ամենահարուստ ուկրաինացիների թվում էր։ 2018 թվականի ընթացքում նրա կապիտալը նվազել է 89%-ով[5]։

«Գազ Ուկրաինա» ընկերությունների խումբ խմբագրել

2009 թվականին Սերգեյ Կուրչենկոն ստեղծել է «Gas Ukraine 2009» ընկերությունների խումբը։ Խումբը հայտարարել է, որ այն հիմնադրվել է 2003 թվականին, որտեղ Կուրչենկոն ոչ մի պաշտոն չի զբաղեցրել։ Սակայն, երբ 2012 թվականի վերջին խումբը ձեռք է բերել «Մետալիստ Խարկով» ֆուտբոլային ակումբը՝ դարձել է դրա նախագահն ու սեփականատերը[6]։

«Gas Ukraine 2009» խումբը ներառում էր տարբեր պրոֆիլների տասնյակ ընկերություններ, սակայն բիզնեսի հիմքը շարունակում էր մնալ հեղուկացված գազի, նավթամթերքի առևտուրը և զարգացած գազի կայանների ցանցը։

2012 թվականի վերջի դրությամբ խումբը վերահսկում էր Ուկրաինայի տարածքում 150 ավտոմատացված կայաններ՝ նախատեսելով նրանց թիվը հասցնել 700-ի, ինչպես նաև մի քանի տարվա ընթացքում Ուկրաինայի հեղուկացված գազի շուկայի մոտ 18% բաժնեմասը ավելացնել մինչև 20%[7]։

2013 թվականի սկզբին հայտարարվել է, որ ընկերությունների խմբի տարեկան շրջանառությունը մոտ 10 մլրդ դոլար էր[8]։ 2013 թվականի հունվարին Ուկրաինայի Վերին Ռադայի պատգամավոր Յուրի Սիրոտյուքը (Ազատություն) ԶԼՄ-ներում հրապարակված հրապարակումների պատճառով պահանջում էր մի շարք ընկերությունների ստուգել, ըստ որի, «Գազ Ուկրաինա 2009»-ը դե ֆակտո մենաշնորհել է երկրում հեղուկ գազի շուկան՝ օգտագործելով անօրինական սխեմաներ։ 2013 թվականի մարտին հրապարակվել է աուդիտի արդյունքները, որի ընթացքում ընկերությունների խմբի կողմից խախտումներ չեն հայտնաբերվել[9]։

Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերություն խմբագրել

2013 թվականի փետրվարի 23-ին «Gas Ukraine 2009» ընկերությունների խմբի մամուլի ծառայությունը հայտարարել է էներգետիկ ակտիվների միավորումը Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունների խմբին[10]։ Նոր խումբն ի տարբերություն այլ ընկերությունների՝ ներառում է երկու հիմնական ընկերություն[11]։ Կուրչենկոն Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերության կառուցվածքում ստանձնել է վերահսկիչ խորհրդի նախագահի պաշտոնը։

2013 թվականի փետրվարի 26-ին հայտնի է դարձել, որ «Գազ Ուկրաինա 2009» -ը համաձայնել է «Լուկոյլայից» գնել Օդեսայի նավթավերամշակման գործարանի 99,6% բաժնեմասը, որը 2010 թվականից չէր գործարկվում։ Գործարանը վաճառելու ընթացքում առաջացել են մի շարք խնդիրներ, որոնք կապված էին վարկային միջոցների օգտագործման հետ. 2013 թվականի հուլիսի 5-ին հայտնի է դարձել, որ գործարքը փակված է[12][13]։ 2013 թվականի սեպտեմբերի 27-ին կրկին գործարկվել է Օդեսայի գործարանը։

2013 թվականի մարտի վերջի դրությամբ Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը ձեռք է բերել Sparschwein Gas բենզալցակայանների ցանցը, որը Գերմանիայում բաղկացած է 170 բենզալցակայանից։ 2013 թվականի մայիսի վերջի դրությամբ գործարքը թույլ է տվել խմբին իր ձեռքում կենտրոնացնել ընդհանուր առմամբ 350 բենզալցակայան, մինչդեռ Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունն իր մասնաբաժինը գնահատել է Ուկրաինայի հեղուկացված գազի և նավթամթերքի շուկայում 10-20%, իսկ բնական գազի առևտրով զբաղվողների շուկայում՝ 10: -30%:

2013 թվականի հունիսին հայտարարվել է, որ Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը ձեռք է բերել Ուկրաինայի խոշորագույն մեդիահոլդինգներից մեկը` UMH խումբը։ Խումբը պլանավորել է գործարքը փակել 2014 թվականի առաջին եռամսյակում, սակայն փակվել է նախատեսվածից շուտ՝ 2013 թվականի նոյեմբերի 5-ին, որից հետո Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը ստացել է ակտիվի սեփականությունը։ Մեդիահոլդինգն ըստ Սերգեյ Կուրչենկոյի արժեր մոտ 340 միլիոն դոլար։ Նոյեմբերի 5-ին Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը մեդիահոլդինգը գնելու համար կատարել է վերջին վճարումը։ UMH Group-ը ղեկավարելու է Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերության հատուկ ստեղծված ստորաբաժանումը՝ «Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերություն-Մեդիա »ընկերությունը։

2014 թվականի փետրվարին Ուկրաինայում իշխանափոխությունից հետո, նույն տարվա օգոստոսին Ուկրաինայի գլխավոր դատախազությունը Սերգեյ Կուրչենկոյի «Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը» դասակարգել է որպես հանցավոր կազմակերպություն։ Ուկրաինայի գլխավոր դատախազությունը պարզել է, որ մի քանի տասնյակ մարդիկ «Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը» ստեղծել են հանցավոր կազմակերպություն ստեղծելու նպատակով, որի մեջ ներառված էին ֆիկտիվ ձեռնարկություններ, ինչպես նաև ապօրինի վարչական ապարատ, որպես կենտրոնական գործադիր իշխանությունների մի շարք գերատեսչությունների մաս։ Սահմանվել է նաև, որ «Արևելաեվրոպական վառելիքաէներգետիկ ընկերությունը»ը 2009-2014 թվականի փետրվար ամսին հեղուկացված գազի մասնագիտացված աճուրդներում, որոնք նախատեսված են բնակչության կարիքների համար՝ ապօրինի վաստակել են ավելի քան 3 միլիարդ գրիվնա։

Բրոկբիզնեսբանկ խմբագրել

2013 թվականի հուլիսին ԶԼՄ-ները հաղորդել են, որ Կուրչենկոն ձեռք է բերել Ուկրաինայի Բրոկբիզնեսբանկը, որը պատկանում էր եղբայրներ Ալեքսանդր և Սերգեյ Բուրյակներին[14]։ Գործարքի մասին տեղեկությունը հաստատվել է 2013 թվականի օգոստոսին, իսկ բանկի նախկին սեփականատերերին մնաց բաժնետոմսերի գրեթե 20%-ը[15]։ 2013 թվականի նոյեմբերին Բորիս Տիմոնկինը պարզաբանել է, որ խումբը ղեկավարում է բաժնետոմսերի 40%-ը, իսկ մյուս 40%-ը` չորս անկախ բաժնետերեր[16]։

2013 թվականի նոյեմբերի 6-ին «Էքսպերտ-Ռեյտինգ»-ը հաստատել է Բրոկբիզնեսբանկի վարկային վարկանիշը uaAA մակարդակի վրա, ըստ որի «կազմակերպությունը Ուկրաինայի այլ վարկատուների կամ պարտքային գործիքների համեմատ բնութագրում է բարձր աշխատունակությամբ»[17][18]։

Հաջորդ օրը Կուրչենկոն փոխել է կազմակերպության խորհրդի կազմը։

Ըստ տնտեսագետ Վալերիա Գոնտարևայի, «Բրոկբիզնեսբանկ»-ը մեծ և անորակ ակտիվ է[19]։

2014 թվականի փետրվարի առաջին կեսին Ուկրաինայի ազգային բանկը Բրոկբիզնեսբանկին վերաֆինանսավորել է 2 մլրդ գրիվնա[20]։

Փետրվար ամսվա վերջում Հոբելյանական հրապարակումների զեկուցողները հայտարարել են, որ բանկի վարչության բոլոր անդամները գրավոր հրաժարական են տվել, հաստատության թղթակցային հաշիվները գրեթե ոչ մի գումար չունեին և բանկի ղեկավարությունը ծրագրում էր հնարավորինս փրկել իրավիճակը։ Նախատեսվում էր բանկի ժամանակավոր վարչակազմի ներդրման և ազգայնացման[21]։

2014 թվականի հունիսի 11-ին Ուկրաինայի ազգային բանկը սկսել է Բրոկբիզնեսբանկի լուծարման ընթացակարգը։ 2015 թվականի փետրվարին Ավանդների հատուցումը երաշխավորող հիմնադրամը աճուրդում վաճառել է Բրոկբիզնեսբանկի ակտիվները[22]։

Կապեր խմբագրել

Ըստ որոշ լրատվամիջոցների Սերգեյ Կուրչենկոն մոտ է Ուկրաինայի նախկին նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչի որդու՝ Ալեքսանդր Յանուկովիչի, մի քանի երիտասարդ պաշտոնյաների և Ուկրաինայի նախկին գլխավոր դատախազ Վիկտոր Պշոնկայի և նրա որդու՝ Արտյոմի հետ[23]։

2013 թվականի մարտին պաշտոնապես հերքվել է Վերին Ռադայի պատգամավորների և քաղաքացիական ծառայողների հետ Կուրչենկոյի գործարար կապերը։

Հարցազրույցում Կուրչենկոն բազմիցս հայտարարել է, որ Վիկտոր Յանուկովիչի հետ չունի անձնական կապեր, իսկ Ալեքսանդր Յանուկովիչին չի ճանաչում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ГПУ подозревает Курченко в хищении госимущества «Укргаздобычи»
  2. Курченко оказался кандидатом юридических наук «LB.ua», 08.01.2015
  3. «Сергей Курченко — о пути к успеху, бизнесе и отношениях с Арбузовым, Клименко и Пшонкой». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  4. «Курченко Сергей Витальевич, заявление | ФК Металлист Харьков | Официальный сайт». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  5. 5,0 5,1 В тройке самых богатых украинцев по версии «Нового времени» — Ахметов, Боголюбов и Коломойский :: BIN.ua
  6. «Расследование: Газовый король всея Украины». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  7. «Группа компаний "Газ Украина" планирует в 2013 г. увеличить свою долю на рынке сжиженного газа до 20% | Новости экономики | РБК-Украина». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 15-ին.
  8. «Металлист» обнародовал биографию владельца клуба Сергея Курченко
  9. «Прокуратура не нашла нарушений в деятельности «Газ Украина»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  10. «Активы «Газ Украина» объединятся в ВЕТЭК». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  11. Миллионеры из ниоткуда. Легализация группы Курченко
  12. «Курченко досі не став власником Одеського НПЗ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  13. ВЕТЭК закрыл многомиллионную сделку с ЛУКОЙЛ по покупке Одесского НПЗ
  14. Ъ-Украина-Газета — Полный банк
  15. Курченко купил Брокбизнесбанк у братьев Буряков | Украинская правда
  16. Логика покупателя
  17. Рейтинговые шкалы
  18. «Сообщение пресс-службы Брокбизнесбанка». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  19. Последний день ВЕТЭК
  20. Три богатыря: политика рефинансирования руководителей НБУ в деталях / Статьи / Межбанк на Prostobankir.com.ua
  21. «ВЕТЭК поддержит БРОКБИЗНЕСБАНК — Пресс-релизы — ВЕТЭК — Восточно-Европейская топливно-энергетическая компания». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  22. Активы банка Курченко продадут на аукционе «Экономическая правда», 09.02.2015
  23. В прокуратуре не подтвердили, что сын Пшонки «крышует» бизнес Курченко | Экономическая правда

Արտաքին հղումներ խմբագրել