Սարգիս Մարտիրոսյան (ԽՍՀՄ հերոս)

Սարգիս Մարտիրոսյան
սեպտեմբերի 21, 1900 - փետրվարի 15, 1984 (83 տարեկան)
Ծննդավայր	Մադրասա, Շամախիի գավառ, Բաքվի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Զորատեսակ	հետևազոր
Կոչում	գեներալ-լեյտենանտ
Մարտեր/; պատերազմներ	Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ, Խորհրդային բանակի ներխուժումը Լեհաստան և Հայրենական մեծ պատերազմ
Կրթություն	Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան, Command staff improvement courses? և ՌԴ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի զինվորական ակադեմիա
Պարգևներ	; ; և Երևանի պատվավոր քաղաքացի

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սարգիս Մարտիրոսյան (այլ կիրառումներ)

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մարտիրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Սարգիս Սողոմոնի Մարտիրոսյան (սեպտեմբերի 21, 1900(1900-09-21)^[1], Մադրասա, Շամախիի գավառ, Բաքվի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[1] - փետրվարի 15, 1984(1984-02-15), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդահայ ռազմական գործիչ, գեներալ-լեյտենանտ (1945), Խորհրդային Միության հերոս (1945 թվականի մայիսի 10)։

Կենսագրություն խմբագրել

Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, ապա՝ Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում։ Հայաստանում խորհրդային ռեժիմի հաստատվելուց հետո մտել է կարմիր բանակի շարքերը, 1922 թվականին հայկական հրաձգային դիվիզիայում նշանակվել գնդացրային դասակի հրամանատար։ 1928 թվականին ավարտել է ԲԳԿԲ գլխավոր շտաբի Մոսկվայի բարձրագույն զինվորական դասընթացները և դարձել կադրային սպա։ 1924-1938 թվականներին 76-րդ հայկական լեռնա-հրաձգային դիվիզիայում վարել է տարբեր պաշտոններ (վաշտի հրամանատար, գնդի շտաբի պետի տռղակալ՝ հետախուզության գծով, դիվիզիզյի շտաբի հետախուզության բաժնի պետ և այլն)։

Սարգիս Մարտիրոսյանի հուշատախտակը Երևանում

Խորհրդային Միության վրա Ֆաշիստական Գերմանիայի հարձակումից հետո Հարավային ռազմաճակատում Մարտիրոսյանը եղել է 227-րդ հրաձգային դիվիզիայի շտաբի պետ, Մոսկվայի համար մղված մարտերում՝ 340-րդ հրաձգային դիվիզիայի հրամանատար։ Նրա հրամանատարությամբ դիվիզիան մարտնչել է Վորոնեժի ռազմաճակատում։ 1943 թվականին Մարտիրոսյանը նշանակվել է կորպուսի հրամանատար՝ 1-ին Ուկրաինական ռազմաճակատի կազմում (կորպուսը մասնակցել է Կորսուն-Շևչենկովսկի խմբավորման ոչնչացման մարտերին, Յաշ-Քիշնևյան օպերացիային, Լեհաստանի, Ռումինիայի գրավմանը, Վիսլա-Օդերյան, Բեռլինյան օպերացիաներին և Չեխոսլովակիայի գրավմանը)։ Կորպուսի կազմում մի քանի ամիս մարտական գործողություններին մասնակցել է ԽՍՀՄ-ում կազմակերպված չեխոսլովակյան առաջին բրիգադը՝ Լյուդվիգ Սվոբոդայի հրամանատարությամբ։ Հերոսի կոչման է արժանացել հակառակորդի դեմ մղած պայքարում հրամանատարության մարտական առաջադրանքները օրինակելիորեն կատարելու և ցուցաբերած խիզախության համար։ Մարտիրոսյանը եղել է նոր ազատագրված Կիև քաղաքի կայազորի առաջին պետը։ 1947 թվականին նշանակվել է հրաձգային զորամասի հրամանատար Մերձկարպատյան ռազմական օկրուգում։ 1950 թվականին փոխադրվել է Անդրկովկասյան ռազմական օկրուգ, որպես զորամասի հրամանատարի տեղակալ։ 1953 թվականին զորացրվել և բնակվել է Երևանում^[12]։

Գրականություն խմբագրել

Արմո Մալխասյան, Սովետական բանակի հայ գործիչներ, Ե., 1963, էջ 253-262։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 349—350.
↑ ^2,0 ^2,1 https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie15041223/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie20553985/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_predstavlenie46445874/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-nagrada_kartoteka1269521118/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie12111834/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie20787418/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1561014674/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-nagrada_kartoteka1269521119/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1560570044/
↑ https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie19002030/
↑ ՀՍՀ, հ. 7, էջ 349-350։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարգիս Մարտիրոսյան (ԽՍՀՄ հերոս)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 349)։

[_2984fb989995c25d-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 349—350.

[_b33acb4479d4b27f-2] 2,0 ^2,1 https://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie15041223/

[_f0a60309651ac2db-3] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie20553985/

[_cdedc1fbe5c64745-4] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_predstavlenie46445874/

[_8eda5094d2a479e3-5] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-nagrada_kartoteka1269521118/

[_298c83b19d65f563-6] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie12111834/

[_5e00f31d1ddf79ab-7] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie20787418/

[_21979d1c0a65df63-8] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1561014674/

[_619ab301dcb63fff-9] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-nagrada_kartoteka1269521119/

[_f4adc2f5e0f36e2f-10] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1560570044/

[_2554ecd6b9a65213-11] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie19002030/

[12] ՀՍՀ, հ. 7, էջ 349-350։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Սարգիս Մարտիրոսյան
սեպտեմբերի 21, 1900(1900-09-21)^[1] - փետրվարի 15, 1984(1984-02-15) (83 տարեկան)
Ծննդավայր	Մադրասա, Շամախիի գավառ, Բաքվի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[1]
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Զորատեսակ	հետևազոր
Կոչում	գեներալ-լեյտենանտ
Մարտեր/ պատերազմներ	Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ, Խորհրդային բանակի ներխուժումը Լեհաստան և Հայրենական մեծ պատերազմ^[1]
Կրթություն	Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան^[1], Command staff improvement courses? և ՌԴ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի զինվորական ակադեմիա
Պարգևներ	^[2] ^[3] ^[4] ^[2] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8] ^[9] ^[10] ^[11] և Երևանի պատվավոր քաղաքացի