Սաթաթթու
Սաթաթթու, (CH2)2(CO2H)2), կարբոնաթթու։
| Սաթաթթու | |
|---|---|
 | |
| Քիմիական բանաձև | C₄H₆O₄ |
| Մոլային զանգված | 2,0E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
| Հալման ջերմաստիճան | 187 °C[2] և 188 °C[3] °C |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 110-15-6 |
| PubChem | 1110 |
| EINECS համար | 203-740-4 |
| SMILES | C(CC(=O)O)C(=O)O |
| ЕС | 203-740-4 |
| ChEBI | 1078 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Անգույն բյուրեղներ են, մոլելուլային զանգվածը՝ 118․09, հալ․ ջերմաստիճանը՝ 185°С, խտությունը՝ 1563 կգ/մ³ (20°С)։ Լուծվում է սպիրտում, եթերում, ջրում, չի լուծվում բենզինում, բենզոլում, քլորաֆորմում։ Սուկինաթթուն սպիտակ բյուրեղ է՝ մի փոքր թթու և մի փոքր աղի-դառը համով։
Աննշան քանակությամբ պարունակվում է գորշ ածխում, սաթում, բույսերում և կենդանի օրգանիզմներում։ Արդյունաբերության մեջ ստացվում է մալեինային անհիդրիդի կամ ֆումարաթթվի հիդրմամբ և այլ մեթոդներով։ Սաթաթթուի աղերը և եթերները կոչվում են սուկցինատներ։
Սաթաթթուն և նրա ածանցյալները կիրառվում են որոշ պլաստամասսաների, պոլիէսթերային խեժերի, ներկանյութերի, ինսեկտիցիդների, դեղանյութերի ստացման և օրգանական սինթեզի համար։ Խթանում է աճը և մեծացնում է բույսերի բերքը, արագացնում եգիպտացորենի զարգացումը։
Սննդի արդյունաբերության մեջ օգտագործվում է որպես թթվային միջոց, հայտնի է նաև որպես սննդային հավելանյութ E363։
Բուժական պատրաստուկներում սուկինաթթուն օգտագործվում է որպես ակտիվ նյութ`որպես նյութափոխանակության նյութ, որը բարելավում է նյութափոխանակությունը և հյուսվածքների էներգիայի մատակարարումը, նվազեցնում հյուսվածքների հիպոքսիան։
Ինչպես պարզ մոնո և երկկարբոքսիլաթթուները, այն վնասակար չէ, բայց կարող է գրգռիչ լինել մաշկի և աչքերի համար։
Արդյունաբերության մեջ այն ստացվում է ըստ ռեակցիայի ՝ մալեաթթու ջրածնի միջոցով
- (CH2)2(CO2H)2 → (CH2)2(CO2H)(CO2)− + H+
- (CH2)2(CO2H)(CO2)− → (CH2)2(CO2)22− + H+
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 succinic acid
- ↑ 2,0 2,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
- ↑ 3,0 3,1 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սաթաթթու» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 113)։ 
|