Ռուսական Հյուսիս (ազգային այգի)
Ազգային այգի «Ռուսական Հյուսիս», հատուկ պահպանվող տարածք Ռուսաստանում։ Գտնվում է Վոլոգդայի մարզի Կիրիլովսկի շրջանում։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | Ռուսաստանի ազգային պարկ և Ռուսաստանի հատուկ պաշտպանվող տարածք |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Վարչատարածք | Վոլոգդայի մարզ |
| Տեղագրություն | Ռուսաստան |
| Հիմնվել է | 1992 |
| Մակերես | 1664 կմ² |
  | |
Այգին ստեղծվել է 1992 թվականի մարտի 20-ին, Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարության համար 182 հրամանագրով, Վոլոգդյան Պոզերյայի բնությունը և այդ շրջանի պատմամշակութային ժառանգությունը պահպանելու նպատակով։
Այգու մակերեսը 166 400 հա է, որից 116 100 հա զբաղեցնում են անտառները։ Տարածքի 54,4 %-ը զբաղեցնում են գյուղատնտեսական հողերը, որոնք ենթակա չեն օտարման։ Այգին տեղակայված է Բելոզյոռովսկ - Կիրիլովսկի լանջերի սահմաններում՝ Սպիտակ, Եթե, Կուբենսկոյե լճերի միջև։ Բացի այս խոշոր լճերը կան բազմաթիվ մանր լճեր։ Ազգային այգու տարածքում հոսող անթիվ գետեր, լճեր, առուներ ու ջրանցքներ պատկանում են Կասպից ծովի լողավազանին, իսկ Պորոզովիցա գետն իր ջրանցքով և Մոդլոնա գետը պատկանում են Սպիտակ ծովի լողափին։ Մոդլոնա գետի վրա և Պորոզովիցայում կենտրոնացված են շատ հնագիտական հուշարձաններ, որոնք արտացոլում են հյուսիս - եվրոպական Ռուսաստանի մշակութային բոլոր պատմությունները։ Պատմական բոլոր դարաշրջանները (բացառությամբ պալեոլիթի) թողել են իրենց հետքերը։ Մոդլոնա գետի վրա հայտնաբերվել է պահպանված Մոդլոնյան բնակավայրը (երկուսից մեկը Եվրոպայում)։
Դրանք հսկայական պատմական անցյալով հողեր են, որոնց վրա տեղակայված են ճարտարապետակա և պատմական մեծ թվով հուշարձաններ։ Այգու տարածքում ապրում է մոտ 17000 մարդ (2010 թվական)[1]։
Այգու դիրք խմբագրել
Ազգային այգու տարածքը գտնվում է մարզկենտրոնից՝ Վոլոգդա քաղաքից 120 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Ազգային այգու տարածքով անցնում են հետևյալ ճանապարհները.
Վոլոգդա-Վիտեգրա,
Կիրիլով-Չարոզերո,
Կիրիլով-Բելոզերսկ,
Կիրիլով-Չերեպովեց։
Գործում է նաև լաստանավային անցում։ Կարևոր նշանակություն ունի Վոլգո-Բալթյան ջրային ուղին և Հյուսիս-Դվինսկայա ջրարգելակային համակարգը։ Հյուսիս-Դվինսկայա ջրային համակարգը կառուցվել է 1825-1828 թվականներին և անցնում է այգու տարածքով, հանդիսանում է ինժեներական մտքի հուշարձան՝ իր մեջ ներառելով 5 արհեստական ջրանցքներ և 7 ջրարգելակներ։ Վերջերս Իվանով Բոր գյուղի շրջանում բացվել է Վոլգո-Բալթիկ կամուրջը, որը պատճառ հանդիսացավ գործող լաստանավային անցումի փակման համար։ Ջրանցքի միջոցով Հյուսիս-Դվինսկայա համակարգը անցնում է Վոլոգդա-Մեդվեժեգորսկ ուղեգծի միայն մեկ ավտոմայրուղային կամրջի վրայով և պոնտոնային կամուրջների շարքով։
Զբոսաշրջություն խմբագրել
Այգու տարածքում կան 8 կացավայր, 5 մանակական հանգստյան ճամբար և դեռահասների համար ամառային աշխատանքի ճամբարներ, 4 որսորդական և ձկնորսական բազա[2]։
Բնություն խմբագրել
Այգու տարածքում են գտնվում երկու եզակի անտառային մեծ տարածությունները՝ Շալգո-Բոդունովսկին և Սոկոլսկի փշատերև անտառները՝ հարուստ հյուսիսային բուսական և կենդանական աշխարհով։ Առաջինը մատչելի չէ, երկրորդը հանդիսանում է հայտնի հանգստյան վայր։ Այգու տարածքում ապրում են կենդանիների և թռչունների որոշ տեսակներ․ այգում աճող բույսերի որոշ տեսակներ նշված են Կարմիր գրքում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Национальный Парк "Русский Север". Общие сведения». ООПТ России. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 14-ին.
- ↑ «Национальный Парк "Русский Север". Коротко об ООПТ». ООПТ России. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 14-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Историко-культурное наследие как фактор возрождения сельской местности России
- Национальный парк «Русский Север»
- Официальный сайт Национальный парк «Русский Север»
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուսական Հյուսիս (ազգային այգի)» հոդվածին։ |