Ռունետ
Ռունետ (ռուսալեզու համացանց, ռուսական համացանց), համացանցի կայքերի մի մասը, որոնց բովանդակությունը հիմնականում ռուսերեն է։ Տարածված է բոլոր մայրցամաքներում, այդ թվում նաև Անտարկտիդայում, սակայն հիմնականում կենտրոնացած է ԱՊՀ-ում և մասնավորապես Ռուսաստանում և Ուկրաինայում։ 2018 թվականի փետրվարի դրությամբ, համաձայն W3Techs ընկերության անցկացրած հետազոտության, աշխարհի ամենամեծ ժողովրդականություն վայելով 10 մլն կայքերի 6,8 %-ն օգտագործում է ռուսերենը։ 2013 թվականից ռուսերենը համարվում է երկրորդ ամենատարածված լեզում համացանցում անգելերենից հետո (51,3 %)[1]։
Ըստ Յանդեքսի տվյալների՝ ռուսերենը ռուսական կայքերի 91%-ի հիմնական լեզուն է (Յանդեքսի ցուցակից)։ 2009 թվականի աշնանը Ռունետը պարունակել է շուրջ 15 միլիոն կայք (կազմում է ամբողջ ինտերենետի մոտավորապես 6,5 տոկոսը)[2]։
Ռուսերեն առավել շատ են օգտագործում հետևյալ դոմենները՝ .su, .ru, .рф, .рус, .дети, .ua, .by, .kz, .com, .org։ Ռուսերենով կարող են գրանցվել դոմենների հասցեներ (IDN), օրինակ՝ մասամբ .su և .com դոմեններում և ամբողջովին .рф դոմենում։ Ոչ բոլոր ռուսալեզու հայտնի կայքերն են տեղակայված ԱՊՀ երկրների դոմեններում։ Օրինակ՝ ՎԿ սոցիալական ցանցն օգտագործում է vk.com դոմենը, իսկ Ռուսերեն Վիքիպեդիան՝ ru.wikipedia.org։
Ռուսերենն օգտագործվում է ru դոմենի կայքերի 89.8%-ում և նախկին Խորհրդային Միության տիրույթի դոմենի՝ .su, 88.7%-ում։ Այն օգտագործվում է նաև նախկին ԽՍՀՄ-ի մաս կազմող մի քանի երկրներում` 79.0% Ուկրաինայում, 86.9% Բելառուսում, 84.0% Ղազախստանում, 79.6% Ուզբեկստանում, 75.9% Ղրղզստանում և 81.8% Տաջիկստանում[3]։
Վիճակագրություն խմբագրել
Ինտերնետից օգտվողների 59,7 միլիոն ռուսաստանցի օգտատերերը ներկայացնում են համացանցի համաշխարհային օգտագործողների 3% -ը։ Ռուսաստանը աշխարհում 9-րդն է տեղն է զբաղեցնում օգտատերերի քանակով, իսկ ռուսալեզուների շարքում` 4-րդ տեղը (4.8%)[4]:
2011 թվականի սեպտեմբերին որպես Եվրոպայի խոշորագույն ինտերնետ շուկա՝ Ռուսաստանը գերազանցել է Գերմանիային՝ ունենալով 50.8 միլիոն օգտատեր[5]։
2013 թվականի մարտին հայտարարվել է, որ ռուսերենն ինտերնետում 2-րդ ամենատարածված լեզուն է[3]։
Ուսումնասիրություններ խմբագրել
Հարվարդի համալսարանի Բերքման կենտրոնը պարբերաբար ուսումնասիրում է ռուսական վեբ կայքեր, որոնք օգտագործում են կիրիլիցայով կոդավորում[6]։ Մասնավորապես, գոյություն ունեն «Ռուսական Twitter-ի արտապատկերում»[7], «RuNet քաղաքականության և կենտրոնացման արտապատկերում»[8] և «RuNet Echo» փաստաթղթեր[9]։ Կան ռուսալեզու համացանցին նվիրված թերթեր, որոնցից են՝ TheRunet, Runetologia և այլն։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Usage Statistics and Market Share of Content Languages for Websites, February 2018
- ↑ Контент Рунета. Company.yandex.ru.
- ↑ 3,0 3,1 Russian is now the second most used language on the web. W3techs.com.
- ↑ Usage Statistics of Content Languages for Websites, April 2012. W3techs.com.
- ↑ Russian internet biggest in Europe; will earnings follow? | beyondbrics. Blogs.ft.com (14 November 2011).
- ↑ «Impact of the Internet on Russian Politics, Media, and Society - Berkman Klein Center». cyber.law.harvard.edu.
- ↑ «Mapping Russian Twitter - Berkman Klein Center». cyber.law.harvard.edu.
- ↑ «Public Discourse in the Russian Blogosphere: Mapping RuNet Politics and Mobilization - Berkman Klein Center». cyber.law.harvard.edu.
- ↑ «Global Voices · Citizen media stories from RuNet Echo».
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Russian is now the second most used language on the web
- История развития российского интернета. Справка
- Евгений Горный: Летопись русского Интернета: 1990—1999 (4-е издание опубликовано 14 марта 2007 в «Сетевой Словесности»)
- Интервью с Алексеем Рудневым Արխիվացված 2017-11-02 Wayback Machine (опубликовано 1 ноября 2004)
- Опрос ФОМ «Интернет в России», выпуск 11, весна 2005
- Исследование безопасности коммерческих сайтов Рунета 2015 год Արխիվացված 2017-02-16 Wayback Machine