Ռուբի Դի

Ռուբի Դի
Ծնվել է	հոկտեմբերի 27, 1922[…]
Ծննդավայր	Քլիվլենդ, Օհայո, ԱՄՆ
Մահացել է	հունիսի 11, 2014[…] (91 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Ռոշել, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Կրթություն	Հանթեր քոլեջ և Հանթեր քոլեջի ավագ դպրոց
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	աֆրոամերիկացի
Մասնագիտություն	լրագրող, թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի, հեռուստատեսային դերասանուհի, սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր և բանաստեղծուհի
Ամուսին(ներ)	Օսի Դևիս
Պարգևներ և մրցանակներ	Սպիմգարնի մեդալ Մարիան Անդերսոնի պարգև ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակ կինեմատոգրաֆում ներդրման համար NAACP Image Award - նախագահի մրցանակ Տարվա հումանիտար Սև կինեմատոգրաֆիստների փառքի սրահ Պոլ Ռոբսոնի մրցանակ Քրիստալ մրցանակ Էմմի մրցանակ մինիսերիալի կամ կինոնկարի լավագույն երկրորդ պլանի դերասանուհու համար Audie Award for Best Female Narrator? honorary degree from Spelman College? և Օհայոյի կանանց փառքի սրահ

Ռուբի Դի (անգլ.՝ Ruby Dee, հոկտեմբերի 27, 1922(1922-10-27)^[1]^[2]^[3]^[…], Քլիվլենդ, Օհայո, ԱՄՆ - հունիսի 11, 2014(2014-06-11)^[1]^[4]^[2]^[…], Նյու Ռոշել, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի դերասանուհի, բանաստեղծ, սցենարիստ, լրագրող և ակտիվիստ։ Առավել հայտնի է «Չամիչն արևի տակ» (1961) և «Գանգստեր» (2007) ֆիլմերում խաղացած դերերով։ «Գանգստեր» ֆիլմում խաղացած դերի համար երկրորդական պլանի լավագույն դերասանուհի անվանակարգում առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի։ «Գրեմմի», «Էմմի» «Օբի», «Դրամա Դեսկ» մրցանակների և ԱՄՆ-ի կինոդերասանների գիլդիայի, ինչպես նաև Արվեստի բնագավառի ԱՄՆ ազգային մեդալի մրցանակակիր։ Ներկայացվել է Supersisters կոլեկցիոն քարտերի վրա։

Կենսագրություն խմբագրել

Ռուբի էն Ուոլեսը (անգլ.՝ Ruby Ann Wallace) ծնվել է 1922 թվականի հոկտեմբերի 27-ին^[9] Քլիվլենդում՝ Մարշալ Էդվարդ Նաթանիել Ուոլեսի և նրա կնոջ՝ Գլեդիս Հայթաուերի ընտանիքում։ Երբ նրա մայրը լքել է ընտանիքը, հայրն ամուսնացել է ուսուցչուհի Էմմա Ամելիա Բենսոնի հետ, և Ռուբիի մանկությունն անցել է Նյու Յորքի Հարլեմ թաղամասում^[10]։ Այնտեղ նա ավարտել է միջնակարգ դպրոցը, ապա սովորել քոլեջում։ 1941-1945 թվականներին Ռուբի Դին ամուսնացել է երգիչ Ֆրենկի Դի Բրաունի հետ, ում ազգանունը հետագայում սկսել է օգտագործել բեմում, իսկ 1948 թվականին ամուսնացել է երկրորդ անգամ դերասան Օսսի Դևիսի հետ։

Ռուբի Դին 1972 թվականին

Նրա բրոդվեյան դեբյուտը կայացել է 1943 թվականի ամենավերջում «Խաղաղ օվկիանոսի հարավը» հայտնի մյուզիքլում։ Հաջորդող տարիներին նա ևս մի քանի անգամ հայտնվել է Բրոդվեյում, ինչպես նաև դեբյուտ է ունեցել կինոյում, բայց առաջին հաջողությանն է հասել 1950 թվականին, երբ «Ջեքի Ռոբինսոնի պատմությունը» ֆիլմում խաղացել է Ռեյ Ռոբինսի դերը։ Հետագայում Ռուբի Դին չի թողել թատրոնը և իր ամբողջ կարիերայի ընթացքում ակտիվորեն դերեր է խաղացել ինչպես բեմում, այնպես էլ կիոնոյում։

Էկրաններին հաճախ է հայտնվել Սիդնի Պուատյեի հետ, այդ թվում «Քաղաքի ծայրին» (1956), «Չամիչն արևի տակ» (1961) և «Բաքն ու Քարոզիչը» (1972) կինոնկարներում։ 1960-ական թվականներին Ռուբի Դին ունեցել է լուրջ դերեր քաղաքական ֆիլմերում, օրինակ՝ «Անցած օրեր» (1963) և «Միջադեպ» (1967) ֆիլմերում։

Հեռուստատեսությունում Ռուբի Դին հայտնվել է «Փեյթոն-Փլեյս», «Ոսկե աղջիկներ», «Հրեշտակի հպումը» և շատ այլ հեռուստասերիալներում։ Ինը անգամ առաջադրվել և միայն մեկ անգամ արժանացել է «Էմմի» մրցանակի 1991 թվականի «Զարդարանքների օրը» հեռուստաֆիլմում խաղացած դերի համար^[11]։

Աչքի ընկնող դերեր է ունեցել «Մարդ-կատուներ» (1982), «Մլակային տենդ» (1991), «Ոստիկան ու կես» (1993), «Հակամարտություն» (1994) և «Արդար դատ» (1995) ֆիլմերում։

2005 թվականին մահացել է Ռուբիի ամուսինը՝ Օսսի Դևիսը, ում հետ նա ամուսնացած է եղել 57 տարի։ Նրանց երեք երեխաներից մեկը՝ Գայ Դևիսը, դարձել է երաժիշտ։ Ռուբին ամուսնու հետ միասին եղել է հասարակական ակտիվիստ և տարբեր կազմակերպությունների անդամ, այդ թվում Գունավոր մարդկանց առաջընթացի ազգային ասոցիացիայի անդամ։ Նրանք եղել են Մարտին Լյութեր Քինգի և Մալկոլմա Իկսի ընկերները։ Ավելի քան 30 տարի Ռուբին պայքարել է կրծքագեղձի քաղցկեղի դեմ և արդյունքում կարողացել հաղթահարել հիվանդությունը։

2007 թվականին Ռուբի Դին «With Ossie And Ruby: In This Life Together» ալբոմի համար, որը նվիրված է Օսսի Դևիսի հետ համատեղ կյանքին, արժանացել է «Գրեմմի» մրցանակի։ Նույն տարում նա առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի «Գանգստեր» ֆիլմում խաղացած Լուկասի մոր դերի համար։ Ռուբի Դին 83 տարեկանում Գլորիա Ստյուարտից հետո դարձել է երկրորդը ըստ տարիքի, ով առաջադրվել է կինոակադեմիայի մրցանակի։

Ռուբի Դին մահացել է Նյու Յորք նահանգի Նյու-Ռոշել քաղաքի իր տանը հունիսի 11-ին 91 տարեկան հասակում^[12]։

Ձեռքբերումներ խմբագրել

Մրցանակներ խմբագրել

1991 – «Էմմի» մրցանակ՝ երկրորդականական պլանի կանացի լավագույն դեր մինի սերիալում կամ ֆիլմում
2008 – ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակ՝ երկրորդականական պլանի կանացի լավագույն դերակատարման համար, «Գանգստեր» ֆիլմի համար

Անվանակարգեր խմբագրել

1964 – «Էմմի» մրցանակ՝ կանացի լավագույն դեր մինի սերիալում կամ ֆիլմում, «Բուժքույրեր» հեռուստասերիալի համար
1979 – «Էմմի» մրցանակ՝ երկրորդականական պլանի կանացի լավագույն դեր մինի սերիալում կամ ֆիլմում, «Արմատներ. Հաջորդ սերունդները» մինի սերիալի համար
1988 – «Էմմի» մրցանակ՝ երկրորդական պլանի կանացի լավագույն դեր մինի սերիալում կամ ֆիլմում, «Լինքոլն» մինի սերիալի համար
1990 – «Էմմի» մրցանակ՝ լավագույն հրավիրված դերասանուհի դրամատիկ հեռուստասերիալում, «Չայնա Բիչ» հեռուստասերիալի համար
1993 – «Էմմի» մրցանակ՝ լավագույն հրավիրված դերասանուհի կատակերգական հեռուստասերիալում, «Երեկոյան ստվեր» հեռուստասերիալի համար
1995 – Ցերեկային «Էմմի» մրցանակ՝ լավագույն հնչյունավորում անիմացիոն ծրագրում, Whitewash կարճամետրաժ մուլտֆիլմի համար
2001 – Ցերեկային «Էմմի» մրցանակ՝ լավագույն հնչյունավորում անիմացիոն ծրագրում, «Փոքրիկ Բիլլ» բազմասերիանոց մուլտֆիլմի համար
2003 – «Էմմի» մրցանակ՝ լավագույն հնչյունավորում անիմացիոն ծրագրում, «Փոքրիկ Բիլլ» բազմասերիանոց մուլտֆիլմի համար
2008 – «Օսկար» մրցանակ՝ երկրորդական պլանի կանացի լավագույն դերակատարման համար, «Գանգստեր» ֆիլմի համար
2010 – ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակ՝ կանացի լավագույն դեր հեռուստաֆիլմում կամ մինի սերիալում, «Ամերիկա» հեռուստաֆիլմի համար

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ https://www.britannica.com/topic/Spingarn-Medal
↑ http://news.harvard.edu/gazette/story/2007/04/ruby-dee-to-receive-harvard-foundation-humanitarian-award/
↑ https://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2
↑ https://www.ohiohistory.org/research/archives-library/state-archives/ohio-womens-hall-of-fame/
↑ Ruby Dee marks 90th birthday with new documentary about her illustrious life with late husband Ossie Davis - NY Daily News
↑ Davis, Ossie; Dee, Ruby Ruby Is Born at Seven // With Ossie and Ruby: In This Life Together. — William Morrow, 1998. — ISBN 0688175821
↑ «Ruby Dee Awards». The Internet Movie Database. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 30-ին.
↑ Ruby Dee dead at 91: Legendary stage and screen actress — and Civil Rights leader — frequently costarred with husband Ossie Davis - NY Daily News

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ռուբի Դի (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Ռուբի Դի (անգլ.) Internet Broadway Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուբի Դի» հոդվածին։

[_7e6adec6130fa105-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Movie Database — 1990.

[_429eb54c4359b30b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_a2f698cf23116fad-3] 3,0 ^3,1 Internet Broadway Database — 2000.

[_bada59e787097062-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_a0651162ef6bfacb-5] ttps://www.britannica.com/topic/Spingarn-Medal

[_9a2bbb7a95e0d001-6] ttp://news.harvard.edu/gazette/story/2007/04/ruby-dee-to-receive-harvard-foundation-humanitarian-award/

[_a157fe3233c73d75-7] ttps://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2

[_c50eb7de320aef33-8] ttps://www.ohiohistory.org/research/archives-library/state-archives/ohio-womens-hall-of-fame/

[9] Ruby Dee marks 90th birthday with new documentary about her illustrious life with late husband Ossie Davis - NY Daily News

[10] Davis, Ossie; Dee, Ruby Ruby Is Born at Seven // With Ossie and Ruby: In This Life Together. — William Morrow, 1998. — ISBN 0688175821

[11] «Ruby Dee Awards». The Internet Movie Database. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 30-ին.

[12] Ruby Dee dead at 91: Legendary stage and screen actress — and Civil Rights leader — frequently costarred with husband Ossie Davis - NY Daily News

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Ռուբի Դի

Ծնվել է	հոկտեմբերի 27, 1922(1922-10-27)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր	Քլիվլենդ, Օհայո, ԱՄՆ
Մահացել է	հունիսի 11, 2014(2014-06-11)^[1]^[4]^[2]^[…] (91 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Ռոշել, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Կրթություն	Հանթեր քոլեջ և Հանթեր քոլեջի ավագ դպրոց
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	աֆրոամերիկացի
Մասնագիտություն	լրագրող, թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի, հեռուստատեսային դերասանուհի, սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր և բանաստեղծուհի
Ամուսին(ներ)	Օսի Դևիս
Պարգևներ և մրցանակներ	Սպիմգարնի մեդալ ^[5] Մարիան Անդերսոնի պարգև ԱՄՆ կինոդերասանների գիլդիայի մրցանակ կինեմատոգրաֆում ներդրման համար NAACP Image Award - նախագահի մրցանակ Տարվա հումանիտար ^[6] Սև կինեմատոգրաֆիստների փառքի սրահ Պոլ Ռոբսոնի մրցանակ Քրիստալ մրցանակ Էմմի մրցանակ մինիսերիալի կամ կինոնկարի լավագույն երկրորդ պլանի դերասանուհու համար Audie Award for Best Female Narrator? honorary degree from Spelman College? ^[7] և Օհայոյի կանանց փառքի սրահ ^[8]