Վիքիպեդիա

Ռուբեն Զաքարյան

Ռուբեն Աղասու Զաքարյան (հուլիսի 14, 1901(1901-07-14), Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 25, 1992(1992-05-25), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային գեղանկարիչ, Սանկտ Պետերբուրգի նկարիչների միության անդամ (մինչև 1992 թվականը՝ ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության Լենինգրադի կազմակերպություն)[1]։

Ռուբեն Զաքարյան
Ծնվել էհուլիսի 14, 1901(1901-07-14)
ԾննդավայրԹիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էմայիսի 25, 1992(1992-05-25) (90 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունԻ. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճռեալիզմ
Ժանրդիմապատկեր և բնանկար
Թեմաներգեղանկարչություն
Պարգևներ
Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալ և «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն

Կենսագրություն խմբագրել

Ռուբեն Զաքարյանը ծնվել է 1901 թվականի հուլիսի 14-ին Թիֆլիսում, արհեստավորի ընտանիքում։ Նրա հայրը՝ Աղասի Զախարյանը (1865-1943), եղել է կոշկակար, իսկ մայրը՝ Եկատերինա Արտեմևնան (1877-1927), տնային տնտեսուհի[2]։ 1917-1922 թվականներին սովորել է Կովկասյան հասարակությանն առընթեր գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում, որը 1921 թվականին վերածվել է Թբիլիսիի գղարվեստի ակադեմիայի։ Սովորել է պրոֆեսորներ Եվգենի Լանսերեի, Բորիս Ֆոգելի և Եղիշե Թադևոսյանի մոտ։

1923 թվականին Վրաստանի լուսժողկոմի ուղեգրով գործուղվել է Պետրոգրադ՝ ուսումը ՎԽՈՒՏԵԻՆ-ում շարունակելու համար։ Սովորել է Կուզմա Պետրով-Վոդկինի, Ալեքսեյ Կարևի մոտ։ 1927 թվականին Զաքարյանն ավարտել է ինստիտուտը՝ պաշտպանելով «Ֆիզկուլտուրնիկները» դիպլոմային աշխատանքը[3]։

Ինստիտուտի ավարտից հետո աշխատել է որպես նկարիչ Լենինգրադի «Գլավնաուկի» վերարտադրության արվեստանոցներում, ապա «Բելգոսկինո» գործարանում։ 1926 թվականից մասնակցել է ցուցահանդեսների՝ ցուցադրելով իր աշխատանքները Լենինգրադի կերպարվեստի առաջատար վարպետների ստեղծագործությունների հետ միասին։ Նկարել է դիմանկարներ, բնանկարներ, նատյուրմորտներ, ժանրային և պատմական կոմպոզիցիաներ, բնությունից էտյուդներ։ 1929-1930 թվականներին զինվորական ծառայություն է անցել Լենինգրադի 2-րդ ավտոտրանսպորտային գումարտակում։ Զորացրվելուց հետո աշխատել է որպես նկարիչ Քաղլուսկենտրոնում, Իզո քաղկոմում՝ կատարելով պատվերներ պայմանագրերով։ 1939 թվականի սեպտեմբերին կրկին զորակոչվել է Կարմիր բանակ, մասնակցել է բելոֆինների դեմ պատերազմին, եղել է Սամարա-Ուլյանովսկի 24 հրաձգային դիվիզիայի 59-րդ առանձին գումարտակը։ 1940 թվականի նոյեմբերին զորացրվելուց հետո վերադարձել է Լենինգրադ[4]։ Աշխատել է Լենիզոյում, 1941 թվականի հունվարին դարձել է Լենինգրադի նկարիչների միության անդամի թեկնածու։

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին կռվել է Լենինգրադի ճակատի 17-րդ ավտոտրանսպորտային բրիգադի 388 ավտոգումարտակում, ապահովել Կյանքի ճանապարհի աշխատանքը, որն անցել է Լադոգայի լճի սառույցի վրայով։ 1943 թվականին զորամասի հետ տեղափոխվել է Հյուսիս-Կովկասյան ճակատ՝ Օրջոնիկիձե քաղաք, որտեղ ավարտել է ծառայությունը 1946 թվականի դեկտեմբերին[5]։ Վիրավորվել է, պարգևատրվել է «Լենինգրադի պաշտպանության համար», «Գերմանիայի նկատմամբ հաղթանակի համար» մեդալներով։

1945 թվականի վերջին զորացրվելուց հետո աստիճանաբար վերադարձել է ստեղծագործական աշխատանքին, վերականգել պատերազմի տարիներին կորցրած հմտությունները։ 1951 թվականին ընդունվել է Լենինգրադի նկարիչների միության անդամ (1992 թվականից՝ Սանկտ Պետերբուրգի նկարիչների միություն)։

1950-1980 թվականներին բազմիցս ստեղծագործական այցեր է կատարել Հայաստան, աշխատել է Գուրզուֆի նկարիչների ստեղծագործական տանը, Հին Լադոգայի Լենինգրադի նկարիչների ստեղծագործական բազայում, Ակադեմիական ամառանոցում և Սենեժում։ Ստեղծել է հետևյալ նկարները՝ «Ակադեմիկոս Մ. Գ. Խլոպինի դիմանկարը»[6] (1950), «Գուրզուֆ»[7], «Առավոտյան Սենեժում»[8] (երկուսն էլ 1953), «Քաղաքային բնապատկեր»[9], «Լենինգրադի արվարձանում»[10] (1956), «Տպարանի աշխատակցուհու դիմանկարը»[11], «Նատյուրմորտ»[12] (երկուսն էլ 1960), «Ձմեռը Սենեժում»[13], «Հայաստան», «На колхозном току»[14] (բոլորը՝ 1964), «Հանգիստ Վոլխովում», «Սևաստոպոլի զբոսանավ-ակումբ»[15] (երկուս էլ 1965), «Հին Թբիլիսի»[16] (1968), «Овощи»[17], «Կեսօրն Աշտարակում»[18] (երկուսն էլ 1970), «Քանդակագործ Ա. Ստրեկավինի դիմանկարը»[19] (1971), «Եղրևանի»[20] (1972), «К весне»[21] (1973), «У Мстинской плотины» (1977), «Լևիտինների տունը»[22] (1978), «Ճանապարհ դեպի Աշտարակ»[23] (1980) և այլն։

Ռուբեն Զաքարյանի ստեղծագործությունների անհատական ցուցահանդեսները տեղի են ունեցել Լենինգրադում՝ Լենինգրադի նկարիչների միության դահլիճներում 1974 և 1983 թվականներին։ 2019 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում տեղի է ունեցել նկարչի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը Սանկտ Պետերբուրգի հայ համայնքի «Վերնատուն» մշակութային կենտրոնում[24]։

Մահացել է 1992 թվականի մայիսի 25-ին Սանկտ Պետերբուրգում 91 տարեկան հասակում։

Ռուբեն Զաքարյանի ստեղծագործությունները գտնվում են թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում Ռուսաստանում, Ֆրանսիայում, Հայաստանում, Գերմանիայում, Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում, Ճապոնիայում, Իտալիայում և այլ երկրներում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Справочник членов Союза художников СССР. Том 1. — М: Советский художник, 1979. — С. 399.
  2. ↑ Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.8.ч.2. Д.283. Л.8.
  3. ↑ Рубен Агасьевич Захарьян. Выставка произведений. Каталог. — Ленинград: Художник РСФСР, 1983. — С.3.
  4. ↑ Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.8.ч.2. Д.283. Л.7.
  5. ↑ Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.8.ч.2. Д.283. Л.7-8.
  6. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог. — М-Л: Искусство, 1951. — С.16.
  7. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1955 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1956. — С.11.
  8. ↑ Рубен Агасьевич Захарьян. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.9.
  9. ↑ 1917 — 1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — С.15.
  10. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1956 года. Каталог. — Л: Ленинградский художник, 1958. — С.11.
  11. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — С.10.
  12. ↑ Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — С.18.
  13. ↑ Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — С.22.
  14. ↑ Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — С.14.
  15. ↑ Рубен Агасьевич Захарьян. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.10.
  16. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1971. — С.8.
  17. ↑ Натюрморт. Выставка произведений ленинградских художников 1973 года. — Л: Художник РСФСР, 1973. — С.9.
  18. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1971 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.9.
  19. ↑ Наш современник. Каталог выставки произведений ленинградских художников 1971 года. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.11.
  20. ↑ Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.8.
  21. ↑ Весенняя выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1974. — С.7.
  22. ↑ Рубен Агасьевич Захарьян. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.12.
  23. ↑ Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.14.
  24. ↑ «Выставка Рубена Захарьяна (1901-1992) в центре «Вернатун»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 26-ին.

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Центральный Государственный Архив литературы и искусства. СПб. Ф.78. Оп.8.ч.2. Д.283.
  • Седьмая выставка произведений ленинградских художников 1941 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1941.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог. — М-Л: Искусство, 1951. — С.16.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1956 года. Каталог. — Л: ЛССХ, 1956.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1963. — С.10.
  • Выставка произведений ленинградских художников 1960 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1961. — С.18.
  • Ленинград. Зональная выставка. — Л: Художник РСФСР, 1965. — С.22.
  • Каталог весенней выставки произведений ленинградских художников 1965 года. — Л: Художник РСФСР, 1970. — С.14.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1968 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1971. — С.8.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников 1971 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.9.
  • Наш современник. Каталог выставки произведений ленинградских художников 1971 года. — Л: Художник РСФСР, 1972. — С.11.
  • Каталог Осенней выставки произведений ленинградских художников 1971 года. — Л: Художник РСФСР, 1973. — С.8.
  • Натюрморт. Выставка произведений ленинградских художников 1973 года. — Л: Художник РСФСР, 1973. — С.9.
  • Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Том 3. 1941—1947 годы. — М: Советский художник, 1973. — С.25.
  • Весенняя выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1974. — С.7.
  • Портрет современника. Пятая выставка произведений ленинградских художников 1976 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.9.
  • Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны. — Л: ЛОСХ РСФСР, 1978. — С.3.
  • Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.8.
  • Справочник членов Союза художников СССР. Том 1. — М: Советский художник, 1979. — С.399.
  • Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983. — С.14.
  • Рубен Агасьевич Захарьян. Выставка произведений. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1983.
  • Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 40-летию полного освобождения Ленинграда от вражеской блокады. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1989. — С.10.
  • Художники народов СССР. Биографический словарь. Том четвёртый. Книга первая. — М: Искусство, 1983. — С.258.
  • Выставки советского изобразительного искусства. Справочник. Том 5. 1954—1958 годы. — М: Советский художник, 1981. — С.142, 261, 386.
  • Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны. — Л: ЛОСХ РСФСР, 1987. — С.3.
  • Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР. — Л: Художник РСФСР, 1987. — С.47.
  • Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны. Каталог. — Л: Художник РСФСР, 1990. — С.9.
  • Sots’Art a St Petersbourg. Catalogue. — St Germain en Laye: 23 Fevrier 1992. — Р. 7.
  • Этюд в творчестве ленинградских художников. Выставка произведений. Каталог. — Санкт- Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1994. — С.4.
  • Лирика в произведениях художников военного поколения. Выставка произведений. Каталог. — Санкт — Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1995. — С.3-4.
  • Живопись 1940—1990 годов. Ленинградская школа. Выставка произведений. — Санкт-Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1996. — С.3.
  • Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — С.9, 18, 359, 388—396, 402—406, 446. ISBN 5-901724-21-6, ISBN 978-5-901724-21-7.
  • Пышный И. Н. Ленинградская живописная школа. Соцреализм 1930—1980. Некоторые имена. — Санкт-Петербург: Коломенская верста, 2008. — ISBN 978-5-91555-005-5.
  • Иванов, С. В. Захарьян Рубен Агасьевич //Страницы памяти. Справочно-биографический сборник. 1941-1945. Художники Санкт-Петербургского (Ленинградского) Союза художников — ветераны Великой Отечественной войны. Кн.1. СПб: Петрополис, 2014. С.397-399.
  • Ленинградская школа живописи. Очерки истории. СПб, Галерея АРКА, 2019. 978-5-6042574-2-5

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռուբեն_Զաքարյան&oldid=9792625» էջից