Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ռոն (այլ կիրառումներ)

Ռոն[1] (ֆր.՝ Rhône ʁon, ալեմանյան բարբառ՝ Rotten, օքս.՝ Ròse, (լատին․՝ Rhodanus, ռոմանշ.՝ Rodan, իտալ.՝ Rodano), գետ Շվեյցարիայում և Ֆրանսիայում։ Երկարությունը 812 կիլոմետր է, որից 545 կիլոմետրը հոսում է Ֆրանսիայի տարածքով։ Ավազանի մակերեսը՝ 95 590 քառակուսի կիլոմետր[2]։ Ջրի միջին ծախսը՝ 1780 մ³/վրկ.(8.12.2016 թ.):

Ռոն
Տեսք Ռոնի վրա Վալե կանտոնում Ժնև լճի մոտ
Բնութագիր
Երկարություն813
Ավազանի մակերես98 000 կմ²
ԱվազանՄիջերկրական ծով
Ջրի ծախս1 700
Ջրահոսք
ԱկունքԳլետչ, Ռոնի սառցադաշտ
Ակունքի տեղակայումRhone Glacier?
Բարձրություն2 209 մ
ԳետաբերանՄիջերկրական ծով
Գետաբերանի տեղակայումՄիջերկրական ծով
Բարձրություն0 մ
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերPrintze?, Eyrieux?, Սոն, Իզեր, Ain?, Trient?, Gardon?, Salanfe?, Cance?, Arve?, Ardèche?, Navizence?, Vispa?, Lonza?, Saltina?, Borgne?, Vièze river?, Allondon?, Binna?, Grande Eau?, Morge?, Dala?, Drance?, Massa?, Salentse?, Drôme?, Դյուրանս, Furans?, Ay?, Lizerne?, Gryonne?, Bourbre?, Cèze?, Galaure?, Doux?, Guiers?, Gier?, Aigues?, Fier?, Valserine?, Ouvèze?, Véore?, Lauzon?, Lez?, Ouvèze?, Payre?, Roubion?, Sereine?, Ägine?, Séran?, Annaz?, Avançon?, Baltschieder Bach?, Weisswasser?, Berre?, Q2902046?, Bisse-Vieux?, Bisse du Sillonin?, Bièvre?, Q2906637?, Canal de Savières?, Collières?, Cottey?, Dolon?, Dérivation de Brégnier-Cordon?, Escoutay?, Faraz?, Q3095050?, Q3104030?, Gland?, Gère?, Laire?, Les Usses?, Q3237441?, Lienne (Switzerland)?, Q3259800?, Meyne?, Mundbach?, Nant d'Avril?, Raspille?, Rhéby?, Rèche?, Q3461851?, Sionne?, Sévenne?, Turtmänna?, Varèze?, Q10268733?, Q16682632?, Épervière?, Illgraben?, Grand bisse du Lens?, Q20723258?, Buizin?, Tourne (ruisseau)?, Garon?, Q21619350?, Q21619352?, Amby?, Perna?, Q28497138? և Yzeron?
Ջրի մարմիններԺնևի լիճ
ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա,
Շվեյցարիա Շվեյցարիա
ԵրկրամասՇվեյցարիա. կանտոն Ժնև, կանտոն Ո, կանտոն Վալե,
Ֆրանսիա. Ռոն-Ալպ, Պրովանս-Ալպեր-Լազուր ափ
ՋրահավաքRhône basin?
Գետը Վիքիպահեստում

Ակունքը գտնվում է շվեյցարական Վալե կանտոնում՝ Լեպոտինյան Ալպերի Ռոն սառցադաշտում, ծովի մակերևույթից 1753 մետր բարձրության վրա։ Գետն սկզբում հոսում է դեպի հարավ-արևմուտք, հատում Ժնևի լիճը, ապա, Լիոնն անցնելուց հետո, թեքվում է դեպի հարավ, կտրում Ռոնի հարթավայրը և Մարսելից դեպի արևմուտք թափվում Միջերկրական ծովի Լիոնյան ծոցը։ Գետաբերանի մոտ ստեղծում է դելտա, որի մակերեսը գերազանցում է 12 հազար քառակուսի կիլոմետրը։

Շլյուզների և շրջանցիկ ջրանցքների համակարգի շնորհիվ Ռոնը նավարկելի է մինչև Լիոնի գետային նավահանգիստը (այդ թվում՝ ծովային ոչ մեծ նավերի համար)։ Ռոնն ու նրա վտակները ջրանցքներով կապված են Հռենոս, Մոզել, Մաաս, Սեն, Լուար գետերի հետ։

Գետի ջրերով աշխատում են մի շարք հզոր հիդրոէլեկտրակայաններ։

Անվանումը խմբագրել

Գետի անվանումն առնչվում է Ռոդան անձնանվան հետ (լատին․՝ Rhodanus)[3]:

Ռոնը և նրա մեծ վտակներից հանդարտահոս Սոնը ֆրանսիական կերպարվեստում հաճախ այլաբանորեն պատկերվում են մոլեգին ու հզոր տղամարդու և մեղմ ու քնքուշ կնոջ տեսքով։

Գլխավոր վտակները խմբագրել

 

Գետափնյա քաղաքները խմբագրել

Ռոնի ափերին գտնվող խոշոր բնակավայրերից են Շվեյցարիայում՝ Բրիգը, Սյոնը, Մարտինյին, Ժնևը, Ֆրանսիայում՝ Լիոնը, Վալանսը, Մոնտելիմարը, Ավինյոնը, Առլը։

Գրականություն խմբագրել

  • Alain Pelosato, Le Rhône, Presses universitaires de France, collection « Que sais-je ? »
  • Alain Pelosato, Le Rhône et ses crues, Éditions Naturellement, 1997, 978-2-910370-36-7
  • Jean-Paul Bravard, Le Rhône, du Léman à Lyon, version abrégée d'une thèse de doctorat d'État, Éditions La Manufacture, Lyon, 1987, 978-2-904638-56-5
  • Jacques Rossiaud, Le Rhône au Moyen Âge, Éd. Aubier-Flammarion, Collection historique, Paris, 2007, 978-2-7007-2296-3
  • Georges Truc, L'eau en Vaucluse. Origine, fonctionnement, potentiel et qualité des réservoirs aquifères, Éd. Conseil Général de Vaucluse, Avignon, 1991
  • Le Rhône, un fleuve et des hommes, numéro spécial de la revue Le Monde Alpin et Rhodanien, trimestres 1999, Grenoble, Centre Alpin et Rhodanien d'ethnologie
  • Roger Dessemon, Le Rhône, un fleuve des hommes…, 1983, Blanchard frères à Vienne.
  • Patrick Huet, Le Rhône à pied du glacier à la mer, Éditions Bod, 2010, 978-2-8106-1370-0
  • Luc Long, Secrets du Rhône, Éditions Actes Sud, 2008, 978-2-7427-7835-5
  • Robert Hainard, Quand le Rhône coulait libre... Tribune éditions, 1979, Genève.
  • Champion, Maurice (1858–1864), Les inondations en France depuis le VIe siècle jusqu'a nos jours (6 Volumes) (French), Paris: V. Dalmont{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) Scans: Volume 3 (1861) (Bassin du Rhône starts at page 185), Volume 4 (1862).
  • Pardé, Maurice (1925), «Le régime du Rhône», Revue de géographie alpine (French), 13 (13–3): 459–547{{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link).
  • Pritchard, Sara B. (2011), Confluence: The Nature of Technology and the Remaking of the Rhône, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-04965-9 A social, environmental, and technological history of the transformation of the river since 1945.

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 53. ISBN 99941-56-03-9.
  2. (ֆր.) Synthèse de la Banque Hydro - Le Rhône à Beaucaire Արխիվացված 2020-11-24 Wayback Machine, Banque Hydro (фр.), MEDDE]
  3. А. А. Зализняк (2010 թ․ հուլիսի 1). «Что такое любительская лингвистика». Полит.ру. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել