Ռոզալինդ Ֆրանկլին (անգլ.՝ Rosalind Franklin, հուլիսի 25, 1920(1920-07-25)[1][2][3][…] կամ 1921[4], Նոթինգ Հիլ, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[3] - ապրիլի 16, 1958(1958-04-16)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5]), անգլիացի կենսաֆիզիկոս և գիտնական, ուսումնասիրել է ԴՆԹ-ի կառուցվածքը։

Ռոզալինդ Ֆրանկլին
անգլ.՝ Rosalind Franklin
Ծնվել էհուլիսի 25, 1920(1920-07-25)[1][2][3][…] կամ 1921[4]
Նոթինգ Հիլ, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[3]
Մահացել էապրիլի 16, 1958(1958-04-16)[1][2][3][…]
Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5]
բնական մահով
ԳերեզմանWillesden Jewish Cemetery[5]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Ազգությունհրեա
Մասնագիտությունքիմիկոս, մոլեկուլային կենսաբան, ֆիզիկոս, կենսաքիմիկոս, կենսաֆիզիկոս, բյուրեղագիր, համալսարանի դասախոս, գենետիկ և կենսաբան
Հաստատություն(ներ)Լոնդոնի թագավորական քոլեջ[6][3] և Բիրքբեք, Լոնդոնի համալսարան[6][3]
Գործունեության ոլորտՌենտգենյան ճառագայթների դիֆրակցիա[6][3]
Ալմա մատերՔեմբրիջի համալսարան (1945)[6][7], Սբ Պետրոսի աղջկական դպրոց (1938)[6][7], Նյունհեմի քոլեջ (1941)[5][7] և Norland Place School?
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1945)
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[3], բրիտանական անգլերեն[1][3] և անգլերեն[8]
Եղել է գիտական ղեկավարJohn Thomas Finch?
Հայտնի աշակերտներJohn Thomas Finch?[9][7] և Raymond Gosling?[7]
Պարգևներ
ՀայրԷլիս Արթուր Ֆրանկլին[6]
 Rosalind Franklin Վիքիպահեստում

Ռոզալինդ Ֆրանկլինը հայտնի է իր ԴՆԹ-ի կառուցվածքի մասին եզրակացությամբ, որը հետագայում հաստատվել է։ Աշխատել է Քեմբրիջի համալսարանում։ ԴՆԹ-ի մասին ուսումնասիրությունը ավարտելուց հետո ուսումնասիրություններ է կատարում նաև ծխախոտի բնագավառում (ուսումնասիրել է ծխախոտի մոզաիկա և պոլիոմիելիտա վիրուսները)։ Մահացել է 1958 թվականին ձվարանի քաղցկեղից։ 4 տարի անց նոլկլեինային թթուների ուսումնասիրման համար նրա գործընկերներն արժանացել են Նոբելյան մրցանակի։

Կենսագրություն խմբագրել

Ռոզալինդ Ֆրանկլինը ծնվել է 1920 թվականի հուլիսի 25-ին Լոնդոնի Նոթթինգ Հիլլ շրջանում, հարուստ և ազդեցիկ հրեաների ընտանիքում[10][11][12]։ Նրա հայրը եղել է բանկիր Արթուր Ֆրանկլին (1894-1964), իսկ մայրը՝ Մուրիել Ֆրանկլին (1894-1976)։ Ռոզալին Ֆրանկլին տանը եղել է երկրորդ երեխան, ավագ դուստրը։ նախարար և դարձել է առաջին հրեան, ով աշխատել է բրիտանական կառավարությունում (նախարարների կաբինետում)[13]։

Ռոզալինդ Ֆրանկլինի մորաքույրը՝ Հելեն Քերոլին Ֆրանկլիլնը, ամուսանցել էր Նարման դե Մատտոս Բենտվիչեմի հետ, ով եղել է Մեծ Բրիտանիայում ենթամանդատային Պաղեստինի գլխավոր դատախազը[14]։ Նա եղել է արհմիութենական կազմակերպության ակտիվ անդամ և պայքարել է կանանց ընտրության իրավունքի համար։ Հետագայում նա դարձել է Լոնդոնի կոմսության խորհրդարանի անդամ[15]։

Ռոզալին Ֆրանկլինը սովորել է Սուրբ Պողոսի անվան և St Paul's Girl's School աղջիկների մասնավոր դպրոցում[16][17]։ 1938 թվականին ուսումը շարունակում է Քեմբրիջի համալսարանում։ 1941 թվականին ավարտում է համալսարանը։ 1945 թվականին ստացել է գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Ռոզալինդ Ֆրանկլինը տեղափոխվում է Ֆրանսիա և այնտեղ զբաղվում ուսումնասիրություններով։ Մահացել է 1958 թվականին ձվարանի քաղցկեղից։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 https://www.biography.com/people/rosalind-franklin-9301344
  4. 4,0 4,1 A Historical Dictionary of British Women — 2 — Routledge, 2003. — P. 175. — ISBN 978-1-85743-228-2
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th CenturyRoutledge, 2003. — Vol. 1. — P. 465—466. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Biography: Historical & Celebrity Profiles // Biography.com
  8. CONOR.Sl
  9. https://royalsociety.org/people/john-finch-11435/
  10. Maddox, Brenda (2002). Rosalind Franklin: The Dark Lady of DNA. HarperCollins. ISBN 0-06-018407-8
  11. «Rosalind Franklin». London Remembers. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  12. GRO Register of Births: SEP 1920 1a 250 KENSINGTON – Rosalind E. Franklin, mmn = Waley
  13. Maddox p. 7
  14. Segev p.
  15. Sayre A. Rosalind Franklin and DNA (New York: Norton, 1975), p. 31
  16. Maddox p. 40
  17. Sayre p. 41

Արտաքին հղումներ խմբագրել