Ռազմական համազգեստների թանգարան

Ռազմական համազգեստների թանգարան (ռուս.՝ Музей военной формы одежды), ռուսական ռազմական-պատմական ընկերության կազմի մեջ մտնող մոսկովյան թանգարան։

Ռազմական համազգեստների թանգարան
Տեսակռազմական թանգարան
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունՄոսկվա
ՎայրՄոսկվա
ՀասցեБольшая Никитская улица, дом 46/17, строение 1
Հիմնադրվել է2017
Կայքmuseum-vf.ru(ռուս.)
Քարտեզ
Քարտեզ

Գտնվում է Պետրովերիգյան նրբանցքում։ Բացումը տեղի է ունեցել 2017 թվականին՝ նախկին Տուրգենևյան-Բատկինյան դաստակերտի տեղում՝ վերականգնված 2014-2017 թվականներին։ Ցուցահանդեսը նվիրված է զինվորական համազգեստի էվոլյուցիային և կազմված 18-20-րդ դարերի ավելի քան երեք հարյուր տեսակի հագուստներից[1][2]։

Շենք խմբագրել

1803 թվականին շենքը ձեռք է բերել Մոսկվայի համալսարանի տնօրեն Իվան Տուրգենևը և ապրել է այդտեղ մինչև իր մահը՝ 1807 թվականը։ Նրա օրոք դաստակերտը դառնում է Մոսկվայի գրական կյանքի կենտրոն։ Հաճախ այստեղ հյուրընկալվում էին Նիկոլայ Կարամզինը, Միխայիլ Հերասկովը, Վասիլի Ժուկովսկին և այլ գրականագետներ[1][2]։

1812 թվականին գանձարանը վնասվեց ֆրանսիական բանակի կողմից արված հրդեհի պատճառով, իսկ 1832 թվականին շենքի մնացորդները ձեռք է բերել առևտրական Պիտեր Բոտկինը։ Նոր սեփականատիրության ներքո տունը վերակառուցվել է վերջին կայսրության ոճով, իսկ ճակատը զարդարված էր իոնային կապիտալներով, ժապավենային ծաղկեպսակներով, որմնասյուներով ծեփակերտ հնագույն ոճով։ Այս ընթացքում դաստակերտի բակի տարածքում կառուցվում են 2 զույգ շենքեր։ Բատնիկի օրոք այստեղ այցելում են Ալեքսանդր Գերցենը, Նիկոլայ Օգարյովը, Վ. Բելինսկին, Նիկոլայ Գոգոլը և Լև Տոլստոյը[2]։

1917 թվականի Հեղափոխությունից հետո շենքը պետականացվում է, իսկ մի քանի տարի անց այնտեղ ստեղծում են համայնքային բնակարաններ։ 1935 թվականինին բակային տարածքների մի մասը կառուցվել է։ 2014-2017 թվականներին գլխավոր մասնաշենքի վերանորոգում են կատարում։ Հետագայում վերականգնման ծրագիրը դառնում է Մոսկվայի կառավարության «Մոսկովյան վերականգնում» մրցույթի դափնեկիր «Լավագույն վերականգնման նախագիծ» և «Լավագույն վերանորոգման և վերականգնման աշխատանքների կազմակերպություն» անվանակարգերում[2] :

Թանգարան խմբագրել

2000-ականների սկզբին Պաշտպանության նախարարության մշակույթի վարչության տնօրեն Անտոն Գուբանկովը առաջարկել էր ստեղծել զինվորական համազգեստի թանգարան՝ այնտեղ տեղադրելով վերականգնված իրեր Ռուսական ռազմական-պատմական ընկերության պահեստի տարածքներից։ Բացումը տեղի է ունեցել 2017 թվականին[3][4]։

Թանգարանի հավաքածուի հիմքը Պյոտր Առաջինի «Նմուշների խանութ» հավաքածուն է, որտեղ ցուցադրվել են ռուս և օտար բանակների հագուստի համազգեստներ, ինչպես նաև զինվորական համազգեստների նկարներ։ Հետագայում խանութի հավաքածուն ձևավորեց Իմպերիալ եռամսյակային թանգարանը, որը գոյություն ուներ մինչև 1917 թվականի հեղափոխությունը։ Սովետմիության իշխանությունից հետո այն ուղարկում են Պետրոպավլովյան ամրոցի ներքնահարկ։ Հավաքածուի որոշ մաս հետագայում դառնում է հրետանու, ինժեներական զորքերի և կապի ռազմապատմական թանգարանի մի մասը[5][6]։

«Փրկված մասունքների» առաջին մշտական ցուցահանդեսը նվիրված էր 2016 թվականին Սոչիի մոտ տեղի ունեցած ինքնաթիռի վթարի հետևանքով զոհված Անտոն Գուբանկովին։ Մի քանի ամիս անց տեղի է ունենումցուցահանդեսի երկրորդ մասի բացումը «Փրկված մասունքները՝ փառքի երկու դար»։ Ցուցանմուշների շարքում սկսեցին ցուցադրել 18-20-րդ դարերի զինվորական համազգեստների նմուշներ՝ ամենօրյա և տոնական հագուստ, ինչպես նաև զիվորական հանդեձանք՝ գլխարկներ, ճտքավոր կոշիկներ, գոտիներ, պայուսակներ, սպայական գոտի[5][7][8][9]։ Հավաքածուի կենտրոնական ցուցանմուշներից մեկը հանդիսանում է Թենինսկիի հակառակորդի գնդի սպայի վերականգնված համազգեստ, որտեղ իր ծառայությունն է անցկացրել Միխայիլ Լերմոնտովը։ Ցուցահանդեսի կարևոր մաս են կազմում մանրանկարները, որոնք ցույց են տալիս 1906-1917 թվականների կայսերական Գվարդիայի ձևը, որոնց լիարժեք նմուշները գրեթե չեն պահպանվում[5][10]։

Բացի դրանից, 2017 թվականին թանգարանի տարածքում բացվում է ռուս գերիների ծառուղի՝ կազմված 33 ռուսական իշխանների կիսանդրիներից (հեղինակ՝ Զուրաբ Ծերեթելի )[11]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «Յուրի Սելիվանով. ազգային ոգու հենարան». Լրատվական ճակատ. 2018 թ․ ապրիլի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Ալեքսեյ Դեդուշկին. «Քաղաքային կալվածք Боткиных». Ճանաչիր Մոսկվան. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  3. «Ռազմական համազգեստի թանգարան». Ռուսական ռազմապատմական հասարակություն. 2017 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 8-ին.
  4. «Ռազմական համազգեստի թանգարան». Ճանաչիր Մոսկվան. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 «Музей военной формы одежды». Тонкости туризма. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  6. «Ռազմական համազգեստի պատմության թանգարան». Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերի կենտրոնական թանգարան. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  7. «Музей военной формы одежды». Культура.РФ. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  8. «Музей военной формы одежды». Музей военной истории. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  9. «Музей военной формы одежды». Культурный навигатор. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  10. Екатерина Богданова (2016 թ․ նոյեմբերի 1). «Усадьба Тургеневых станет Музеем истории военной одежды». Вечерняя Москва. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
  11. ««Аллея правителей» Зураба Церетели открылась в Москве». ТАСС. 2017 թ․ մայիսի 26. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռազմական համազգեստների թանգարան» հոդվածին։