Rába Járműipari Holding Nyrt., միջազգային անվանումը` RÁBA Automotive Group (հունգարերենից` «Ռաբա ավտոմոբիլային հոլդինգ ԲԲԸ»), հայտնի նաև պարզապես որպես «Ռաբա», հունգարական ավտոմոբիլային արդյունաբերության ձեռնարկություն, որն ունի իր բաժնետոմսերը Բուդապեշտի ֆոնդային բորսայում[4]։ Այն զբաղվում է ավտոմոբիլային մասերի, հատուկ ավտոմոբիլների և կոմերցիոն մեքենաների (հիմնականում բեռնատար մեքենաների) առանցքների, գյուղատնտեսական և հողափոր մեքենաների մշակմամբ, արտադրությամբ և վաճառքով[4]։ 1902 թվականից զբաղվում է ավտոմեքենաների հավաքմամբ։ Բաղկացած է երեք ռազմավարական ստորաբաժանումներից։ Գլխադասային գրասենյակը` Դյորը, ունի մոտ 2 հազար աշխատող[4]։

Ռաբա
Изображение логотипа
Տեսակձեռնարկություն և հանրային ընկերություն
Հիմնադրված էդեկտեմբերի 28, 1896[1]
ՎայրԴյոր, Հունգարիա
Երկիր Հունգարիա
Արդյունաբերությունավտոմոբիլային արդյունաբերություն
Հասույթ171 մլն $ (2022)[2]
Աշխատողների թիվ1311 մարդ (2023)[3]
Կայքraba.hu(հունգարերեն)
ԲորսաRABA
 Rába (company) Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

 
Rába-Balaton-ի արտադրության ավտոմոտրիսա Bamot 701
 
Ավտոբուս Raba Premier
 
«Rába»-ի ետևի կամրջակը տրոլեյբուսի կողային անվային ռեդուկտորով: Կարմիր սլաքով նշված է շարժահաղորդիչ յուղի լցման համար պարուրակավոր խցանով փակված անցքը

1896 թվականին տեղական ներդրողները Դյոր քաղաքում հիմնադրել են վագոնա և ինժեներական գործարան Ռաբա գետի վրա, որից էլ ապագա ձեռնարկությունը ստացել է իր անունը։ 1899 թվականին գործարանը սկսել է արտահանել իր արտադրանքը արտերկիր. երկաթուղային վագոնները առաքվել են Եգիպտոս, Արևելյան Հնդկաստան և Հարավային Աֆրիկա, իսկ տրամվայները` Ամստերդամ և Անտվերպեն։ Լոնդոնի մետրոպոլիտենի տրանսպորտը հիմնականում հավաքվել է «Ռաբա» ընկերության գործարաններում։ Այնտեղ հավաքվել են շուրջ 30 գնացք և 66 ուղևորային վագոն։ 1904 թվականին սկսվել է առաջին բենզինային շարժիչների արտադրությունը, իսկ 1914 թվականին արտադրվել է RÁBA Alpha առաջին ուղևորատար ավտոմեքենան։ Ընկերության ղեկավարությունը նույնիսկ RÁBA Grand հատուկ օրինակ է թողարկել Կարլ I-ի համար[5]։

Հետագայում ընկերությունն արտադրել է բեռնատարներ, ավտոբուսներ, շարժիչներ, շարժահաղորդիչներ և տանող կամրջակներ։ Այսպես, գերմանական MAN ընկերության կողմից արտադրված խցիկները տեղադրվել են Rába ընկերության կողմից արտադրված բեռնատարների վրա, սակայն 1980 թվականից բեռնատարների վրա տեղադրվել է հոլանդական DAF F241 -ի խցիկը։ Ikarus գործարանի ստեղծման արդյունքում Raba -ն սկսել էնրան մատակարարել լրակազմային ավտոբուսային շասսի, շարժիչներ և փոխանցման տուփեր, որոնք միացել են Վարշավայի պայմանագրի մի շարք երկրներում ավտոբուսների, տրոլեյբուսների և բեռնատար մեքենաների համար տանող կամրջակների մատակարարմանը։ Այսպիսով, Ռաբայի պահեստամասերը տեղադրվել են PAZ, LAZ, LiAZ, NefAZ, Neman, Trolza և BTZ ապրանքանիշերի խորհրդային ավտոբուսների վրա։ Ռումինական ROMAN ընկերությունը մատակարարել է բեռնատար մեքենաների խցիկներ Ռաբայի արտադրած շարժիչների մատարկարարման փոխարեն[6]. վերջիններս կազմված էին MAN ընկերության պահեստամասերից, վեց D21 (ներկառուցված) գլաններով և 300 ձիաուժ հզորությամբ, որոնք աշխատում էին տուրբոլիցքավորման և միջանկյալ սառեցման օգնությամբ[7]։

1980-ական թվականներին ընկերությունն արտադրել է ավելի քան 2,000 բեռնատար մեքենա, հանդիսանալով երկրի երրորդ խոշորագույն ընկերությունը։ Ռաբան Hungarocamion -ի` բեռնատարների արտադրության և մատակարարման միջազգային ընկերության ամենակարևոր մատակարարն էր և ապահովել էր նրա բարգավաճում[7]ը։ 1985 թվականին ընկերության եկամտի 15% -ը կազմել է բեռնատարների վաճառքը, մնացածը կազմել են արտադրված շարժիչները և առանցքները, միաժամանակ սակայն, արտադրված բեռնատարների 90% -ը արտահանվել է արտերկիր, առավել հաճախ` ՀՍՖՀ[6]։ 1986 թվականին ընկերությունը ներկայացրեց նոր D11TLL շարժիչը 370 ձիաուժ հզորությամբ, օգնելով բեռնատարներին հաղթահարել շուկայում հաղթել մրցակցությունը և ապահովել Hungarocamion -ի ուժեղ դիրքերը։ 11.05 լիտր ծավալով շարժիչները մշակված չէին MAN -ի հիման վրա, այլ ավստրիական Գրացի Լինսի ինստիտուտի օգնությամբ։

Սոցիալիստական ճամբարի փլուզումից և շուկայական տնտեսության դարաշրջանի սկսվելուց հետո, Ռաբայի գործարանները նախ ստանձնել են ավտոբուսների արտադրությունը, այնուհետև անցել են լուրջ և ընթացամասային արտադրանքներին։ 1998 թվականին ընկերությունը Բելգիայի Jonckheere ընկերության հետ արտոնագրային պայմանագիր է կնքել քաղաքային Premier ավտոբուսների արտադրության վերաբերյալ։ Առանձին ավտոբուսներն ունեն 12 մ երկարություն, 110 ուղևորատարողություն և 18,2 տոննա ընդհանուր զանգված, միակցված ավտոբուսները` 18 մ, 160 ուղևոր և ընդհանուր զանգված` 28 տոննա։ Սրահի հարթ հատակը 340 մմ էր բարձր ճանապարհի մակերևույթից։ Յուրաքանչյուր ավտոբուս հագեցված էր բարձր արդյունավետությամբ դիզելային շարժիչներով, ավտոմատ փոխանցատուփով և կարգավորվող շնչող օդային կախոցներով։ Raba Premier -ի առաջին տարբերակը տարբերվում էր սկզբնական տարբերակից «ֆիրմային» կամրջակներով, ինչպես նաև D10 սերիայի իր 6-գլանանոց դիզելային շարժիչներով, որոնք արտադրվել էին MAN ընկերության արտոնագրով և տվել են 258-320 ձիաուժ հզորություն։ Այնուամենայնիվ, մինչև 780 մմ բարձրացված հատակի մակարդակը քաղաքային ավտոբուսները դարձրեց գրեթե անմրցունակ։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://raba.hu/vallalat/
  2. https://raba.hu/wp-content/uploads/befektetoknek/gyorsjelentesek/FY2022/R%C3%A1ba_Nyrt_GYJ_2022_Q1-Q4.pdf (հունգ.) — 2023.
  3. https://raba.hu/wp-content/uploads/befektetoknek/gyorsjelentesek/FY2022/R%C3%A1ba_Nyrt_GYJ_2022_Q1-Q4.pdf — 2023.
  4. 4,0 4,1 4,2 «OUR PROFILE». raba.hu. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 31-ին.
  5. «The History of Rába». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 25-ին.
  6. 6,0 6,1 Bennett, 1986, էջ 58
  7. 7,0 7,1 Bennett, 1986, էջ 56

Գրականություն խմբագրել

  • George Bennett Eastern Block(անգլ.) // TRUCK. — London: FF Publishing Ltd, 1986. — С. 56.

Արտաքին հղումներ խմբագրել