Ջեյն Ադամս (անգլ.՝ Jane Addams; սեպտեմբերի 6, 1860(1860-09-06)[1][2][3][…], Cedarville, Ստիվենսոն շրջան, Իլինոյս, ԱՄՆ - մայիսի 22, 1935(1935-05-22)[3], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի սոցիոլոգ և փիլիսոփա։ 1931 թվականին արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի։ 1919-1929 թվականներին ղեկավարել է Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային լիգան։ Նրա անունով Վեներա մոլորակի վրա կա խառնարան։

Ջեյն Ադամս
անգլ.՝ Jane Addams
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1860(1860-09-06)[1][2][3][…]
ԾննդավայրCedarville, Ստիվենսոն շրջան, Իլինոյս, ԱՄՆ
Մահացել էմայիսի 22, 1935(1935-05-22)[3] (74 տարեկան)
Մահվան վայրՉիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ[4]
ԳերեզմանCedarville Cemetery
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունRockford University?[5]
Մասնագիտությունլրագրող, փիլիսոփա, գրող, սոցիալական աշխատող, կանանց իրավունքների պաշտպան, ինքնակենսագիր, սոցիալական բարեփոխիչ, սոցիալական քննադատ, սուֆրաժիստ, հակապատերազմային ակտիվիստ, իրավապաշտպան, քաղաքական տեսաբան և սոցիոլոգ
Ծնողներհայր՝ John H. Addams?[6]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԱմերիկյան հեղափոխության դստրեր, Alpha Kappa Alpha, Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միություն, Phi Beta Kappa և Հարատև խաղաղության կանանց միջազգային կոմիտե
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Jane Addams Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Սովորել է Ռոքֆորդի կանանց վարժարանում։

Ջեյնը ընկերուհու՝ Է․ Սթարի հետ միասին բրիտանական Թոյնբի Հոլ բարեգործական կենտրոնի նման ստեղծեց կենտրոն, որը նախատեսված էր ոչ միայն Չիկագո, այլև ԱՄՆ մնացած քաղաքներ ներգաղթած Եվրոպացի ընտանիքների համար։ Բարեգործական կենտրոնում կար մսուր մանկապարտեզ, գրադարան, սպորտդահլիճ, արհեստագործական սենյակ, խոհանոց, գեղարվեստական ստուդիա, աշխատանքի թանգարան, երիտասարդ աշխատողների գիշերօթիկ, որոնք նախատեսված էին աշխատող կանանց և նրանց ընտանիքների համար։

Այս գաղափարը կիրառվել է նաև Ռուսաստանում՝ Ստանիսլավ Շացկիի և Ալեքսանդր Զելենկոյի կողմից, ովքեր Մոսկվայում ստեղծել էին «Սեթլմենթ» մշակութային- լուսավորչական կենտրոնը։ Սրանց համագործակից կազմակերպություն էր նաև «Լիգովսկիի ազգային տունը», որը ստեղծվել էր Սանկտ Պետերբուրգում՝ կոմսուհի Սոֆիա Վլադիմիրովնա Պանինայի կողմից[10][11]։

Հիմնական աշխատություններ խմբագրել

  • «Ժողովրդավարությունը և սոցիալական էթիկան» (Democracy and social ethics, 1902);
  • «Աշխարհի նոր իդեալները» (New ideals of peace, 1907).

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118643800 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. Holcomb A. M. Women as interpreters of the visual arts, 1820- 1979 // Womans Art Journal — 1980. — P. 46. — ISBN 978-0-313-22056-2 — ISSN 0270-7993; 2158-8457
  6. 6,0 6,1 Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th CenturyRoutledge, 2003. — P. 9—10. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
  7. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1931/addams-facts.html
  8. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  9. https://www.womenofthehall.org/inductee/jane-addams/
  10. «Лиговский народный дом. Историческая справка в разделе Фрунзенского района на портале Правительства Санкт-Петербурга». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 2-ին.
  11. Изображения Лиговского народного дома на петербургском краеведческом сайте Citywalls

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեյն Ադամս» հոդվածին։