Պեիթո
Պեիթո (հին հունարեն՝ Πειθώ՝ «համոզմունք»), հունական դիցաբանության աստվածուհի կամ օվկիանոսուհի[1], ով մարմնավորում է համոզմունք և գայթակղություն։ Օվկիանոսի և Տեթիսի դուստրն է։ Հին Հռոմում նրան կոչում էին Սուադելե (Suadela/Suada)։
| Պեիթո | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | օվկիանուհիներ |
| Դիցաբանություն | հին հունական դիցաբանություն |
| Սեռ | իգական |
| Հունական գրաձև | Πειθώ |
| Լատինական գրաձև | Suadela |
| Երևի համընկնում է | Suadela? |
| Հայր | Օվկիանոս |
| Մայր | Տեթիս և Աֆրոդիտե |
| Զավակներ | Iynx? |
| Ասպարեզ | persuasion? |
| Հատկանիշներ | համոզմունքի և գայթակղության աստվածուհի |
 Peitho Վիքիպահեստում | |
Ըստ Պավսանիասի՝ հենց Թեսևսն է ստեղծել Ափրոդիտեի և Պեիթոի պաշտամունքը Աթենքի Միջնաբերդի հարավային լանջին։ Պեիթոն Ափրոդիտեի սպասավորուհին էր կամ ուղեկից[2] և սերտորեն կապված էր սիրո և գեղեցկության աստվածուհու հետ։ Հնագույն արվեստագետների և բանաստեղծներ ուսումնասիրել այս կապը իրենց աշխատանքներում։ ։
Կապը ավելի էր խորացել Հին հունական ամուսնությունների համատեքստում, քանի որ ապագա փեսան պետք է բանակցեր և համոզեր ապագա աներոջը՝ ապագա հարսի ձեռքը խնդրելու և Հարսանյաց գինը վճարելու համար։ Եվ հաջողության հասնում էին այն տղամարդիկ, ովքեր լավ համոզել գիտեին։
Պեիթոն և Ափրոդիտեն երբեն որոշակի չափով նույնացվում էին և Պեիթո անունը դառնում էր Ափրոդիտեի կամ՝ ածականը, կամ՝ անվան համակցությունը։ Սա ցույց է տալիս, թե ինչպես է կարևորվում հունական մշակույթում համոզմունքի (կամ ցանկության) ու սիրո հարաբերությունը։
Ծագում խմբագրել
Պեիթոյի ծագումը որոշ չափով պարզված չէ։
- Ըստ Հեսիոդոսի «Թեոգոնիա» Պեիթոն Օվկիանոսի և Տեթիսի դուստրն է, ինչը նշանակում է, որ նա օվկիանոսուհի է, հետևաբար, քույր է հանդիսանում այնպիսի նշանավոր աստվածուհիներին, ինչպիսիք են Դիոնան, Դորիսը, Մետիսը և Կալիպսեն։
Սակայն, Հեսիոդոսի դասակարգումը Պեիթոին որպես օվկիանոսուհի, հակասում է մյուս աղբյուրներին։ Նա առավել հաճախ համարվում է Ափրոդիտեի դուստր։ Նաև համարվում էր Հերմեսի՝ սուրհանդակ աստվածի կինը։
- Ըստ Հերմեսիանակտի՝ Պեիթոն Հերմեսի կինն էր և համարվում էր քարիսներից[6] մեկը։
Աստղագիտության մեջ խմբագրել
- Ի պատիվ Պեիթոի անվանվել է աստերոիդ (118) Պեիթո՝ հայտնաբերված 1872 թ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Աղբյուրներ խմբագրել
- The Theoi Project, "PEITHO"
- Images of Political Personifications: Peitho (persuasion) Արխիվացված 2012-06-06 Wayback Machine
- Grimal, Pierre (1996). Dictionnaire de la Mythologie Grecque Et Romaine. Wiley. էջ 349. ISBN 978-0-631-20102-1.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պեիթո» հոդվածին։ |