Պատրիս Լումումբա

	Պատրիս Լումումբա; Patrice Lumumba
	Լումումբան 1960 թվականի հունվարի 26-ին
	(1-րդ) Կոնգոյի Հանրապետության վարչապետ
	(1-րդ) Կոնգոյի Հանրապետության վարչապետ
Հունիսի 24, 1960 - Սեպտեմբերի 14, 1960
Նախորդող	—
Հաջորդող	Ժոզեֆ Իլեո
Կուսակցություն՝	Կոնգոյի ազգային շարժում
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ և հեղափոխական
Ազգություն	աֆրո-բրազիլացի
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր	Հուլիսի 2, 1925
Ծննդավայր	Կատակոկոմբե, Բելգիական Կոնգո; (այժմ՝ Կոնգո-Կինշասա)
Վախճանի օր	Հունվարի 17, 1961 (35 տարեկան)
Վախճանի վայր	Էլիզաբեթվիլ, Կատանգա; (այժմ՝ Լուբումբաշի, Կոնգո-Կինշասա)
Քաղաքացիություն	Կոնգոյի Հանրապետություն
Ամուսին	Պոլին Օպանգո
Զավակներ	Ֆրանսուա Լումումբա, Գայ-Պատրիս Լումումբա, Ջուլիանա Ամատո Լումումբա և Roland Lumumba?
Պարգևներ	և
Patrice Lumumba

Պատրիս Էմերի Լումումբա (ֆր.՝ Patrice Émery Lumumba, ծնված որպես ՝ Էլիաս Օկիտ՛Ասոմբո Élias Okit'Asombo, հուլիսի 2, 1925(1925-07-02)^[1]^[2]^[4]^[…], Կատակոկոմբե, Congo-Kasaï, Բելգիական Կոնգո - հունվարի 17, 1961(1961-01-17)^[1]^[2]^[3]^[…], Լուբումբաշի, Կոնգոյի Հանրապետություն), Կոնգոյի Հանրապետության (այժմ՝ Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն) ազատագրական շարժման գործիչ։ Մասնագիտությամբ՝ լրագրող։ Հիմնել է «Ուհուրու» («Ազատություն») թերթը և ղեկավարել «Ինդիփենդենս» շաբաթաթերթի հրատարակումը։ Մասնակցել է Բրյուսելում (1960) «Կլոր սեղանի» կոնֆերանսի աշխատանքներին, որտեղ որոշվեց անկախություն շնորհել Բելգիական Կոնգոյին։ 1960 թվականի հունիսից ստանձնել է Կոնգոյի Հանրապետության վարչապետի պաշտոնը։ Պայքարում էր երկրի ներսում անջատողական շարժման և բելգիական գաղութարարների զինված ագրեսիայի (հուլիս, 1960) դեմ։ 1960 թվականի սեպտեմբերին հեռացվել է իշխանությունից, ձերբակալվել և տեղափոխվել Կատանգա, որտեղ սպանվել է։ 1966 թվականին պաշտոնապես հռչակվել է որպես ազգային հերոս։

Սպանությունից հետո Լումումբան լայնորեն ընկալվում էր որպես համաաֆրիկյան շարժման մարտիրոս։

2002 թվականին Բելգիայի կառավարությունը պաշտոնապես ներողություն է խնդրել սպանության գործում իր մասնակցության համար^[5]։

1961 թվականից մինչև 1992 թվականը Լումումբայի անունով է կոչվել Ռուսաստանի ժողովուրդների բարեկամության համալսարանը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 filmportal.de — 2005.
↑ ^3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ Discogs — 2000.
↑ Boffey, Daniel (2019 թ․ փետրվարի 22). «Reappearance of statue's missing hand reignites colonial row». The Guardian.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Պատրիս Լումումբայի շիրիմը «Find-a-Grave» կայքում(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պատրիս Լումումբա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 681)։

[_027cf501351e0fa9-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_46ab24785172f8f2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 filmportal.de — 2005.

[_d2c8ecd321ef6336-3] 3,0 ^3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_6dcddbde41486bc1-4] Discogs — 2000.

[5] Boffey, Daniel (2019 թ․ փետրվարի 22). «Reappearance of statue's missing hand reignites colonial row». The Guardian.

[1]

[2]

[4]

[3]

[5]