Պապական դիվանագիտություն (նունցիա)
Նունցիա, հայտնի է նաև որպես պապական նունցիա, եկեղեցական դիվանագետ է, որ Սրբազան աթոռի մշտական ներկայացուցիչն է պետություններում և միջազգային կազմակերպություններում։ Նունիցան նշանակվում է Սրբազան աթոռի կողմից և ներկայացնում է վերջինիս․ նա նունցիայության ղեկավարն է, որը համարժեք է դեսպանատանը։ Սրզբազան աթոռը իրավական առումով առանձին է Վատիկանից կամ կաթոլիկ եկեղեցուց։ Նունցիան սովորորաբար եպիսկոպոս է։ Պապական նունցիան հավասար է արտակարգ և լիազոր դեսպանի կոչմանը, սակայն կաթոլիկ պետություններում համաձայն դիվանագիտական արարողակարգի սովորաբար այն բարձր է դասվում դեսպաններից։ Նունցիան կատարում է նույն գործառույթները ինչ դեսպանը և օգտվում է նույն դիվանագիտական արտոնություններից։ 1961 թվականի «Դիվանագիտական հարաբերությունների մասին Վիեննայի կոնվենցիայի» համաձայն նունցիան նույն դեսպանն է։ Կոնվենցիան հնարավորություն է տալիս նստավայր պետությանը ավագություն շնորհել նունցիաներին և անկախ ավագության կարգից նրան նշանակել դիվանագիտական կորպուսի դուայեն[1]։ Սրբազան աթոռի ներկայացուցիչը երբեմն անվանվում է պատվիրակ կամ ինչպես ՄԱԿ֊ի դեպքում մշտական դիտորդ։ Սրբազան աթոռի աստիճանակարգության մեջ վերջիններս հավասար են նունցիաներին, բայց նրանք չունեն պաշտոնական դիվանագիտական կարգավիճակ, չնայած որոշ երկրներում ունեն որոշ դիվանագիտական արտոնություններ։
Եզրութաբանություն և պատմություն խմբագրել
Նունիցա բառը ծագում է լատիներեն նունցիոս բառից, որը նշանակում է պատվիրակ, սուրհանդակ։ Նախկինում կար «ինտերնունցիայի» տիտղոսը, որը պապական երկրորդ կարգի ներկայացուցիչ էր․ այն համապատասխանում էր արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախախարի կոչմանը։ Լեգատը պապական ժամանակավոր ներկայացուցիչն է կամ սոցիալական ուղղվածության ներկայացուցիչը։ Պատմականորեն ապոկրեսարիայի ամենակարևոր տեսակը համարժեք է եղել նունցիային․ այն պապի ներկայացուցիչն էր Բյուզանդական կայսրությունում։ 15 և 16֊րդ դարերում շատ պապեր եղել են նախկին ապոկրեսարիաներ։ Այն պետություններում, որոնց հետ Սրբազան աթոռը չունի դիվանագիտական հարաբերություններ կարող են ուղարկվել պատվիրակներ, որոնք գործում են Հռոմեական կաթոլիկ եկեղեցու հետ համատեղ և հավատարմագրված չեն կառավարությանը։ Պատվիրակները ունեն նույն եկեղեցական աստիճանը ինչ նունիցաները, բայց չունեն դիվանագիտական կարգավիճակ։ Որոշ երկրներում նրանք ունեն նաև դիվանագիտական արտոնություններ։ Պատվիրակները ուղարկվել են այնպիսի տարածքներ, ինչպիսիք են Արևմտյան Հնդկաստանը և Խաղաղօվկիանոսյան տարածքները։ Պատվիրակները համատեղության կարգով կարող են ծառայել որպես նունիցա հարակից երկրներում։ Դիվանագիտական հարաբերությունների վերաբերյալ Վիեննայի կոնվենցիան նշում է․
- Առաքելությունների ղեկավարներն ավագություն են ունենում իրենց դասերին համապտասպան 13֊րդ հոդվածի համաձայան իրենց պարտականությունների անցման պահի ժամանակային հերթականությամբ։
- Այս հոդվածը չի առարկում պետությունների կողմից ընդունված Սրբազան աթոռի ներկայացուցչին ավագություն տալուն։
Բազմակողմ դիվանագիտություն խմբագրել
Սրբազան աթոռի ներկայացուցիչը հավատարմագրվում է միջազգային կազմակերպություններում, որտեղ պետությունները ուղարկում են մշտական ներկայացուցիչներ՝ սովորաբար դեսպանի աստիճան ունեցող։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ United Nations Conference on Diplomatic Intercourse and Immunities (1961 թ․ ապրիլի 18). «Vienna Convention on Diplomatic Relations, Article 16». United Nations.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- List of all Apostolic Nunciatures and Apostolic Delegations by Giga-Catholic Information
- Nuncio from the Catholic Encyclopedia and elsewhere
- CatholicHierarchy