Չորոճողներ

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ
Դաս	Կաթնասուններ
Ինֆրադաս	Ընկերքավորներ
Կարգ	Երկսմբակավորներ
Ենթակարգ	Չորոճողներ

Լատիներեն անվանում

Suina Gray, 1868

Ընտանիքներ

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերների որոնում
Վիքիպահեստում

Չորոճողներ (լատին․՝ Nonruminantia) կամ խոզայիններ (լատին․՝ Suina)՝ երկսմբակավորների կարգ, ենթակարգն ընդգրկում է 3 ընտանիքներ՝

խոզայիններ,
մշկախոզայիններ
գետաձիայիններ։

Հետևյալ գծապատկերով ցույց է տրվում խոզայինների և մշկախոզայինների տեսակների ներսում ազգակցական կապերը.

Cetartiodactyla

Tylopoda

Suoidea (ընտանիք Suidae (Խոզեր) և Tayassuidae (Մշկախոզեր))

Ruminantia (կարգ որոճողներ)

Cetancodonta

	Hippopotamidae (ընտանիք Գետաձիայիններ)

	Cetacea

Ներկայացուցիչներ խմբագրել

Գետաձիայիններ խմբագրել

Գետաձիայիններ (լատին․՝ Hippopotamidae) երկսմբակավորների ընտանիք, ընդգրկում են 2 դաս՝ սովորական և գաճաճ գետաձիերից, որոնք բնակվում են Աֆրիկայում։

Գետաձին ամենևին նման չէ ձիուն, պարզապես նրա նման փռնչացնում է։ Սովորական գետաձին խոշոր խոտակեր է։ Մարմնի երկարությունը 5 մ է, քաշը 4,5 տ է։ Ունի հաստ մաշկ, հսկա գլուխ։ Ապրում է հոտերուվ, օրվա մեծ մասն անցկացնում է ջրում, սնվում է ջրային բույսերուվ։ Գաճաճ գետաձիու մարմնի երկարությունը 1,5 մ է, քաշը 240 կգ է։ Տարածված են ջրամերձ վայրերում։ Ուտում են բույսերի արմատներ։

Խոզայինների ընտանիք խմբագրել

Խոզայինների ընտանիքը (լատին․՝ Suidae) ներառում է 5 ցեղի 19 տեսակի խոզեր։ Վայրի խոզերը բնակվում են Եվրասիայում և Աֆրիկայում, իսկ ընտանի խոզը տարածված է բոլոր մայրացամաքներու։ Վայրի խոզին անվանում են վարազ։

Վարազը ուտում է ամեն ինչ՝ պտուղներ, խխունջներ, ձվեր և այլն։ Մարմնի երկարությունը 2,4 մ է իսկ քաշը 270 կգ է, ապրում է 20 տարի։ Ընտանեկան խոզը քաշով ու մեծությամբ գերազանցում է վարազին։ Ընտանեկան խոզը լույս աշխարհ է բերում 10-12 ձագ։ Խոզի ձագերը գիրանում են արագ։ Հայտնի է ընտանեկան խոզի 100 տեսակ։

Մշկախոզայինների ընտանիք խմբագրել

Մշկախոզայինների ընտանիքը (լատին․՝ Tayassuidae) կազմված է 4 տեսակի կենդանիներից, որոնք նախկինում ընդգրկվում էին խոզայինների ընտանիքում։ Մշկախոզերը փոքր են մյուս խոզերից։ Մարմնի երկարությունը 1մ է, իսկ քաշը 30կգ։ Տարածված են Ամերիկայում։ Ամենահայտնին վզնոցավոր մշկախոզն է։

Գրականություն խմբագրել

Կենդանիների Հանրագիտարան, Վահագն Աբրահամյան
D. E. Wilson, D. M. Reeder։ Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005, ISBN 0-8018-8221-4
Donald R. Prothero, Scott E. Foss։ The Evolution of Artiodactyls. Johns Hopkins University Press, 2007, ISBN 0-8018-8735-6

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չորոճողներ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չորոճողներ» հոդվածին։