Վիքիպեդիա

Չիմաբուե

Չիմաբուե (իտալերեն՝ Cimabue, իսկական անունը՝ Չեննի դի Պեպո (իտալերեն՝ Cenni di Pepo, 1240[1][2][3][…], Ֆլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն[4] - 1302[1][2][5][…], Պիզա, Տոսկանա, Իտալիա)[6][7] կամ Չեննի դի Պեպի (Cenni di Pepi)[8],, վաղ Վերածննդի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ, խճանկարի վարպետ։ Գործել է հիմնականում Ֆլորենցիայում։

Չիմաբուե
իտալ.՝ Giovanni Cenni di Pepo
Ծնվել է1240[1][2][3][…]
ԾննդավայրՖլորենցիա, Ֆլորենցիայի Հանրապետություն[4]
Վախճանվել է1302[1][2][5][…]
Մահվան վայրՊիզա, Տոսկանա, Իտալիա
Քաղաքացիություն Ֆլորենցիայի Հանրապետություն
Մասնագիտություննկարիչ
ՈճՏրեչենտո
Թեմաներգեղանկարչություն, Խճանկարչություն և ֆրեսկո
Ուշագրավ աշխատանքներMadonna and Child Enthroned with Angels and Prophets. ˋSanta Trinità Maestà´?, Maestà di Santa Maria dei Servi? և Saint Francis?
ԱշակերտներՋոտտո դի Բոնդոնե
 Cimabue Վիքիպահեստում

Հակիրճ տեղեկատվություն խմբագրել

Չիմաբուեն մականուն է, իտալերենից բառացի թարգմանած նշանակում է ցլագլուխ։ Նկարչին այս մականունը տրվել է հավանաբար իր համառ ու անհաշտ բնավորության պատճառով։ Ժամանակակիցներից մեկի վկայությամբ՝ եթե իր ստեղծած նկարում որևէ մեկը կամ հենց ինքը ինչ-որ թերություն կամ սխալ էր նկատում, Չիմաբուեն անմիջապես մի կողմ էր նետում այն, թեկուզ այդ գործը չափազանց թանկ լիներ իր համար[9][10]։

Չնայած Չիմաբուեի ստեղծագործություններում դեռևս առկա են բյուզանդական արվեստի ազդեցության որոշակի տարրեր, այդուհանդերձ նա համարվում է իտալացի առաջին մեծ նկարիչներից մեկը, ով զգալի ավանդ է ներդրել բյուզանդական ավանդույթները հաղթահարելու, արվեստին նոր ձև ու շունչ հաղորդելու գործում[11]։ Մինչ իր ժամանակակից նկարիչները շարունակում էին պատկերել հարթ, տափակ, մեծ չափով ոճավորված կերպարներ ու տեսարաններ, Չիմաբուեի նկարած ֆիգուրները ավելի կենդանի են թե՛ համամասնությունների հարաբերակցության, թե՛ երանգավորման տեսակետից։ Իտալացի նկարիչ և պատմաբան Ջորջո Վազարիի վկայությամբ՝ հենց Չիմաբուեն է եղել Ջոտտոյի՝ պրոտոռենեսանսի դարաշրջանի առաջին մեծ արվեստագետի ուսուցիչը։ Սակայն մեր օրերում արվեստի ոչ բոլոր պատմաբաններն են այս հարցում համաձայնում Վազարիի հետ[12]։

Գրականություն խմբագրել

  • Adams, Laurie Schneider (2001). Italian Renaissance Art. Boulder, Colorado: Westview Press. էջեր 420. ISBN 0-8133-3690-2.
  • Vasari, Giorgio; translation by George Bull (1987). Lives of the Artists. Penguin Classics. ISBN 9780140445008.
  • Vaughn, William (2000). Encyclopedia of Artists. Oxford University Press, Inc. ISBN 0-19-521572-9.
  • Rossetti, William Michael (1911). «Cimabue, Giovanni» . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.
  • Пешке Иоахим Монументальная живопись эпохи Джотто в Италии. 1280—1400. — М.: Белый город, 2003.
  • The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, and General Literature. — H.G. Allen, 1833. — Vol. 5. — P. 778-780.(անգլ.)
  • Strzygowski Joseph Cimabue und Rom. — Wien, 1888.(գերմ.)
  • Boskovits Miklòs Cenni di Pepe, detto Cimabue. — Dizionario Biografico degli Italiani. — 1979. — Vol. 23.(իտալ.)
  • Вазари. «ЖИЗНЕОПИСАНИЕ ДЖОВАННИ ЧИМАБУЭ ФЛОРЕНТИЙСКОГО ЖИВОПИСЦА». Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 3-ին.
  • Виппер Борис Робертович. «Итальянский ренессанс XIII-XVI века». Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 3-ին.
  • «Джованни Чимабуэ (Ченни ди Пепо)». Итальянская живопись. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 3-ին.

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Սուրբ Կույսը գահին, հրեշտակների հետ
  •  
    Խորհրդավոր ընթրիք
  •  
    Կաստելֆիորենտինոյի Տիրամայրը, 1280s
  •  
    Մաեստա, Սանտա Մարիա դեի Սերվի
  •  
    Տիրամայրը գահին, Մանկան, սբ․ Ֆրանցիսկոսի և չորս հրեշտակների հետ (դրվագ)
  •  
    Քրիստոսի խարազանումը
  •  
    Սանտա Տրինիտայի մաեստա, (դրվագ) Մարգարե
  •  
    Դրվագ Խաչելությունից - Հովհաննես առաքյալը
  •  
    Խճանկարի դրվագ՝ Հովհաննես ավետարանիչը[13]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Artnet — 1998.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 AGORHA (ֆր.) — 2009.
  3. ↑ 3,0 3,1 Artcyclopedia
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Union List of Artist Names — 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Լորդ Բայրոնը և իր ժամանակները
  6. ↑ Cimabue|accessdate=12 May 2019
  7. ↑ Giorgio Vasari. Lives of the Artists. Translated with an introduction and notes by J.C. and P Bondanella. Oxford: Oxford University Press (Oxford World’s Classics), 1991, pp. 7–14.ref>Joseph F. Clarke (1977). Pseudonyms. BCA. էջ 38.
  8. ↑ J. A. Crowe; G. B. Calvalcaselle (1975). A History of Painting in Italy; Umbria, Florence and Siena from the Second to the Sixteenth Century. Vol. 1. AMS Press. էջ 202.
  9. ↑ Вазари
  10. ↑ Britannica, 1833, էջ 778
  11. ↑ Fred Kleiner (2008). Gardner's Art through the Ages: A Global History. Vol. 2. Cengage Learning EMEA. էջ 502.
  12. ↑ Hayden B.J. Maginnis (2004). «In Search of an Artist». In Anne Derbes; Mark Sandona (eds.). The Cambridge Companion to Giotto. Cambridge. էջեր 12–13.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  13. ↑ White, John (մայիսի 26, 1993). Art and architecture in Italy 1250-1400 (3rd Revised ed.). Yale University Press. էջ 175. ISBN 9707250208.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չիմաբուե» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Չիմաբուե&oldid=9757018» էջից