Վիքիպեդիա

Չիկլայո

Չիկլայո (իսպ.՝ Chiclayo, Իսպաներեն արտասանություն՝ [tʃiˈklaʝo]; կեչուա՝ Chiklayu), քաղաք Պերուի հյուսիսային մասում, Լամբայեկե տարածաշրջանի խոշորագույն բնակավայրը և ամբողջ երկրում բնակչության թվով չորրորդը՝ Լիմայից, Արեկիպայից և Տրուխիլիոյից հետո. 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով այնտեղ ապրում էր մոտավորապես 738.000 մարդ[2]։ Իսկ մետրոպոլիսային ամբողջ տարածքի բնակչության թվաքանակը 2009 թվականին եղել է շուրջ մեկ միլիոն[3]։ Ընկած է Խաղաղ օվկիանոսի ափից 13, երկրի մայրաքաղաք Լիմայից 770 կիլոմետր հեռավորության վրա։

Բնակավայր
Չիկլայո
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՊերու Պերու
Հիմնադրված է1835 թ.
Մակերես6211 կմ²
ԲԾՄ27±1 մետր
Բնակչություն▲552 508 մարդ (2017)[1]
Ժամային գոտիUTC-5
Հեռախոսային կոդ74
Փոստային դասիչ14000–14013
Պաշտոնական կայքgobiernochiclayo.gob.pe​(իսպ.)
Չիկլայո (Պերու)##
Չիկլայո (Պերու)

Բնակավայրը 16-րդ դարում հիմնադրել են իսպանացիները և անվանակոչել Santa María de los Valles de Chiclayo: 1835 թվականի ապրիլի 15-ին Պերուի նախագահ Ֆելիպե Սանտյագո Սալավերին նրան շնորհել է քաղաքի կարգավիճակ։ Միաժամանակ՝ Չիկլայոյին տվել է «Հերոսական քաղաք» մականունը՝ ի գնահատումն անկախության համար մղված պայքարում չիկլայոցիների ներդրած մեծ ավանդի։ Քաղաքն ունի այլ մականուններ ևս («Բարեկամության մայրաքաղաք», «Հյուսիսի մարգարիտ»)։

Չիկլայոյի մերձակայքում է գտնվում անչափ կարևոր մի հնավայր՝ Հյուսիսային Ուարիի ավերակները, որտեղ պահպանվել են Ուարի կայսրության 7-12-րդ դարերի մի քաղաքի մնացորդները։

Բնակչություն խմբագրել

Քաղաքի բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները 1940-ից 2014 թվականներին.
Աղբյուրները՝
Población 1993, 2007, Población 2014

Կլիմա խմբագրել

Չիկլայո (1961–1990, extremes 1943–present)ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 36.2
(97.2) 		38.0
(100.4) 		36.0
(96.8) 		39.2
(102.6) 		34.9
(94.8) 		34.7
(94.5) 		35.4
(95.7) 		31.4
(88.5) 		30.5
(86.9) 		30.0
(86) 		32.2
(90) 		34.0
(93.2) 		39.2
(102.6)
Միջին բարձր °C (°F) 29.1
(84.4) 		30.5
(86.9) 		30.3
(86.5) 		28.8
(83.8) 		26.6
(79.9) 		24.9
(76.8) 		23.6
(74.5) 		23.4
(74.1) 		23.6
(74.5) 		24.2
(75.6) 		25.3
(77.5) 		27.1
(80.8) 		26.4
(79.5)
Միջին օրական °C (°F) 23.4
(74.1) 		24.3
(75.7) 		24.3
(75.7) 		22.8
(73) 		21.1
(70) 		19.9
(67.8) 		18.8
(65.8) 		18.4
(65.1) 		18.3
(64.9) 		18.8
(65.8) 		19.7
(67.5) 		21.8
(71.2) 		21.0
(69.8)
Միջին ցածր °C (°F) 19.3
(66.7) 		20.5
(68.9) 		20.5
(68.9) 		19.1
(66.4) 		17.8
(64) 		16.7
(62.1) 		15.7
(60.3) 		15.3
(59.5) 		15.2
(59.4) 		15.6
(60.1) 		16.3
(61.3) 		17.6
(63.7) 		17.5
(63.5)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) 15.0
(59) 		16.0
(60.8) 		10.5
(50.9) 		12.8
(55) 		11.0
(51.8) 		12.8
(55) 		12.0
(53.6) 		11.0
(51.8) 		12.0
(53.6) 		12.0
(53.6) 		10.0
(50) 		10.0
(50) 		10.0
(50)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 5.9
(0.232) 		2.4
(0.094) 		8.8
(0.346) 		4.0
(0.157) 		1.3
(0.051) 		0.4
(0.016) 		0.0
(0) 		0.3
(0.012) 		0.6
(0.024) 		0.8
(0.031) 		1.9
(0.075) 		0.5
(0.02) 		26.9
(1.059)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 1.2 1.3 3.6 1.9 0.7 0.3 0.0 0.2 0.2 0.4 0.3 0.6 10.6
% խոնավություն 73 72 74 75 76 78 79 80 79 79 78 76 77
Աղբյուր #1: NOAA[4], Meteo Climat (record highs and lows)[5]
Աղբյուր #2: Deutscher Wetterdienst (mean temperatures 1961–1990, precipitation days 1970–1990 and humidity 1954–1969)[6]

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Քաղաքի կենտրոնը գիշերով
  •  
    Տեսարան քաղաքի կենտրոնից
  •  
    «Մուսաների շքերթը» արձանախումբը
  •  
    Սիկան թանգարանը
  •  
    Չիկլայոյի տաճարի ճակտոնը
  •  
    Քաղաքի հյուսիսային մուտքը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 2017 Peru Census
  2. ↑ "Local Stats, Info, Weather" Արխիվացված 2018-10-26 Wayback Machine, TravelsRadiate, 3 August 2011, accessed 3 August 2011.
  3. ↑ World-Gazetteer.com
  4. ↑ «Chiclayo Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 23-ին.
  5. ↑ «Station Capitan Jose» (ֆրանսերեն). Météo Climat. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 27-ին.
  6. ↑ «Klimatafel von Chiclayo, Prov. Lambayeque / Peru» (PDF). Baseline climate means (1961-1990) from stations all over the world (գերմաներեն). Deutscher Wetterdienst. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 4-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Guía metropolitana, comercial, industrial y estadística de la ciudad de Chiclayo. Ciudad Comercial del Norte peruano. Chiclayo, 2002, incluye un croquis de la ciudad de Chiclayo.
  • Diario la industria de Chiclayo.suplemento dominical.-Comentarios de la actualización del plan regulador "Chiclayo 2020"
  • "Ponencia: "Hacia una ciudad sostenible", Ex alcalde de Chiclayo Dr. Arturo Castillo Chirinos.
  • "Ciudad Heroica" Columna del diario El correo de Chiclayo. Dr. Fernando Bartra Grosso.
  • " Modernización de Chiclayo ha comenzado" Jorge Incháustegui Samamé. enlace del catatro Sach.
  • "Historia de la ciudad de Reque" Ministerio evangelistico nueva vida. Dante Samillán Rodriguez.
  • "Planificacion y desarrollo de la ciudad de Chiclayo metropolitano". prolongación al sur de la ciudad, -historia de Reque en la ciudad de Chiclayo-, -creación del distrito de la victoria. Dante Samillán Rodriguez.
  • "Futuro de Chiclayo, encuentro económico APEC, mejoramiento de la ciudad de chiclayo". diario la industria.
  • ALCALDE, Nélida. Los tugurios en el centro urbano de Chiclayo, 1940–1970. TLS/UNPRG, Lambayeque, 1984.
  • BAZÁN, Inés y José GÓMEZ. Capitalismo y región en Lambayeque. Instituto de Estudios Sociales Naymlap, Chiclayo, 1983, 125 pp.
  • CARDOSO, César. "El poder económico en Lambayeque". En: Dominical, Suplemento de La Industria, Chiclayo, domingo 5 de marzo de 1995, pp. 4-5.
  • BACHMANN, Carlos J. Departamento de Lambayeque. Monografía Histórico – Geográfica.
  • ASENJO MUNDACA, Clara; SANTA CRUZ ROJAS, Hilda R. Educación y crisis en el distrito de La Victoria 1987–1994. TLS/UNPRG, Lambayeque, 1994.
  • ALVARADO, D. y F. EFFIO. Desarrollo urbano de la ciudad de Chiclayo 1875–1981. TLS, UNPRG, Lambayeque, 1984.
  • Plan director 2020 y catastro urbano de la ciudad de Chiclayo.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չիկլայո» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Չիկլայո&oldid=9749240» էջից