Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման
Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման (թամիլերեն՝ சந்திரசேகர வெங்கடராமன், նոյեմբերի 7, 1888[1][2][3][…], Տիրուչիրապալի, Մադրաս նահանգ, Բրիտանական Հնդկաստան[4] - նոյեմբերի 21, 1970[1][3][5][…], Բանդալոր, Մայսուր), հնդիկ ֆիզիկոս։
Սովորել է Մադրասի համալսարանում (1903-1907 թվականներին)։ 1907-1917 թվականին ծառայել է ֆինանսների դեպարտամենտում և միաժամանակ գիտական աշխատանք կատարել Գիտության զարգացման հնդկական ասոցիացիայի լաբորատորիաներում։ 1917-1933 թվականներին աշխատել է Կալկաթայի համալսարանում։ 1925 թվականին, ՍՍՀՄ ԳԱ հրավերով այցելել է Սովետական Միություն։ 1933 թվականից՝ Գիտության ինստիտուտի պրոֆեսոր և տնօրեն, 1947 թվականից՝ Բենգալուրուի Ռամանի ԳՀԻ-ի տնօրեն։ Հնդկաստանի ԳԱ նախագահ (1934 թվականից)։
Աշխատանքները վերաբերում են ոչ գծային և պարամետրական տատանումների հետազոտմանը, օպտիկային, ձայնագիտությանը, մոլեկուլային ֆիզիկային։ 1928 թվականին, Լեոնիդ Մանդելշտամի և Գրիգորի Լանդսբերգի հետ միաժամանակ, հայտնագործել է լույսի կոմբինացիոն ցրման երևույթը (Կ․ Ս․ Կրիշնանի հետ համատեղ) և մեկնաբանել այն որպես Քոմփթոնի էֆեկտի օպտիկական նմանակ (Նոբելյան մրցանակ, 1930)։ Ունի նաև բյուրեղների ֆիզիկային և ուլտրաձայնային ալիքներից լույսի դիֆրակցիայի առաջացման երևույթին վերաբերող աշխատանքներ։
Որպես կազմակերպիչ, գիտական հիմնարկների ղեկավար և մանկավարժ, Ռամանը մեծ գործ է կատարել Հնդկաստանում գիտության զարգացման համար։ ՍՍՀՄ ԳԱ արտասահմանյան անդամ (1947)։ «Ժողովուրդների միջև խաղաղության ամրապնդման համար» լենինյան միջազգային մրցանակ (1957)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Sir Chandrasekhara Venkata Raman — Nobel Foundation.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ http://www.pas.va/content/accademia/en/academicians/deceased/raman.html
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1930 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ https://www.royalsociety.org.nz/who-we-are/our-people/our-fellows/all-honorary-fellows/
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Parameswaran U. C.V. Raman : A Biography — Penguin India, 2011.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- The Nobel Prize in Physics 1930 Նոբելյան հիմնադրամի կայքում
- Nobel prize internet archive
- Path creator – C.V. Raman
- Nobel Lecture
- Archive of all scientific papers of C.V. Raman
- Raman Effect: fingerprinting the universe
- The Quantum Indians: film on Raman, Bose and Saha ՅուԹյուբում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|