Ուկրաինայի խորհրդարանական ընտրություններ (2019)

Ուկրաինայի խորհրդարանական ընտրություններ (2019)
հուլիսի 21, 2019
Տեսակ	Ukrainian parliamentary election?
Պաշտոն	Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավոր
Թեկնածուներ	Ժողովրդի ծառա, Opposition Platform — For Life?, Բատկիվշչինա, Եվրոպական համերաշխություն, Holos?, Radical Party of Oleh Liashko?, Strength and Honor?, Party of Peace and Development?, Groysman's Ukrainian Strategy?, Sharij Party?, All-Ukrainian Union "Svoboda"?, Civil Position?, Party of Greens of Ukraine?, Ինքնօգնություն, Agrarian Party of Ukraine?, Q12076621?, Q12076622?, Q12076623?, Q12076624? և Q12076625?
Հաղթող	Ժողովրդի ծառա, Opposition Platform — For Life?, Բատկիվշչինա, Եվրոպական համերաշխություն, Holos?, Radical Party of Oleh Liashko?, Strength and Honor?, Party of Peace and Development?, Groysman's Ukrainian Strategy?, Sharij Party?, All-Ukrainian Union "Svoboda"?, Civil Position?, Party of Greens of Ukraine?, Ինքնօգնություն, Agrarian Party of Ukraine?, Q12076621?, Q12076622?, Q12076623?, Q12076624? և անկախ քաղաքական գործիչ
Նախորդ	2014 Ukrainian parliamentary election?
Հաջորդ	Next Ukrainian parliamentary election?

Ուկրաինայի IX գումարման Գերագույն ռադայի արտահերթ ընտրությունները պետք է տեղի ունենան 2019 թվականի հուլիսի 21-ին։

Համամասնական ընտրակարգով Գերագույն ռադա մտնելու համար կուսակցությունները պետք է հաղթահարեն 5%-ի շեմը, իսկ ընտրատարածքներում թեկնածուներին բավական կլինի ստանալ ձայների հարաբերական մեծամասնությունը։

Նախապատմություն խմբագրել

Նախագահական ընտրություններում Վլադիմիր Զելենսկու հաղթանակից հետո փորձագետները նշել են, որ իրեն ժառանգություն հասած Գերագույն ռադայի կազմը գրեթե հաստատ թշնամաբար է տրամադրված. դրանում ներկայացված գրեթե բոլոր քաղաքական ուժերը առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններում Կանաչների բնական մրցակիցներ են և թույլ չեն տա նրան ամրապնդել նախագահական մրցապայքարում ձեռք բերված հաջողությունը^[2]։ Այս իրավիճակում, ինչպես նշել է Զելենսկին, նախագահական ընտրությունների երկու փուլերի միջև, նրա կողմնակիցների օգուտը կարող էր բերել Գերագույն ռադայի արձակումը^[3]^[4]։

Մայիսի 17-ին Ժողովրդական ճակատ խմբակցությունը հայտարարեց Եվրոպական Ուկրաինա խորհրդարանական կոալիցիայից դուրս գալու մասին։ Գերագույն ռադայի նախագահ Անդրեյ Պարուբին հայտնել Է կոալիցիայի գործունեության դադարեցման մասին, ինչը, փորձագետների կարծիքով, ավտոմատ կերպով արգելափակել է ռադայի վաղաժամկետ արձակման հնարավորությունը. երկրի Սահմանադրության համաձայն՝ գործող կոալիցիայի գոյության դադարեցման մասին հայտարարելուց հետո պատգամավորներն ունեն 30 օր՝ Նոր մեծամասնության ձևավորման համար։ Ընդ որում, նախագահը կարող է վաղաժամկետ դադարեցնել խորհրդարանի լիազորությունները, եթե Գերագույն ռադայում նոր կոալիցիա չձևավորվի մեկ ամսվա ընթացքում, սակայն, քանի որ մինչև նրա լիազորությունների ժամկետի ավարտը կմնա կես տարուց պակաս, Ռադա արձակել չի հաջողվի։ Հերթական խորհրդարանական ընտրությունները պետք է տեղի ունենային հոկտեմբերին^[5]^[6]^[7]։

Մայիսի 20-ին իր երդմնակալության ժամանակ Զելենսկին հայտարարել Է Գերագույն ռադայի լուծարման մասին^[8], իսկ մայիսի 21-ին համապատասխան հրամանագիր է ստորագրել և արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ նշանակել հուլիսի 21-ին։ Ինչպես հայտարարել է Զելենսկին խորհրդարանական խմբակցությունների ղեկավարների հետ հանդիպման ժամանակ, «Գերագույն ռադայի արձակման գլխավոր փաստարկը Ուկրաինայի քաղաքացիների՝ այդ կազմակերպության նկատմամբ ունեցած շատ ցածր վստահությունն է՝ 4 տոկոս։ Սա խորհրդարանի աշխատանքի գնահատականն է և նրա լիազորությունների դադարեցման ամենածանր փաստարկը ... լուծարման իրավական հիմքը»^[9]^[10]^[11]։

Վլադիմիր Զելենսկին դիմել է Ռադայի նախագահ Անդրեյ Պարուբիային՝ խնդրելով գումարել խորհրդարանի արտահերթ լիագումար նիստ և օրակարգում ներառել «Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավորների ընտրությունների մասին» Ուկրաինայի օրենքներում փոփոխություններ կատարելու հարցերի քննարկումը (որոնք նախատեսում էին մեծամասնական համակարգի վերացում և անցողիկ շեմը մինչեւ 3 տոկոս իջեցում) և «Հրապարակային գնումների մասին»։

Մայիսի 22-ին, բացելով խորհրդարանի արտահերթ նիստը, Պարուբին հայտարարել է, որ նախագահ Զելենսկու հրամանագիրը այն ցրելու մասին հակասում է գործող Սահմանադրությանը և կվիճարկվի Սահմանադրական դատարանում, սակայն Գերագույն ռադան ինքը չի կարող այն չեղյալ հայտարարել^[12]^[13]։

Ռադան հրաժարվել է քննարկել Վլադիմիր Զելենսկու առաջարկած ընտրությունների համակարգը փոխելու մասին օրինագիծը և դրանով ավարտել է իր աշխատանքը^[14]։ Այդ կապակցությամբ Գերագույն ռադայի արտահերթ ընտրությունները կանցկացվեն գործող ընտրական համակարգով՝ մեծամասնական ընտրատարածքների և համամասնական ցուցակների և հինգ տոկոսանոց անցողիկ արգելքի հետ խառնված համակարգով։

Վլադիմիր Զելենսկին Facebook-ի իր էջում արձագանքել է խորհրդարանի ընտրությունների մասին իր օրինագիծը քննարկելու հրաժարականի մասին։ Հին քաղաքական գործիչներն ընտրել են հին համակարգը, քանի որ միայն այն է նրանց հնարավորություն տալիս երկարացնել քաղաքական կյանքը։ Զելենսկին կոչ է արել ուկրաինացիներին ընտրել քաղաքական գործիչներին, որոնք կկարողանան երկիրը փոխել ոչ թե խոսքով, այլ գործով»^[15]։

Մինչդեռ 62 ժողովրդական պատգամավորներ դիմել են Ուկրաինայի Սահմանադրական դատարան՝ Գերագույն ռադայի լուծարման և արտահերթ ընտրությունների անցկացման մասին հրամանագիրը բողոքարկելու նպատակով։

Նախընտրական արշավի սկիզբ խմբագրել

Մայիսի 24-ին Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը Facebook-ի իր պաշտոնական էջում հրապարակել Է Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավորների արտահերթ ընտրությունների նախապատրաստման և անցկացման հիմնական կազմակերպչական միջոցառումների հաստատված օրացույցը^[16]։ Նոր ընտրարշավի մեկնարկի մասին հայտնել է ԿԸՀ-ի ղեկավար Տատյանա Սլիպաչուկը․ «Գործող օրենսդրության համաձայն, ընտրությունների նախապատրաստումը դադարեցնելու ոչ մի հիմք չկա։ Ընտրական գործընթացն անշրջելի է»^[17]։

Արդյունք խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[_2dcb5b6259c4fa41-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 ^1,21 ^1,22 ^1,23 ^1,24 ^1,25 ^1,26 ^1,27 ^1,28 ^1,29 ^1,30 ^1,31 ^1,32 ^1,33 ^1,34 ^1,35 ^1,36 ^1,37 ^1,38 ^1,39 ^1,40 ^1,41 ^1,42 ^1,43 ^1,44 ^1,45 ^1,46 ^1,47 ^1,48 ^1,49 ^1,50 ^1,51 ^1,52 ^1,53 ^1,54 ^1,55 ^1,56 ^1,57 ^1,58 ^1,59 ^1,60 ^1,61 ^1,62 ^1,63 ^1,64 ^1,65 ^1,66 ^1,67 ^1,68 ^1,69 ^1,70 ^1,71 ^1,72 ^1,73 ^1,74 ^1,75 ^1,76 ^1,77 ^1,78 ^1,79 https://www.cvk.gov.ua/wp-content/uploads/2019/09/protokol_zbvo_03082019.pdf

[2] Безвластный ресурс. Получит ли новый президент Украины реальные рычаги управления? // Журнал «Огонёк» № 16 от 29.04.2019

[3] «Зеленский пообещал распустить Верховную раду» (ռուսերեն). Российская газета. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 28-ին.

[4] У Зеленского назвали причину для роспуска Рады // Golosinfo.com, 26.04.2019

[5] В Верховной раде Украины распалась коалиция, заблокировав возможность роспуска парламента // Коммерсантъ, 17.05.2019

[6] «На Украине происходит ожесточённейшая политическая борьба без всяких правил». Максим Юсин — о противостоянии Владимира Зеленского и парламента // Коммерсантъ, 17.05.2019

[7] Вступление в сложность президента Украины. После инаугурации Владимира Зеленского ждёт непростое противостояние с Радой // Газета «Коммерсантъ» № 84 от 20.05.2019

[8] Владимир Зеленский заявил о роспуске Верховной Рады и призвал Кабмин уйти в отставку. 20.05.2019

[9] Зеленский назначил выборы в Верховную раду на 21 июля // 21.05.2019

[10] УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 303/2019 «Про дострокове припинення повноважень Верховної Ради України та призначення позачергових виборів»

[11] Владимир Зеленский: Главным аргументом для роспуска Верховной Рады является крайне низкое доверие граждан Украины к этой институции

[12] Указ Зеленського про розпуск Ради оскаржать в КС // Українська правда, 22.05.2019

[13] Глава Рады заявил о конституционном кризисе из-за решения Зеленского // РБК, 22.05.2019

[14] Рада провалила закони Зеленського про вибори

[15] Зеленский обвинил Раду в попытке продлить свою политическую жизнь // РБК, 22.05.2019

[16] ЦИК Украины ждет решения КС по указу Зеленского о роспуске Рады до 21 июля // Коммерсантъ, 25.05.2019

[Начало-17] Украина не устала выбирать и избираться. Сторонники и противники Владимира Зеленского вступили в битву за парламент // Газета «Коммерсантъ» № 89 от 27.05.2019

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]