Օլիվեր Ուենդել Հոլմս - մեծ (անգլ.՝ Oliver Wendell Holmes, Sr., օգոստոսի 29, 1809(1809-08-29)[1][2][3][…], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ - հոկտեմբերի 7, 1894(1894-10-07)[1][2][3][…], Բոստոն, ԱՄՆ), ամերիկացի բժիշկ, պոետ, գրող[6]։

Ուենդել Հոլմս
Ծնվել էօգոստոսի 29, 1809(1809-08-29)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Մահացել էհոկտեմբերի 7, 1894(1894-10-07)[1][2][3][…] (85 տարեկան)
Մահվան վայրԲոստոն, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[4]
ԿրթությունՀարվարդի բժշկական դպրոց, Ֆիլիպսի ակադեմիա և Հարվարդի քոլեջ
Մասնագիտությունբժիշկ, բանաստեղծ, բժիշկ-գրող, համալսարանի դասախոս, վիպասան, բժշկական տեքստերի հեղինակ և գրող
ԱշխատավայրՀարվարդի համալսարան
Պաշտոնպրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Phi Beta Kappa
ԱմուսինԱմելիա Լի Ջեքսոն
ԶավակներOliver Wendell Holmes? և Edward Jackson Holmes, Sr.?[5]
Ծնողներհայր՝ Abiel Holmes?, մայր՝ Sarah Wendell?
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Օլիվեր Հոլմսը ծնվել է 1809 թվականի օգոստոսի 29-ին Քեմբրիջում՝ քահանա և պատմաբան Էբայել Հոլմսի ընտանիքում[7]։ Կրթություն է ստացել Ֆիլիպսի ակադեմիայում, որը գտնվում էր Մասաչուսեթսի նահանգի Էնդովեր քաղաքում, ապա Հարվարդի համալսարանում, բժշկություն է սովորել Փարիզում։ Աշխատել է Հարվարդում՝ որպես ֆիզիոլոգիայի և անատոմիայի պրոֆեսոր։ Դրանից հետո աշխատել է նաև Դարթմութ քոլեջում[8]։

Գործունեություն խմբագրել

Հոլմսն ուսումնասիրել է հետծննդյան տենդը, ինչպես նաև այն հարցը, որ այն փոխանցվում է երիտասարդ մայրերին բժշկական անձնակազմի միջոցով[9]։ 1843 թվականին նա թողարկել է Հետծննդյան տենդի վարակիչությունը անգլ.՝ The Contagiousness of Puerpera թեմայով ուսումնասիրություն, որը ցույց էր տալիս ծննդատներում սանիտարահիգիենիկ պայմանների և հիվանդությունների քանակի միջև կապը։ Հոլմսի կողմից գործիքների և նյութերի մշտական ստերիլիզացման, ինչպես նաև անձնակազմի համար կարանտինային միջոցների օգտագործումը հանգեցրել է Նոր Անգլիայում հետծննդյան մայրական մահացության կտրուկ նվազմանը։ Հետծննդաբերական տենդի վարակիչ բնույթը վերջնականապես ապացուցվել է միայն 19-րդ դարի վերջին՝ Լուի Պաստերի՝ վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչների աշխատանքի արդյունքում։ 1861 թվականին Հոլմսը կատարելագործել է նաև ստերեոսկոպը [Ն 1]։ Նա նաև պատկանում է անզգայացում տերմինի գիտական կիրառմանը[10]։ Հոլմսը հայտնի է որպես 19-րդ դարի ԱՄՆ-ի առաջատար բանաստեղծներից մեկը։ Նա բանաստեղծություններ է գրել Ալեքսանդր Փոփի և Օլիվեր Գոլդսմիթի ավանդույթներով և ստեղծել հայրենասիրական, հաճախ նաև հեգնական բանաստեղծություններ։ Նա կենցաղային բանաստեղծներից էր։ Բացի բանաստեղծություններից, նա գրել է երեք վեպ, թողել է էսսեների և անեկդոտների ժողովածուներ։ Օլիվեր Ուենդել Հոլմսը փաստաբան Օլիվեր Ուենդել Հոլմս կրտսերի հայրն էր։ Ըստ որոշ տեղեկությունների, հենց նա է ծառայել որպես նախատիպ դետեկտիվ Շերլոկ Հոլմսի, Արթուր Կոնան Դոյլի հայտնի հերոսի համար։ Օլիվեր Ուենդել Հոլմսը դարձել է Թես Գերիսենի 2007 թվական Ոսկորների այգի անգլ.՝ The Bone Garden բժշկական թրիլլերի հերոսը։

Նշումներ խմբագրել

  1. Ստերեո պատկեր, ստերեոսկոպիկ պատկեր, որն առաջացնում է ծավալի պատրանք, այսինքն՝ թեթևության և ընդլայնման զգացում խորության մեջ՝ երկակի տեսողության առանձնահատկությունների պատճառով։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. Cohen S. G. Asthma among the famous. Oliver Wendell Holmes (1809-1894), American physician, author, and philosopher // Allergy and Asthma ProceedingsProvidence: OceanSide, 1997. — Vol. 18, Iss. 1. — P. 53—56. — ISSN 1088-5412; 1539-6304PMID:9162574
  5. Geni(բազմ․) — 2006.
  6. «Oliver Wendell Holmes (1809-1894)». data.bnf.fr (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  7. «Oliver Wendell Holmes». www.britannica.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. {{cite web}}: Text "American physician and writer" ignored (օգնություն); Text "Britannica" ignored (օգնություն)
  8. «Sherlock Holmes true original full name Sherrinford Hope». sherlockian-sherlock.com. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  9. «Sherlock Holmes true original full name Sherrinford Hope». sherlockian-sherlock.com. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  10. «Allergy proceedings» (English). OceanSide Publications. 1988. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել