Շվից (քաղաք)

Շվից (Գերմաներեն արտասանություն՝ [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[ʃviːts]]] ( ); ֆր.՝ Schwytz; իտալ.՝ Svitto), քաղաք Շվեյցարիայում, նույնանուն կանտոնի մայրաքաղաքը, որի Bundesbriefmuseum թանգարանում է պահվում 1291 թվականի Դաշնային խարտիան՝ Bundesbrief-ը, պատմական փաստաթուղթ, որն սկիզբ է դրել Շվեյցարիայի Համադաշնության ստեղծմանը։ Քաղաքն զբաղեցնում է 53.2 քառակուսի կիլոմետր տարածք և 2017 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով ուներ շուրջ 15 հազար բնակիչ։

Բնակավայր
Շվից
շվեյց. գերմ.՝ Schwyz
Զինանշան
Երկիր	Շվեյցարիա
Մակերես	53,28 կմ², 53,18 կմ²
ԲԾՄ	516 մետր, 852 մետր
Պաշտոնական լեզու	գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	▲15 181 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Ժամային գոտի	UTC+1, UTC+2 և կենտրոնաեվրոպական ամառային ժամ
Հեռախոսային կոդ	041
Փոստային դասիչ	6430 և 6431
Ավտոմոբիլային կոդ	SZ
Պաշտոնական կայք	gemeindeschwyz.ch​(գերմ.)
Շվից (քաղաք) (Շվեյցարիա)
Շվից Վիքիպահեստում

Ժողովրդագրություն

Քաղաքի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները

Բնակչության կազմի ու թվաքանակի վերաբերյալ պատմական տվյալներ
Տարին	Ամբողջ բնակչ.	Գերմանախոս	Իտալախոս	Կաթոլիկ	Բողոքական	Այլ	Հրեա	Մուսուլման	Կրոնը չնշած	Շվեյցարացի	Ոչ շվեյց.
1621	2,052
1669	ca. 2,500
1743	4,639
1799	6,338
1802	ca. 5,000
1837	5,225
1850	5,432			5,428	4					5,406	26
1870	6,137			6,114	38					5,987	167
1888	6,616	6,424	110	6,552	64	21				6,380	236
1900	7,398	7,072	246	7,268	129	18	1			6,911	487
1910	8,000	7,549	352	7,807	184	48	3			7,399	601
1930	8,256	7,866	245	8,004	246	50				7,830	426
1950	10,259	9,827	255	9,888	358	92	1			9,896	363
1970	12,194	11,206	744	11,615	501	209		5	17	11,080	1,114
1990	12,872	11,530	453	11,420	667	849	3	225	160	11,319	1,553
2000	13,802	12,441	273	11,269	751	1,065	5	502	377	11,756	2,046

Պատմամշակութային հուշարձաններ

Շվիցի մի ամբողջ շարք պատմամշակութային հուշարձաններ ընդգրկված են Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային ժառանգության ցանկում, այդ թվում՝ Bundesbriefmuseum-ը, դոմինիկյան կույսերի St. Peter am Bach վանքը, միջնադարյան ու վաղ մոդեռն ոճի բոլոր կառույցները, մենաստանն ու մատուռը, Շվեյցարիայի պատմության ֆորումը, Ab Yberg im Grund, Bethlehem, Ceberg im Feldli, Grosshus, Immenfeld, Herrenhaus Waldegg, Hettlingerhäuser,Hofstatt Ital Reding շենքերը, կաթոլիկ ծխական սբ. Մարտին եկեղեցին, Palais Büeler պալատը, քաղաքային խորհրդի շենքը, Reding House-ը, Շվիցի պետական արխիվը, Köplihaus-ը... Քաղաքի հին թաղամասն ամբողջությամբ ներառված է Շվեյցարական ժառանգության գույքացուցակում։

Պատկերասրահ

• 
  Bundesbriefmuseum-ը
• 
  Դոմինկիյան կույսերի of St. Peter am Bach վանքը
• 
  Մենաստանն ու մատուռը
• 
  Շվեյցարիայի պատմության ֆորումը
• 
  Ab Yberg im Grund շենքը և սբ. Սեբաստիան մատուռը
• 
  Bethlehem շենքը
• 
  Ceberg im Feldli շենքը
• 
  Իբախի Gotthardstrasse 99 հասցեում գտնվող շենքը
• 
  Grosshus-ը
• 
  Immenfeld շենքը
• 
  Կալտբախի Langfeldweg 14 հասցեում գտնվող շենքը
• 
  Իբախի Oberschönenbuch 79 հասցեում գտնվող շենքը
• 
  Hettlingerhäuser-ը
• 
  Hofstatt Ital Reding-ը
• 
  Կաթոլիկ ծխական սբ. Մարտին եկեղեցին, Kerchel-ն ու Heiligkreuz մատուռը
• 
  Maihof-ը
• 
  Palais Büeler (նախկին Palais von Weber) պալատը
• 
  Քաղաքային խորհրդի շենքը
• 
  Reding House-ը
• 
  Շվիցի պետական արխիվի շենքը

Անվանի շվիցցիներ

Գեներալ Թեոդորո Ռեդինգը

• Թեոդոր ֆոն Ռեդինգ (ծնվ. է 1755 թ., Շվիցում – 1809) - իսպանացի գեներալ, ով իսպանա-շվեյցարական զորքերը մարտի է տարել Նապոլեոնի դեմ
• Ալոիս ֆոն Ռեդինգ (ծնվ. է 1765 թ., Շվիցում – 1818) - շվեյցարացի հայրենասեր, սպա, քաղաքական գործիչ
• Կարլ Էլզեներ (1922 - 2013 թ., Շվիցում) - շվեյցարացի ձեռնարկատեր, շվեյցարական բանակային նշանավոր դանակի արտադրության կազմակերպիչ
• Քսավիե Կոլեր (ծնվ. 1944) - կինոռեժիսոր, սցենարիստ
• Գերտրուդ Լոյտենեգեր (ծնվ. 1948) - բանաստեղծ, վիպասան, թատերագիր, թատրոնի տնօրեն
• Մոնիկա Կելին (ծնվ. 1954) - մոդել, դերասանուհի

Մարզիկներ

• Օսկար Կամենցինդ (ծնվ. 1971) - նախկին պրոֆեսիոնալ հեծանվորդ
• Լուկա Շուլեր (ծնվ. 1998) - ֆրիսթայլ ոճի դահուկորդ, 2014 թվականի ձմեռային օլիմպիական խաղերի մասնակից

Արտաքին հղումներ

• Շվիցի քաղաքապետարան (գերմ.)
• Շվիցի կանտոն (գերմ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շվից (քաղաք)» հոդվածին։