Շալվա Մշվելիձե
Շալվա Միքայելի Մշվելիձե (վրաց.՝ შალვა მიხეილის ძე მშველიძე, հուլիսի 28 (օգոստոսի 10), 1904 կամ 1904[1][2][3][…], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - 1984[1][2][3][…], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վրացի սովետական կոմպոզիտոր։ Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1958)[4]։ Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակի կրկնակի դափնեկիր (1942, 1947)։
| Շալվա Մշվելիձե | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Ծնվել է | հուլիսի 28 (օգոստոսի 10), 1904 կամ 1904[1][2][3][…] Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | 1984[1][2][3][…] Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Դիդուբեի պանթեոն |
| Ժանրեր | օպերա |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր |
| Կրթություն | Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Շալվա Մշվելիձեն ծնվել է 1904 թվականի հուլիսի 15-ին (հուլիսի 28) Թիֆլիսում (ներկայում՝ Թբիլիսի, Վրաստան)[5].
1930 թվականին ընդունվել է Թիֆլիսի պետական կոնսերվատորիա, որտեղ սովորել է կոմպոզիցիայի դասարանում Միխայիլ Բագրինովսկու մոտ։ Կրթությունը շարունակել է Լենինգրադի Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի անվան պետական կոնսերվատորիայի ասպիրանտուրայում և Թբիլիսիի պետական կոնսերվատորիայում (սովորել է Վլադիմիր Շչերբաչյովի մոտ)։ Զբաղվել է մանկավարժական գործունեությամբ, 1942 թվականից եղել է Թբիլիսիի պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր։
Շալվա Մշվելիձեն ընտրվել է Վրացական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդի 3-րդ գումարման պատգամավոր[5]։
1941 թվականից մինչև 1952 թվականը եղել է Վրաստանի կոմպոզիտորների միության վարչության նախագահ[5]։
Գրել է «Ասք Տարիելի մասին» (1946), «Մեծ վարպետի աջը» (1961) օպերաները, չորս սիմֆոնիա (1943, 1944, 1952, 1968), «Կավկասիոնի» (1949) և «Դարերին որպես պատգամ» (1970, նվիրված է Լեինինին) օրատորիաները, «Զվիադաուրի» (1940), «Պատանին ու հովազը» (1962), «Մինդիա» (1950) սիմֆոնիկ պոեմները, ինչպես նաև սինֆոնիկ սյուիտներ, ուվերտյուրաներ, երգեր ի հավաքածուներ, երաժշտություն դրամատիկական ներկայացումների ու ֆիլմերի համար[5]։
Մանսակցել է աբխազական ժողովրդական երաժշտության հավաքման ու ձայնագրման աշխատանքների[6]։
Ճանաչում և պարգևներ խմբագրել
- Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1942) – «Զվիադաուրի» սիմֆոնիկ պոեմի համար[5]
- Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ (1947) – «Ասք Տարիելի մասին» օպերայի համար (1946)[5]
- Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1958)[5]
- Վրացական ԽՍՀ Զաքարիա Փալիաշվիլու անվան պետական մրցանակ (1971)[5]
- Ջավահառլալ Ներուի անվան մրցանակ (1973) – հնդկական թեմայով երաժշտական ստեղծագործությունների և Հնդկաստանի երաժշտական բանահյուսության մասին ակնարկների շարքի համար)[5]
- Լենինի շքանշան[5]
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան (13 հունիսի, 1974 թվական)
- մեդալներ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://datos.bne.es/persona/XX5053227.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Երաժշտություն (ֆր.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 MAK (польск.)
- ↑ МШВЕЛИДЗЕ ШАЛВА МИХАЙЛОВИЧ — Визуальный словарь
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 17. Моршин — Никиш. 1974. 616 стр., илл.; 34 л. илл. и карт.
- ↑ Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 660)։ 
|