Նուբար Ասլանյան (կոմպոզիտոր)

Իսրայելում բնակվող հայ կոմպոզիտոր
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Նուբար Ասլանյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ասլանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Նուբար Աբրահամի Ասլանյան (հունիսի 18, 1943(1943-06-18), Աթենք, Հունաստան), Հայֆայում բնակվող հայ կոմպոզիտոր։ ԽՍՀՄ[1] (1982), Հայաստանի և Իսրայելի կոմպոզիտորների միության անդամ[1]։

Նուբար Ասլանյան
Ծնվել էհունիսի 18, 1943(1943-06-18) (80 տարեկան)
Աթենք, Հունաստան
Երկիր Իսրայել և  Հայաստան
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր
ԿրթությունԵրևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն, Հայաստանի կոմպոզիտորների միություն և Իսրայելի կոմպոզիտորների միություն
Կայքnoubaras.do.am

Կենսագրություն խմբագրել

Նուբար Ասլանյանը ծնվել է 1943 թվականին, Աթենք քաղաքում։ 1946 թվականին հայրենադարձել է։ 1973 թվականին ավարտել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի կոմպոզիցիայի բաժինը (Գրիգոր Եղիազարյանի արվեստանոց[1]1994 թվականից հաստատվել է Իսրայելում։ Մշակել է տասը հայ կոմպոզիտորի 20 մանկական երգ՝ փողային նվագախմբի համար[2]։ 2004 թվականին Երևանի Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանում Իսրայելի արտգործնախարարության և Հայաստանում Իսրայելի դեսպանության նախաձեռնությամբ տեղի է ունեցել Նուբար Ասլանյանի հեղինակային համերգը` նվիրված Իսրայելի անկախության 56-ամյակին[2]։

Ասլանյանի ստեղծագործությունները հնչել են ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Հարավսլավիայում, Հունաստանում, Բուլղարիայում, Շվեդիայում, Շվեյցարիայում, Հարավային Կորեայում, Գերմանիայում, նախկին ԽՍՀՄ հանրապետություններում, Իսրայելում, Հայաստանում, Լեհաստանում, Ռումինիայում և այլուր։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Կոնցերտներ և կոնցերտին մենակատարի և նվագախմբի համար խմբագրել

  • Կոնցերտ Ֆլեյտայի և լարային նվագախմբի համար, 1968։
  • Կոնցերտ-պոեմ «Սիփանա քաջեր» փողի և նվագախմբի համար՝ նվիրված Հայոց Ցեղասպանության 90-ամյակին, 2005[3]։
  • Կոնցերտ տրոմբոնի և նվագախմբի համար թիվ 1, 2014։
  • Կոնցերտ կլարինետի և նվագախմբի համար, 2015։
  • Կոնցերտ տրոմբոնի և նվագախմբի համար թիվ 2, 2018։
  • Կոնցերտին շեփորի և լարային նվագախմբի համար (1997) նվիրված որդուն՝ Արմեն Ասլանյանին (առաջին կատարող)[4]

Վոկալ սիմֆոնիկ խմբագրել

Քայլերգեր և վալս կոնցերտ փողային նվագախմբի համար խմբագրել

  • Հինգ ազգահայրենասիրական քայլերեգր «Սարդարապատ» ընդհանուր վերնագրով, 1965՝ նվիրված Հայոց Ցեղասպանության 50-ամյակին, «Արդյոք ովքեր են» մշակում,
  • «Եռագույն դրոշ» մշակում, «Զեյթունցոց քայլերգ» մշակում, «Զորավար Անդրանիկին» մշակում, 1992։
  • «Ռոդինա», չորս ռազմական քայլերգեր՝ «Ցատք քայլերգ», 1999, «Դեսանտը չի հանձնվում», 2000, «ԶԻինվորի երազանքը», 1987, «Միլիցիայի առօրյան», 1987։
  • «Մեր երթը», մանկական երգչախումբ և փողային նվագախումբ, 1989։
  • Վալս-կոնցերտ՝ նվիրված «Երևան» փողային նվագախմբին։ 1994։

Երեք պիես փողային նվագախմբի համար խմբագրել

  • «Պարային», 1987։
  • «Զբոսանք», 2013։
  • «Ֆանֆարներ»՝ նվիրված Արամ Խաչատրյանի 90-ամյակին, 1993։

10 հայ կոմպոզիտորների 20 մանկական երգերի գործիքավորում և մշակումներ խմբագրել

Փողային նվագախմբի համար՝ կատարվել են 12.12.1984 թ. Հայաստանի կոմպոզիտորների միության 12-րդ համագումարում, Ն. Ասլանյանի ղեկավարությամբ, Ա. Խաչատրյանի անվան Ֆիլհարմոնիկ դահլիճում։

Երգչախումբ a cappella (առանց նվագակցության) խմբագրել

  • Կանտատ «Բերքի տոն»։ Խառը երգչախումբ։ 1981, տեքստ՝ Սեյրան Հովակիմյանի[Նշում 1]։
    • 1. «Արևածագ», 2. «Գովք ցորենին», 3. «Անձրև»[8] 4. «Հողի բույրը» 5.«Բերքի տոն»[9]։
  • «Հրաժեշտ»։ Խառը երգչախումբ։ 2009, Տեքստ՝ Դավիթ Մելիքսեթյանի։
  • «Քեզ պատրիարք»։ տղամարդկանց երգչախումբ։ 2010, տեքստ՝ Նուբար Ասլանյան։

Վոկալ (անսամբլային, կամերային) խմբագրել

  • «Կտակ» վոկալ ցիկլ ձայնի (մեցցո կամ դրամատիկ սոպրանո) և դաշնամուրի համար։ 2006։ Տեքստ՝ Սերան Հովակիմյանի և Նուբար Ասլանյանի։
  • «Չորս հոգևոր և ազգահայրենասիրական երգերի մշակում»՝ սոպրանո, բաս և կամերային նվագախումբ։ 1992 (Ի կոյս, Նոր ծաղիկ, Սուրբ ես տեր, Ողբ Վասպուրականի)։

Վոկալ (երգեր և դաշնամուր) խմբագրել

  • «Կա մի երկիր», 1984։ Խոսք՝ Արամայիս Սահակյանի։
  • «Իմ Երևան», 1983։ Խոսք Սեյրան Հավակիմյանի։
  • «Իմ Մուսա լեռ», 1992։ Տեքստ՝ Նուբար Ասլանյան։
  • «Նա գնաց»՝ երգ Իցհակ Ռաբինի հիշատակին (1995):

Մանկական երգեր և խմբերգեր դաշնամուրի նվագակցությամբ խմբագրել

  • «Մանուշակին» 1964։ Խոսք՝ Գրիգոր Եղիկյանի։
  • «Մեր կանաչ տուն»։ 1982։ Խոսք՝ Նանսեն Միքայելյանի։
  • «Հավատարմություն»։ Խոսք՝ Նանսեն Միքայելյանի։
  • «Գարունների թմբկահարը»։ Խոսք՝ Նանսեն Միքայելյանի։
  • «Բալլադ պիոներական»։ Խոսք՝ Սեյրան Հովակիմյանի։
  • «Մեր երթը» 1988։ Խոսք՝ Սարո Գյոդակյանի։

Ժող գործիքների նվագախումբ և վոկալ խմբագրել

Կամերային երաժշտություն խմբագրել

Հինգ լարային քառյակներ խմբագրել

  • Նվիրված Գրիգոր Հախինյանին, 1967։
  • «Նվիրված ծնողներիս՝Աբրահամ և Եսթեր Ասլանյանների հիշատակին», 2002։
  • «Հայաստան «1988-1993»՝ նվիրված Էդուարդ Միրզոյանին և Սպիտակի երկրաշարժ, 1994։
  • Նվիրված ուսուցիչներիս՝ Գրիգոր Եղիազարյանին և Գրիգոր Հախինյանին, 2007։
  • «Նվիրված բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ-գինեկոլոգ Սերգեյ Ուռումյանի հիշատակին», 2021։
  • «Մի հա իշ» հրեական երգի մշակում լարային քառյակի համար, 1997։
  • Պոեմ Իրինա Մալինաի հիշատակին լարային քառյակի համար, 2017։

Անսամբլներ խմբագրել

  • Էլեգիա` նվիրված Հրանտ Դինքի հիշատակին, փայտյա փողային քառյակ, 2007։
  • Էլեգիա՝ նվիրված Արթուր Բալյանի հիշատակին, չորս փողի համար, 1993։
  • «Ալբոմ փողի և դաշնամուրի համար», 1986, նվիրված որդուն՝ Արմեն Ասլանյանին (առաջին կատարող)։
  • «Զարթոնք» («Աղոթք» և «Ծնունդ»), պղնձյա փողային կվինտետ, 2006։
  • Էլեգիա՝ նվիրված մորս հիշատակին։ Ջութակահարների անսամբլ և դաշնամուր, 1981։
  • «Հուշեր» եղբորս հիշատակին, թավջութակի և դաշնամուրի համար, 2013։
  • «Մի անգամ Հայֆայում», 2013։ Չորս փողի համար։
  • «Սարերում» սյուիտ՝ փայտյա փողային քառյակի և դաշնամուրի համար (2001)՝ նվիրված Իսրայելում Հայաստանի պատվո հյուպատոս Ցոլակ Մոմջյանին։

Սոնատներ խմբագրել

  • Սոնատ թիվ 1, մենանվագ թավջութակի համար «Էնտեբբե-20» Յոնի Նետանիյահուի հիշատակին, 1996։
  • Սոնատ թիվ 2, մենանվագ թավջութակի «Մոնոլոգ», 2005։
  • Սոնատ ջութակի և դաշնամուրի համար, 1971։
  • Սոնատ դաշնամուրի համար՝ նվիրված առաջին կատարող Կարինե Բաղդասարյանին և 1992-1993 թվականների ձմեռն անցկացրած հայ ժողովրդին։
  • Սոնատ ֆլեյտայի և հոբոյի համար «Քելե լաո, քելե էրթանք մըր էրկիր»՝ նվիրված Շառլ Ազնավուրին և Քըրք Քըրքորյանին (2000)

Պիեսներ մենանվագ գործիքների համար խմբագրել

  • «Մի կյանքի պատմություն», պրելյուդ, դաշնամուր/Solo 1970:
  • «Մեր քաջերին», դաշնամուր/Solo, 2005:
  • «Մտորումներ», կիթառ/Solo, 2001:
  • «Դիմում»՝ նվիրված Երկրորդ լիբանանյան պատերազմի անմեղ զոհերին, ալտ/Solo, 2006:
  • «Էլեգիա»՝ նվիրված Լյոնգինաս Գադլյաուսկասի հիշատակին։ Կլարինետ/Solo, 1995:
  • «Հարց և պատասխան» դաշնամուրի համար, 2021, նվիրված դաշնակահար Խագայ Յոդանին։

Սիմֆոնիկ պիեսներ խմբագրել

  • «Մուսալեռցիներ», պիես սիմֆոնիկ նվագախմբի համար[10]
  • Պոեմ «Դեպ առաջ»

Պարգևներ և մրցանակներ խմբագրել

  • Հայֆայի քաղաքապետարանի հատուկ դիպլոմով և մեդալ՝ ծննդյան 70-ամյակի կապակցությամբ,
  • ՀԱՄԿԽ (Համամիութենական արհմիությունների միության կենտրոնական խորհուրդ) պատվոգիր, Մոսկվա, 1985,
  • Ռաբինովիչի միջազգային ֆոնդի մրցանակ[11]։

Հոդվածներ խմբագրել

  • Էդուարդ Միրզոյանի 90-ամյակին[12]
  • Բաց նամակ ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանին, Նուբար Ասլանյան (Հայֆա-Իսրայել) 14.03.2012
  • Կներեք, որ Ձեզ եմ դիմում, քանզի տիկին Սարգսյանից վեր միայն Դուք եք ու մեկ էլ Աստված։ Բաց նամակ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին[13]։
  • Դինքի տիկնոջն է հանձնվել իսրայելաբնակ հայ կոմպոզտորի պոեմ-էլեգիան, «Ազգ», 10.03.07:
  • Господа кавказские татары (я Ленина очень люблю) 19.07.2010, defacto.am
  • Հավաքվել էին երկար-բարակ պոչերն ու մտածում էին, թե ինչպես ռմբակոծեն Հայաստանը, 2014-11-10, asekose.am

Նշումներ խմբագրել

  1. Կանտատն ունի 4 կատարում (նաև Հայաստանի ռադիոյի ֆոնդ՝ «Հայ երգի կամերային երգչախմբի» կատարմամբ՝ դիրիժոր՝ Հարություն Թոփիկյան։ Առաջին կատարողը Կոնսերվատորիայի «Օպերային Ստուդիայի» երգչախումբն է եղել, խմբավար՝ Վալերիա Ալեքսանյան, այնուհետև՝ Երևանի պետական կոնսերվատորիայի շրջանավարտ Անահիտ Աղաբաբյանի պետական քննության նյութն է եղել, իսկ Կոմպոզիտորների միության Պլենումում այն կատարել է «Հայրեն» երգչախումբը՝ Սեդրակ Տեր Ղազարյանի ղեկավարությամբ։ Ամենամեծ հաջողությունն արձանագրվել է 2009 թվականին,Հարավային Կորեաայի Սեուլ, Թոնգ Յոնգ քաղաքներում կայացած Ասիական 12 երկրների՝ ACL 2009 փառատոնը, որտեղ Կանտատը կատարել է Լեհաստանի ռադիոյի քառաձայն երգչախումբը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 «Israel Composers' League | Israel Music Center - Music Publishing | Composers». www.israelcomposers.org. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 14-ին.
  2. 2,0 2,1 Նուբար Ասլանյան. «Ես Բեթհովենը չեմ, Դուք էլ Նապոլեոնը չեք, բայց իմացեք, որ մենք խաբեցինք ժողովրդին»
  3. «Նուբար Ասլանյան. «Ես ուզում եմ, որ աշխարհը լսի այս գործը»». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
  4. «Ես կարծում եմ, ինձ չեք համարի գլուխ գովան. Նուբար Ասլանյան». www.usarmenianews.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.
  5. Ժողովածու Արևմտյան Հայաստանի Վտարանդի կառավարության արխիվային փաստաթղթերի 2011-2017. Շուշի: Շուշի հիմնադրամ հրատարակություն. 2017. ISBN 978-9939-9084-8-9.
  6. Իսրայելաբնակ կոմպոզիտոր Նուբար Ասլանյանը քայլերգ է ստեղծել «Չենք լռելու»–ի համար
  7. Noubar Aslanyan "Garunneri tmbkahare"-"SPRINGS' DRUMMER (1985)
  8. Noubar Aslanyan Cantata"Berqi ton"-"Celebration of Harvest" PART- 1
  9. Noubar Aslanyan Cantata"Berqi ton"-"Celebration of Harvest" PART- 2
  10. Նուբար Ասլանյան, «Մուսալեռցիներ»
  11. Турчинский, Борис (2020 թ․ դեկտեմբերի 28). «Любовь, вдохновение, опыт, успех». Israelrussianwriters (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 11-ին.
  12. Էդուարդ Միրզոյանի 90-ամյակին, Մայիս 09, 2011, բնօրինակը © Լրագիր
  13. «Կներեք, որ Ձեզ եմ դիմում, քանզի տիկին Սարգսյանից վեր միայն Դուք եք ու մեկ էլ Աստված». www.irates.am (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 15-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ երաժշտության հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։