Նորվեգիայի ֆուտբոլի առաջնություն

Թիփելիգա (նորվ.՝ Tippeligaen), Նորվեգիայի ֆուտբոլի բարձրագույն խմբի առաջնություն։ Կազմակերպվում է Նորվեգիայի ֆուտբոլի միության կողմից։ Տարբեր տարիներին առաջնության անվանումը փոխվել է։ 1937 - 1948 թվականներին կոչվել է «Նորգեսերիեն» (Norgesserien), 1948 - 1962 թվականներին՝ «Հովեդսերիեն» (Hovedserien), 1963 - 1990 թվականներին՝ (Førstedivisjon), իսկ 1991 թվականից վերանվանվել է Թիփելիգա։

Նորվեգիայի ֆուտբոլի առաջնություն Tippeligaen
Ֆուտբոլային ասոցիացիա	ՈՒԵՖԱ
Հիմնվել է	1937 թ.
Ակումբների քանակ	16
Մակարդակ	1
Դուրս են մնում	Ադեքոլիգա
Ազգային առաջնություններ	Նորվեգիայի գավաթ
Միջազգային առաջնություններ	Չեմպիոնների Լիգա Եվրոպայի լիգա
Ներկայիս չեմպիոն	Ռուսենբորգ (24)
Ամենատիտղոսավոր թիմ	Ռուսենբորգ (24)
Պաշտոնական կայք	NFF Norsk Toppfotball
Ներկա մրցաշրջան

Ձևաչափ

1995 թվականից սկսած առաջնությանը մասնակցում են 14 թիմ։ Երկփուլային առաջնությունը կազմակերպվում է «գարուն-աշուն» ձևաչափով։ Մրցաշրջանի արդյունքներից ելնելով վերջին երկու տեղը զբաղեցրած թիմերը տեղափոխվում են առաջին դիվիզիոն, իսկ 12-րդ տեղը զբաղեցրած թիմը 3 խաղ է անցկացնում առաջին դիվիզիոնի երրորդ տեղը զբաղեցրած թիմի հետ, որպեսզի մնա Թիփելիգայում։ 2009 թվականից մասնակիցների թիվը հասավ 16-ի, այդ իսկ պատճառով 2008 թվականի մրցաշրւջանում Թիփելիգայից դուրս է մնացել ընդամենը մեկ թիմ։

2016 թվականի մրցաշրջան

Հիմնական հոդված՝ Նորվեգիայի ֆուտբոլի առաջնություն 2016

Հաղթողներ

Մրցաշրջան Հաղթող Փոխչեմպիոն Երրորդ տեղ 1937/38 Ֆրեդրիքսթադ Լյուն 1938/39 Ֆրեդրիքսթադ Սքեյդ 1947/48 Ֆրեյդիգ Սպարտա 1948/49 Ֆրեդրիքսթադ Վոլերենգա 1949/50 Ֆրամ Լարվիկ Ֆրեդրիքսթադ 1950/51 Ֆրեդրիքսթադ Օդ 1951/52 Ֆրեդրիքսթադ Բրան 1952/53 Լարվիկ Թյուրն Սքեյդ 1953/54 Ֆրեդրիքսթադ Սքեյդ 1954/55 Լարվիկ Թյուրն Ֆրեդրիքսթադ 1955/56 Լարվիկ Թյուրն Ֆրեդրիքսթադ 1956/57 Ֆրեդրիքսթադ Օդ 1957/58 Վիկինգ Սքեյդ 1958/59 Լիլեսթրյոմ Ֆրեդրիքսթադ 1959/60 Ֆրեդրիքսթադ Լիլեսթրյոմ Էիք 1960/61 Ֆրեդրիքսթադ Էիք Վոլերենգա 1961/62 Բրան Սթեյնհեր Ֆրեդրիքսթադ 1963 Բրան Լյուն Սքեյդ 1964 Լյուն Ֆրեդրիքսթադ Սարփսբորգ 1965 Վոլերենգա Լյուն Սարփսբորգ 1966 Սքեյդ Ֆրեդրիքսթադ Լյուն 1967 Ռուսենբորգ Սքեյդ Լյուն 1968 Լյուն Ռուսենբորգ Վիկինգ 1969 Ռուսենբորգ Ֆրեդրիքսթադ Սթրյոմսգոդսեթ 1970 Սթրյոմսգոդսեթ Ռուսենբորգ Համ-Քամ 1971 Ռուսենբորգ Լյուն Վիկինգ 1972 Վիկինգ Ֆրեդրիքսթադ Սթրյոմսգոդսեթ 1973 Վիկինգ Ռուսենբորգ Ստարտ 1974 Վիկինգ Մոլդե Վոլերենգա 1975 Վիկինգ Բրան Ստարտ 1976 Լիլեսթրյոմ Մյոյնդալեն Բրան 1977 Լիլեսթրյոմ Բուդյո-Գլիթ Մոլդե 1978 Ստարտ Լիլեսթրյոմ Վիկինգ 1979 Վիկինգ Մոս Ստարտ 1980 Ստարտ Բրյունե Լիլեսթրյոմ 1981 Վոլերենգա Վիկինգ Ռուսենբորգ 1982 Վիկինգ Բրյունե Լիլեսթրյոմ 1983 Վոլերենգա Լիլեսթրյոմ Ստարտ 1984 Վոլերենգա Վիկինգ Ստարտ 1985 Ռուսենբորգ Լիլեսթրյոմ Վոլերենգա 1986 Լիլեսթրյոմ Մյոյնդալեն Կոնգսվինգեր 1987 Մոս Մոլդե Կոնգսվինգեր 1988 Ռուսենբորգ Լիլեսթրյոմ Մոլդե 1989 Լիլեսթրյոմ Ռուսենբորգ Թրոմսյո 1990 Ռուսենբորգ Թրոմսյո Մոլդե 1991 Վիկինգ Ռուսենբորգ Ստարտ 1992 Ռուսենբորգ Կոնգսվինգեր Ստարտ 1993 Ռուսենբորգ Բուդյո-Գլիթ Լիլեսթրյոմ 1994 Ռուսենբորգ Լիլեսթրյոմ Վիկինգ 1995 Ռուսենբորգ Մոլդե Բուդյո-Գլիթ 1996 Ռուսենբորգ Լիլեսթրյոմ Վիկինգ 1997 Ռուսենբորգ Բրան Սթրյոմսգոդսեթ 1998 Ռուսենբորգ Մոլդե Սատբեք 1999 Ռուսենբորգ Մոլդե Բրան 2000 Ռուսենբորգ Բրան Վիկինգ 2001 Ռուսենբորգ Լիլեսթրյոմ Վիկինգ 2002 Ռուսենբորգ Մոլդե Լյուն 2003 Ռուսենբորգ Բուդյո-Գլիթ Սատբեք 2004 Ռուսենբորգ Վոլերենգա Բրան 2005 Վոլերենգա Ստարտ Լյուն 2006 Ռուսենբորգ Բրան Վոլերենգա 2007 Բրան Սատբեք Վիկինգ 2008 Սատբեք Ֆրեդրիքսթադ Թրոմսյո 2009 Ռուսենբորգ Մոլդե Սատբեք 2010 Ռուսենբորգ Վոլերենգա Թրոմսյո 2011 Մոլդե Թրոմսյո Ռուսենբորգ 2012 Մոլդե Սթրյոմսգոդսեթ Ռուսենբորգ 2013 Սթրյոմսգոդսեթ Ռուսենբորգ Հյուգեսուն 2014 Մոլդե Ռուսենբորգ Օդ 2015 Ռուսենբորգ Սթրյոմսգոդսեթ Սատբեք

Հաղթանակների վիճակագրություն

Վերջին տարիների հաղթողները

Ակումբ	Հաղթանակներ	Հաղթանակների ամսաթիվ
Ռուսենբորգ	24	1967, 1969, 1971, 1985, 1988, 1990, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2009, 2010, 2015, 2016
Ֆրեդրիքսթադ	9	1938, 1939, 1949, 1951, 1952, 1954, 1957, 1960, 1961
Վիկինգ	8	1958, 1972, 1973, 1974, 1975, 1979, 1982, 1991
Վոլերենգա	5	1965, 1981, 1983, 1984, 2005
Լիլեսթրյոմ	5	1959, 1976, 1977, 1986, 1989
Բրան	3	1962, 1963, 2007
Լարվիկ Թյուրն	3	1953, 1955, 1956
Մոլդե	3	2011, 2012, 2014
Լյուն	2	1964, 1968
Ստարտ	2	1978, 1980
Սթրյոմսգոդսեթ	2	1970, 2013
Մոս	1	1987
Սքեյդ	1	1966
Սատբեք	1	2008
Ֆրամ Լարվիկ	1	1950
Ֆրեյդիգ	1	1948

Հաճախում

Մինչև 1994 թվականը անցկացվել է 132 խաղ (առաջնությունում եղել են 12 ակումբ), 1994 - 2009 թվականներինանցկացվել է 182 խաղ, իսկ 2009 թվականից մինչ օրս՝ 240 խաղ։

Տարի	Արդյունք	Միջին
1985	581 177	4 403
1986	426 349	3 229
1987	469 030	3 553
1988	576 257	4 365
1989	624 679	4 732
1990	647 489	4 905
1991	706 508	5 352
1992	671 903	5 083
1993	731 565	5 542
1994	688 589	5 216
1995	841 717	4 624
1996	841 368	4 622
1997	772 197	4 242
1998	959 317	5 270
1999	983 630	5 404
2000	1 024 722	5 639
2001	1 013 264	5 567
2002	1 092 359	6 002
2003	1 198 798	6 587
2004	1 458 258	8 012
2005	1 727 101	9 489
2006	1 655 572	9 097
2007	1 914 907	10 521
2008	1 785 815	9 812
2009	2 151 219	8 956
2010	1 947 236	8 117
2011	1 919 325	7 994
2012	1 680 822	7 003
2013	1 637 716	6 824
2014	1 670 706	6 961

Ամփոփ աղյուսակ 1991—2015

Տեղ	Ակումբ	Խաղեր	В	Н	П	ГЗ	ГП	ГР	Միավորներ
1	Ռուսենբորգ	662	402	148	112	1539	729	810	1354
2	Վիկինգ	662	275	180	207	1072	895	177	1005
3	Լիլեսթրյոմ	662	271	178	213	1103	913	190	990
4	Մոլդե	614	280	139	195	1059	869	190	979
5	Բրան	632	257	142	233	1082	1023	59	913
6	Թրոմսյո	606	220	156	232	892	895	-3	814
7	Սատբեք	518	227	112	179	894	769	125	793
8	Վոլերենգա	544	207	133	204	829	787	42	754
9	Օդ	444	183	106	155	693	652	39	654
10	Սթրյոմսգոդսեթ	436	167	90	177	721	780	-59	597
11	Բուդյո-Գլիթ	446	158	105	183	725	767	-42	579
12	Ստարտ	450	141	113	206	663	815	-152	526
13	Լյուն	330	111	84	135	446	516	-70	417
14	Օլեսուն	314	109	75	130	422	482	-60	402
15	Սոգնդալ	342	91	85	166	412	640	-228	368
16	Հյուգեսուն	258	90	56	113	374	417	-43	326
17	Կոնգսվինգեր	248	82	50	116	354	463	-109	296
18	Ֆրեդրիքսթադ	220	77	48	95	309	356	-47	279
19	Համ-Քամ	196	60	44	92	261	356	-95	224
20	Մոս	156	49	28	79	208	289	-81	175
21	Սարփսբորգ	120	31	33	56	149	220	-71	126
22	Սանեֆյորդ	142	29	29	84	163	270	-107	116
23	Բրյունե	104	28	18	58	138	216	-78	102
24	Հյոյնեֆոս	90	20	29	41	92	151	-59	89
25	Սանես Ուլաֆ	90	21	24	45	107	167	-60	87
26	Սքեյդ	78	20	8	50	96	206	-110	68
27	Ֆյուլիգեն	44	10	12	22	42	76	-34	42
28	Մյոյնդալեն	52	9	12	31	58	111	-53	39
29	Հյոդ	26	8	4	14	38	57	-19	28
30	Սթրինհեիմ	26	4	5	17	26	77	-41	17

Փաստեր

• Նորվեգիայի ֆուտբոլի առաջնության պատմության մեջ ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստը հանդիսանում է 15 ամյա Մարտին Էդեգորը (15 տարեկան, 3 ամսական և 27 օրական)։
• Նորվեգիայի ֆուտբոլի առաջնության պատմության մեջ ամենաերիտասարդ ռմբարկուն հանդիսանում է Մարտին Էդեգորը։

Տես նաև

• Նորվեգիայի ֆուտբոլի գավաթի առաջնություն

Արտաքին հղումներ

• Նորվեգիայի ֆուտբոլային միության կայքում առաջնության էջը:(նորվ.)
• Էջը ՈւԵՖԱ-ի պաշտոնական կայքում: Արխիվացված 2010-02-04 Wayback Machine(ռուս.)