Վիքիպեդիա

Նորայր Առաքելյան

հայ մաթեմատիկոս
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Առաքելյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Նորայր Հունանի Առաքելյան (հուլիսի 17, 1936(1936-07-17)[1][2], Մեղրաշեն, Արթիկի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2] - դեկտեմբերի 28, 2023(2023-12-28)[3], Երևան, Հայաստան), հայ մաթեմատիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1971), պրոֆեսոր (1989), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1990, թղթակից անդամ՝ 1974)[6]: Հիմնական հետազոտությունների բնագավառներն են կոմպլեքս անալիզ և մոտավորությունների տեսություն։ ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (2003)։

Նորայր Առաքելյան
Ծնվել էհուլիսի 17, 1936(1936-07-17)[1][2]
Մեղրաշեն, Արթիկի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Մահացել էդեկտեմբերի 28, 2023(2023-12-28)[3] (87 տարեկան)
Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)ՀՀ ԳԱԱ մաթեմատիկայի ինստիտուտ և Երևանի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտհամապարփակ վերլուծություն
Պաշտոն(ներ)ռեկտոր
ԱնդամակցությունՀՀ ԳԱԱ
Ալմա մատերԵրևանի պետական համալսարան (1958)[1] և ՌԳԱ Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտ[4]
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1970)
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[5], հայերեն և ռուսերեն
Գիտական ղեկավարՄխիթար Ջրբաշյան
Եղել է գիտական ղեկավարԱնուշ Յավրյան[4], Ռուբեն Սահակյան[4], Արամ Հակոբյան[4], Գրիգոր Բարսեղյան[4], Լևոն Տեր-Իսրայելյան[4], Հասմիկ Բալաքյան[4], Ռուբեն Ավետիսյան[4], Աշոտ Ներսիսյան[4] և Սարգիս Ալեքսանյան[4]
Հայտնի աշակերտներԱրշակ Պետրոսյան և Վալերի Մարտիրոսյան[4]
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Արթիկի շրջանի Մեղրաշեն գյուղում (Հայկական ԽՍՀ)։ 1954-1958 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետում։ 1989 - 1991, 1997-2006 թթ. եղել է ՀՀ ԳԱԱ մաթեմատիկայի ինստիտուտի տնօրեն, 1991 - 1993՝ Երևանի պետական համալսարանի ռեկտոր։ 2006 թվականից ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի մաթեմատիկայի, մեխանիկայի և ինֆորմատիկայի բաժանմունքի ակադեմիկ-քարտուղար, ՀՀ ԳԱԱ նախագահության անդամ[7]։ Տրիի համալսարանի (Գերմանիա) պատվավոր դոկտոր (2004)։

2013 թ. հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով պարգևատրվել է Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով[8]։

Մահացել է 87 տարեկան հասակում 2023 թվականի դեկտեմբերի 28-ին Երևանում[9]։

Աշխատություններ խմբագրել

  • Степенные ряды.- Ереван: Изд-во Ерев. ун-та, 1991.- 100 с. ;
  • Արտաշես Լիպարիտի Շահինյան.- Երևան։ ՀՀ ԳԱԱ հրատ, 2003.- 50 էջ[10] ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Կյանքից հեռացել է Նորայր Առաքելյանը
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  5. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  6. ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 28-ին.
  7. ↑ Armenia, National Academy of Sciences of. «National Academy of Sciences of Armenia». www.sci.am. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  8. ↑ Հայաստանի Հանրապետության շքանշանով և մեդալներով պարգևատրելու մասին
  9. ↑ «Կյանքից հեռացել է Նորայր Առաքելյանը». Institute of Mathematics (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  10. ↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ շտեմարան- Նորայր Առաքելյան». Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 535)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նորայր_Առաքելյան&oldid=9730901» էջից