Նոյյան տապան (մետաղադրամներ)

Այս հոդվածը հայկական արծաթե դրամների մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Նոյյան տապան (այլ կիրառումներ)։

Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական բանկը «Նոյյան տապան» ներդրումային մետաղադրամների շարքը սկսել է թողարկել 2011 թվականից։ Դրանք թողարկվում են յուրաքանչյուր տարի մինչև այժմ (2022)։ «Նոյյան տապան» ներդրումային դրամները թողարկվում են 7 քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար 7 անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի արծաթից UNC որակով^[1]^[2]։ «Նոյյան տապան» շարքն առաջին և առայժմ միակ ներդրումային դրամն է՝ թողարկված ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից։ Շարքի թողարկման նպատակն է բնակչությանը հնարավորություն տալ ազատ միջոցները ներդնել արծաթե դրամներում, ինչպես նաև Հայաստանի պատմության ճանաչումն ու մշակութային արժեքների տարածումը^[3]^[4]^[5]։

Ներդրումային դրամները բարձր հարգի թանկարժեք մետաղներից պատրաստված դրամներ են, որոնց շրջանառության կարևորագույն առանձնահատկությունն այն է, որ շատ երկրներում դրանց առք ու վաճառքի ժամանակ վերջիններս չեն հարկվում ավելացված արժեքի հարկով։ Այդ պատճառով նեդրումային մետաղադրամներն ունեն պարունակվող թանկարժեք մետաղի գնին մոտ վաճառքի գին, որը ձևավորվում է թանկարժեք մետաղների իրացման միջազգային շուկաներում^[3]^[5]։

Դիզայնը և տեխնիկական բնութագրերը խմբագրել

Դիմերես. կենտրոնում՝ պետական զինանշանը, նրանից ցած՝ անվանական արժեքը և թողարկման տարեթիվը, աջ մասում՝ մետաղադրամի քաշը տրոյական ունցիայով կամ կգ-ով, մետաղի հարգը (Ag999), ձախ մասում՝ դրամահատարանի դրոշմակնիքը, եզրերով՝ պետության անվանումը՝ անգլ.՝ «REPUBLIC OF ARMENIA» և «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ»։

Դարձերեսը՝ ձիթենու ճյուղը կտուցին աղավնին՝ Նոյյան տապանի, Արարատ լեռան և արևածագի ոճավորված պատկերների ֆոնի վրա, եզրերով՝ «ՆՈՅՅԱՆ ՏԱՊԱՆ» և անգլ.՝ «NOAH'S ARK» գրառումները։ Դրամաշուրթը՝ ատամնավոր։

Մետաղադրամները հատվել են Գերմանիայի «Geiger Edelmetalle» ընկերության «Leipziger Edelmetallverarbeitung» դրամահատարանում^[6]^[7]^[8], էսքիզները՝ Էդուարդ Կուրղինյանի։ Շարքի դրամների հատման իրավունքից բացի, ՀՀ Կենտրոնական բանկը գերմանական «Geiger Edelmetalle» ընկերությանը տվել է նաև դրանց գովազդման, տարածման և վաճառքի իրավունքը։

Անվանական արժեք	100 դրամ	200 դրամ	500 դրամ	1000 դրամ	5000 դրամ	10 000 դրամ	20 000 դրամ
Քաշը	7.77 գ (1/4 OZ)	15.55 գ (1/2 OZ)	31.10 գ (1 OZ)	155.5 գ (5 OZ)	311.0 գ (10 OZ)	1 կգ	5 կգ
Տրամագիծը	20.18 մմ	27.66 մմ	38.50 մմ	60.15 մմ	75.50 մմ	100.0 մմ	149.62 մմ
2011				Դարձերեսը և հատված քանակը^[4]^[9]^[10]^[11]
2011	17 068	15 533	268 325	Դարձերեսը և հատված քանակը^[4]^[9]^[10]^[11]
2012
2012	173 696	102 028	457 576	3550	2003	2449	163
2013
2013	124 713	90 204	581 800	2436	1992	2826	171
2014
2014	113 723	87 563	556 323	4535	3645	2590	476
2015
2015	183 622	139 722	960 182	3348	4065	2485	473
2016
2016	292 562	156 002	529 202	4123	4562	3606	449
2017
2017	388 501	81 701	479 551	2559	2360	1507	332
2018
2018	298 501	73 601	234 001	1401	1061	963	195
2019
2019	337 001	66 001	725 001	2123	1945	2670	284
2020
2020	666 501	111 041	861 001	3801	3881	1520	350
2021
2021	մինչև 2 մլն^[12]	մինչև 2 մլն	մինչև 8 մլն	մինչև 500 000	մինչև 500 000	մինչև 500 000	մինչև 50 000
2022
2022	մինչև 2 մլն	մինչև 2 մլն	մինչև 8 մլն	մինչև 500 000	մինչև 500 000	մինչև 500 000	մինչև 50 000

Հուշադրամներ խմբագրել

«Նոյյան տապան» շարքի հավաքորդական արծաթե մետաղադրամները թողարկվել են 2012 թվականին երեք քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար երեք անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի արծաթից proof որակով։ Արծաթե հուշադրամներն ունեն ներդրումային դրամներին համանման դիզայն, դրանցից տարբերվում են ընդհատվող ատամնավոր, համարակալումով դրամաշուրթով։

2012		Անվանական արժեքը՝ 100 դրամ։ Քաշը՝ 7.77 գ (1/4 OZ)։ Տրամագիծը՝ 20.18 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ^[3]^[13]։		2012		Անվանական արժեքը՝ 500 դրամ։ Քաշը՝ 31.10 գ (1 OZ)։ Տրամագիծը՝ 38.50 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ^[3]^[13]։
2012		Անվանական արժեքը՝ 200 դրամ։ Քաշը՝ 15.55 գ (1/2 OZ)։ Տրամագիծը՝ 27.66 մմ։ Հատված քանակը՝ 2000 հատ^[3]^[13]։

«Նոյյան տապան» շարքի ոսկե հուշադրամները թողարկվել են 2017 թվականին չորս քաշային տարբերակներով և համապատասխանաբար չորս անվանական արժեքներով, պատրաստված են 999 հարգի ոսկուց proof որակով։ Ոսկե հուշադրամներն ունեն ներդրումային դրամներին համանման դիզայն, դրանցից տարբերվում են դիմերեսին առկա հետևյալ գրառումներով՝ մետաղադրամի եզակի հերթական համարը^[14], ընդհանուր հատված քանակը, մետաղի հարգը (Au999,9)։

2017		Անվանական արժեքը՝ 100 դրամ։ Քաշը՝ 1.00 գ։ Տրամագիծը՝ 13.90 մմ։ Հատված քանակը՝ 3000 հատ^[14]։		2017		Անվանական արժեքը՝ 25 000 դրամ։ Քաշը՝ 15.55 գ (1/2 OZ)։ Տրամագիծը՝ 25.20 մմ։ Հատված քանակը՝ 800 հատ^[14]։
2017		Անվանական արժեքը՝ 10 000 դրամ։ Քաշը՝ 7.77 գ (1/4 OZ)։ Տրամագիծը՝ 20.00 մմ։ Հատված քանակը՝ 1000 հատ^[14]։		2017		Անվանական արժեքը՝ 50 000 դրամ։ Քաշը՝ 31.10 գ (1 OZ)։ Տրամագիծը՝ 30.20 մմ։ Հատված քանակը՝ 500 հատ^[14]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Europäische Geschichte geprägt in Feinsilber; arche-noah.am Արխիվացված 2015-12-03 Wayback Machine (գերմ.)։ Վերցված է 2015-11-29
↑ Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 60-67
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Հայկական դրամի պատմությունից. Ներդրումային մետաղադրամները; panarmenian.net։ Վերցված է 2015-11-08
↑ ^4,0 ^4,1 Noah´s Ark Silver Bullion Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2018-08-19 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2018-08-18
↑ ^5,0 ^5,1 Ճանաչիր քո դրամը; ՀՀ ԿԲ կայք, էջ 20
↑ Production series; leipziger-edelmetallverarbeitung.de Արխիվացված 2012-05-30 Wayback Machine (անգլ.)]։ Վերցված է 2015-11-29
↑ A Silver coin from the Central Bank of Armenia; armenianstamps.com Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (անգլ.)
↑ Arche Noah Silber; goldpreis.de (գերմ.)։ Վերցված է 2017-06-15
↑ Armenian Noah's Ark; agaunews.com (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19
↑ Arche Noah Silbermünze; gold.de (գերմ.)։ Վերցված է 2018-01-13
↑ https://www.gold.ch/silber/silbermuenzen/arche-noah/
↑ Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, 2013, էջ 63-67
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 217
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 Noah's Ark Gold Proof Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2019-06-05 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19

Գրականություն խմբագրել

Cuhaj G.S., Michael T., 2016 Standard Catalog of World Coins 2001—Date (10th Ed.), Iola, «Krause Publications», 2015, էջ 42-49 — 1344 էջ, ISBN 978-1-4402-4410-0։
Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, ՀՀ Կենտրոնական բանկ, Երևան, «ՀՀ ԿԲ հրատ․», 2013 — 220 էջ։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

ՀՀ ներդրումային դրամներ; ՀՀ Կենտրոնական բանկի պաշտոնական կայք
Նոյյան տապան արծաթե ներդրումային մետաղադրամը; gold.de (գերմ.)

[1] Europäische Geschichte geprägt in Feinsilber; arche-noah.am Արխիվացված 2015-12-03 Wayback Machine (գերմ.)։ Վերցված է 2015-11-29

[Հայաստանի_Հանրապետության_դրամանիշերը———60-67-2] Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 60-67

[հդպ-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Հայկական դրամի պատմությունից. Ներդրումային մետաղադրամները; panarmenian.net։ Վերցված է 2015-11-08

[geig-4] 4,0 ^4,1 Noah´s Ark Silver Bullion Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2018-08-19 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2018-08-18

[ճքդ-5] 5,0 ^5,1 Ճանաչիր քո դրամը; ՀՀ ԿԲ կայք, էջ 20

[6] Production series; leipziger-edelmetallverarbeitung.de Արխիվացված 2012-05-30 Wayback Machine (անգլ.)]։ Վերցված է 2015-11-29

[7] A Silver coin from the Central Bank of Armenia; armenianstamps.com Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (անգլ.)

[8] Arche Noah Silber; goldpreis.de (գերմ.)։ Վերցված է 2017-06-15

[agaunews-9] Armenian Noah's Ark; agaunews.com (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19

[goldde-10] Arche Noah Silbermünze; gold.de (գերմ.)։ Վերցված է 2018-01-13

[11] ttps://www.gold.ch/silber/silbermuenzen/arche-noah/

[Հայաստանի_Հանրապետության_դրամանիշերը,_2013———63-67-12] Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, 2013, էջ 63-67

[Հայաստանի_Հանրապետության_դրամանիշերը———217-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 Հայաստանի Հանրապետության դրամանիշերը, էջ 217

[ոսկենոյյան-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 Noah's Ark Gold Proof Coin; geiger-edelmetalle.de Արխիվացված 2019-06-05 Wayback Machine (անգլ.)։ Վերցված է 2017-06-19

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]