Նկոսիլատի Նիատի
Նկոսիլատի Նիատի (անգլ.՝ Nkosilathi Nyathi, 2004, Վիկտորիա), շրջակա միջավայրի պաշտպանության զիմբաբվեցի ակտիվիստ։ Շրջակա միջավայրն սկսել է պաշտպանել 10 տարեկանից և հանդես է գալիս կարևոր որոշումների կայացման գործում երիտասարդներին ներգրավելու օգտին[1][2]։ Կարծում է, որ կլիմայական արդարության ապահովման ուղղությամբ երիտասարդության ջանքերը չեն կարող իրականացվել, եթե նրանք չեն կարողանում ելույթ ունենալ և որոշումներ կայացնել տարբեր կառույցներում[3]։ 2019 թվականին Նկոսիլատին ներկա է գտնվել Մադրիդում (Իսպանիա) կայացած ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության խորհրդաժողովին և արշավ է անցկացրել կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի ավելի ակտիվ միջոցներ ձեռնարկելու համար[4]։
| Նկոսիլատի Նիատի | |
|---|---|
| Ծնվել է | 2004 |
| Ծննդավայր | Վիկտորիա |
| Քաղաքացիություն |  Զիմբաբվե |
| Մասնագիտություն | բնապահպան և Կլիմայական ակտիվիստ |
Գործունեություն խմբագրել
Նկոսիլատի Նիատին մեծացել է Վիկտորիա ջրվեժից ոչ հեռու։ Շրջակա միջավայրի պաշտպանության ուղի է բռնել այն օրվանից հետո, երբ Վիկտորիա ջրվեժի մոտ տեսել է աղբակույտ, ինչից հետո սկսել է ավելի լավ գիտակցել շրջակա միջավայրի խնդիրները[5]։ Իր երկրում կլիմայի փոփոխության հետևանքներն սկսել է նկատել, երբ նա 11 տարեկան էր՝ Զիմբաբվեի Չամաբոնդո տարրական դպրոցի 5-րդ դասարանում սովորելու տարիներին[6]։ 2019 թվականին Վիկտորիա ջրվեժում ուժեղ երաշտ է եղել[2][7][8]։ Կլիմայի փոփոխության հետևանքով Զիմբաբվեի շուրջ 7,7 միլիոն բնակիչ պարենամթերքի պակաս է զգացել, իսկ Հարավային Աֆրիկայի 45 միլիոն բնակիչներն ապագայում կարող են սովի բախվել[9][10][11]։ Նաև նկատվում է թերսնման աննախադեպ մակարդակ, որը Զիմբաբվեի ութ շրջաններում գերազանցում է հինգ տոկոսը։ Իր երկրում այս բոլոր խնդիրները դրդել են նրան սկսել հասարակությանը պատմել կլիմայի փոփոխության մասին և անընդհատ կոչ անել կրճատել գլոբալ արտանետումները։ Նա խոստացել է պայքարել, քանի դեռ համաշխարհային առաջնորդները չեն սկսել լուրջ միջոցներ ձեռնարկել կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարում[12]։
Եղել է Օզոնի պաշտպանների ակումբի ղեկավարը իր տարրական դպրոցում[8]։ 2016 թվականին նա հանդես է եկել իր տարածքում կենսագազի առաջին գործարանի ստեղծման օգտին՝ թափոնները էներգիայի արտադրության վերածելու համար[13]։ Կենսագազի կայանը այժմ էներգիա է արտադրում ուսանողական սննդի պատրաստման համար[12]։ Նկոսինատին չի հաջողել սպորտում, բայց նա լավ հռետորական ունակություններ ունի[1][5]։ Մշտապես հանդես է գալիս ելույթներով, որոնցում կոչ է անում կառավարությանը լուծել բնապահպանական խնդիրները և ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել կլիմայի փոփոխությանը։ Մադրիդում (Իսպանիա) ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովում ելույթից հետո նա արժանացել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գնահատությանը։ 2020 թվականին ելույթ է ունեցել Կայուն զարգացման աֆրիկյան տարածաշրջանային համաժողովում, որն անցկացվել է Վիկտորիա ջրվեժի մոտակայքում[3]։ Հանդիպման ընթացքում հանդես է եկել համաշխարհային առաջնորդների շարքում երիտասարդների ներգրավվածության օգտին։ Դպրոցում նա մամուլի ակումբի անդամ է և կրթական հոդվածներ է գրում շրջակա միջավայրի և կլիմայի փոփոխության մասին[14]։
Մրցանակներ և ճանաչում խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 David McKenzie and Brent Swails. «'If the climate stays like this, we won't make it' say those on the frontline of Africa's drought». CNN. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «'If the climate stays like this, we won't make it' say those on the frontline of Africa's drought». Gaudium (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ դեկտեմբերի 16. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ 3,0 3,1 «A vision for my generation». Voices of Youth (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Action for Climate Empowerment Finds Strong Support at COP25». United Nations Framework Convention on Climate Change. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «Nkosi climate change journey to COP25 | The Standard» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Nkosi climate change journey to COP25». www.unicef.org (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Gen Z Climate Activists You Should Know Who Aren't Greta Thunberg». www.vice.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ 8,0 8,1 «Victoria Falls back to life after drought that triggered climate change fears | Science-Environment». Devdiscourse (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Southern Africa in throes of climate emergency with 45 million people facing hunger across the region | World Food Programme». www.wfp.org. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Zimbabwe 'facing worst hunger crisis in a decade'». UN News (անգլերեն). 2019 թ․ դեկտեմբերի 3. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Record 45 million people in southern Africa facing food crisis: U.N. agencies». Reuters (անգլերեն). 2019 թ․ հոկտեմբերի 31. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ 12,0 12,1 «Rains Bring Relief as Water Again Flows Through Zimbabwe's Victoria Falls | Voice of America - English». www.voanews.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «4 youth activists who bravely demand gov't action on climate change besides Greta Thunberg». NOLISOLI (ամերիկյան անգլերեն). 2020 թ․ օգոստոսի 12. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ 14,0 14,1 «Climate change is real, it affects my life everyday». Children's Environmental Rights Initiative (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
- ↑ «Teacher Workshop Details». ASA Outreach Council (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.