Ներսես պատրիկ

	Ներսես պատրիկ; Նարսես
	Պետական գանձապահ (լատին․՝ comes sacrarum largitionum, հուն․՝ κόμης τῶν θείων θησαυρῶν)
	Պետական գանձապահ (լատին․՝ comes sacrarum largitionum, հուն․՝ κόμης τῶν θείων θησαυρῶν)
	Իտալիայի կառավարիչ
	Իտալիայի կառավարիչ
555 -
Մասնագիտություն՝	սպա և ռազմական գործիչ
Ազգություն	հայ
Ծննդյան օր	478
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս
Վախճանի օր	574 կամ 568
Վախճանի վայր	Հռոմ
Քաղաքացիություն	Բյուզանդական կայսրություն

Ներսես պատրիկ (Նարսես ներքինի^[4], հուն․՝ Ναρσής, 478, Կոստանդնուպոլիս - 574^[1] կամ 568^[2], Հռոմ^[3]), հայազգի բյուզանդական զորավար, պետական գործիչ։ Բարձր պաշտոններ է զբաղեցրել կայսր Հուստինիանոս I-ի (527-565) արքունիքում։ Եղել է պետական գանձապահ Բյուզանդիայում^[4]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ըստ Պրոկոպիոս Կեսարացու Ներսեսը ծագումով Պարսկահայաստանից էր^[5]։

Գործունեությունը խմբագրել

530 թվականին, Սատաղի ճակատամարտից հետո, որպես կայսերական գանձապահ, Կոստանդնուպոլսում իր մոտ ընդունել է հռոմեացիների կողմը անցած Ներսեսին ու Հրահատին (Արատիոս) և մեծ քանակությամբ դրամ նվիրել նրանց։ Սահակը (Իսաակեսը)՝ Ներսեսի ու Արատիոսի կրտսեր եղբայրը իմանալով դա, գաղտնի բանակցությունների մեջ է մտնում հռոմեացիների հետ և Թեոդուսպոլսի սահմաններին մոտ գտնվող Բոլոս ամրոցը հանձնում է նրանց՝ գիշերով գաղտնի բացելով ամրոցի դարպասը^[5]։

Աչքի է ընկել 532 թվականին, «Նիկա» ապստամբության ճնշման ժամանակ։ 536 թվականին եղել է զորավար Բելիսարիոսի օգնականը Հյուսիսային Աֆրիկայում։ 538-539 թվականներին զորքով, որի զգալի մասը կազմված էր հայ ռազմիկներից և հրամանատարներից, ուղարկվել է Իտալիա՝ գոթերի դեմ պատերազմում Բելիսարիոսին օգնության, սակայն, գժտվելով նրա հետ, ետ է կանչվել։ Իտալիայում բյուգանդական կայսրության խախտված դիրքերը վերականգնելու նպատակով Հոատինիանոս I-ը Ներսեսին, իբրև գլխավոր հրամանատար, վերստին ուղարկել է Իտալիա։ 552 թվականին Ներսեսը մի քանի ճակատամարտում ջախջախել է գոթերին, գրավել Հռոմը, Իտալիայի մեծագույն մասը ենթարկել կայսրությանը։ 554 թվականին գլխովին ջախջախել է Իտալիա ներխուժած ֆրանկների և ալեմանների 75 հազարանոց զորքը։ 555 թվականին Ներսեսը նշանակվել է Իտալիայի կառավարիչ։ Վերականգնել և բարեկարգել է Իտալիայի շատ քաղաքներ, այդ թվում՝ Հռոմը, Ռավեննան, Մեդիոլանումը (այժմ՝ Միլան) և այլն։ Վարել է ստրկատիրությունը և հռոմեական հարկային համակարգը վերականգնելու քաղաքականություն։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Աղբյուրներ խմբագրել

«Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին Հ. 5 ։ Բյուզանդական աղբյուրներ, Հ. Ա։ Պրոկոպիոս Կեսարացի», խմբ.՝ Գ.Խ.Սարգսյան։ ՀՍԱՀ ԳԱ Պատմության. ին-տ. Երևան։ ՀՍԱՀ ԳԱ հրատ., 1967., էջ 42, 74, 215, 216, 218-222, 229, 284, 286-290․

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 208)։

[_c29d7edb02304b1e-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Encyclopædia Britannica

[_5e5775e65518eefb-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_6883c231e5197460-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Нарзес (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXа. — С. 567.

[:0-4] 4,0 ^4,1 «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին Հ. 5 ։ Բյուզանդական աղբյուրներ, Հ. Ա։ Պրոկոպիոս Կեսարացի», խմբ.՝ Գ.Խ.Սարգսյան։ ՀՍԱՀ ԳԱ Պատմության. ին-տ. Երևան։ ՀՍԱՀ ԳԱ հրատ., 1967., էջ 322, 325 ծանոթ․

[serials.flib.sci.am-5] 5,0 ^5,1 «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին Հ. 5 ։ Բյուզանդական աղբյուրներ, Հ. Ա։ Պրոկոպիոս Կեսարացի», խմբ.՝ Գ.Խ.Սարգսյան։ ՀՍԱՀ ԳԱ Պատմության. ին-տ. Երևան։ ՀՍԱՀ ԳԱ հրատ., 1967., էջ 42

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]