Նենսի Ռեյգան (անգլ.՝ Nancy Davis Reagan, ի ծնե Աննա Ֆրենսիս Ռոբբինս (անգլ.՝ Anne Frances Robbins), հուլիսի 6, 1921(1921-07-06)[1][2][3][…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ - մարտի 6, 2016(2016-03-06)[4][2][3][…], Բել Ամիր, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[4][5]), ԱՄՆ 40-րդ նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանի կինը, ԱՄՆ առաջին տիկին 1981-1989 թվականներին։

Նենսի Ռեյգան
անգլ.՝ Nancy Davis Reagan
 
Կուսակցություն՝ ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն
Կրթություն՝ Սմիթ Քոլեջ, Latin School of Chicago?, Feinberg School of Medicine? և Sidwell Friends School?
Մասնագիտություն՝ հեռուստատեսային դերասանուհի, կինոդերասանուհի, ինքնակենսագիր, քաղաքական գործիչ, թատրոնի դերասանուհի, փաստաբան, գործարար և դերասանուհի
Դավանանք պրեսբիտերականներ
Ծննդյան օր հուլիսի 6, 1921(1921-07-06)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Վախճանի օր մարտի 6, 2016(2016-03-06)[4][2][3][…] (94 տարեկան)
Վախճանի վայր Բել Ամիր, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[4][5]
Թաղված Ronald Reagan Presidential Library
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ[6]
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Anne Frances Robbins
Հայր Kenneth Seymour Robbins?[7]
Մայր Edith Luckett Davis?[8]
Ամուսին Ռոնալդ Ռեյգան
Զավակներ Փեթթի Դևիս[8] և Ռոն Ռեյգան[8]
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Վաղ տարիներ խմբագրել

Ծնվել է Նյու Յորքում, դերասանուհու և ավտոմեքենաների վաճառողի ընտանիքում, ծնվելուց անմիջապես հետո նրա ծնողները ամուսնալուծվել են։ Նա իր մանկությունն անցկացրել է Մերիլենդում, դաստիարակվել է իր մորաքրոջ և քեռիների կողմից, մինչդեռ մայրը տարբեր աշխատանքների է անցել երկրում։ Շուտով մայրը ամուսնացել է հայտնի նեյրովիրաբույժ Լոյոլ Դևիսի հետ, որից հետո Նենսին ծնողների հետ տեղափոխվել է Չիկագո, որտեղ ավարտել է միջնակարգ դպրոցը։ Իր մանկությունից մտերիմները նրան անվանում էին Նենսի, և երբ 1935 թվականին նրա խորթ հայրը պաշտոնապես որդեգրեց նրան, նա սկսեց կրել Դևիսի ազգանունը և Նենսի անունը, դառնալով Նենսի Դևիսը, այդ անվան տակ նա նկարահանվեց կինոյում և պահպանեց այդ անունը ամուսնությունից հետո։ 1939-1943 թվականներին ուսանել է Մասաչուսեթսի քոլեջում, ստացել անգլիական դրամայի մասնագիտացում։

Դերասանական կարիերա խմբագրել

 
Նենսի Դևիսը 1950 թվականին

Քոլեջն ավարտելուց հետո Դևիսը Չիկագոյում աշխատանքի է տեղափոխվել Մարշալ Ֆիլդի հանրախանութի վաճառողուհի, ինչպես նաև բուժքրոջ օգնական։ Հետևելով թատրոնի մայրիկի գործընկերների խորհրդին, այդ թվում՝ Սեյզու Փիթսին, Ուոլթեր Հյուսթոնին և Սփենսեր Թրեյսին[12], նա ընտրել է պրոֆեսիոնալ դերասանուհու կարիերան։ Իր առաջին դերը նա ստացել է 1949 թվականին Ramshackle Inn ֆիլմում։

1940-1950-ական թվականներին Հոլիվուդում խաղացել է մի քանի գլխավոր դերեր։ Ընդհանուր առմամբ նկարհանվել է 11 ֆիլմերում։

Ամուսնություն և ընտանիք խմբագրել

 
Նենսին և Ռոնալդ Ռեյգանը նավակի վրա 1964 թվականին
 
Ռեյգանի ընտանիքը 1967 թվականին՝ Ռոնալդ Ռեյգանի երդմնակալությունից անմիջապես հետո, Կալիֆոռնիայի նահանգապետի պաշտոնում

1952 թվականի մարտի 6-ին ամուսնացել է ԱՄՆ-ի ապագա նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանի հետ, ով այդ ժամանակ դերասանների գիլդիայի նախագահն էր։ Ռոնալդ Ռեյգանի համար դա երկրորդ ամուսնությունն էր, առաջին ամուսնությունից նա արդեն ուներ երկու երեխա։

Ընդամենը Նենսի Ռեյգանն ու Ռոնալդ Ռեյգանը երկու երեխա են ունեցել։ 1952 թվականի հոկտեմբերի 21-ին նրանց ընտանիքում ծնվեց Պատրիսիա Աննա Ռեյգանը (ավելի հայտնի է իր էկրանային Փեթի Դևիս կեղծանունով)։ Ռոնալդ Պրեսկոտ Ռեյգանի որդին՝ Նենսի Ռեյգանը, ծնվել է 1958 թվականի մայիսի 20-ին։ Նենսի Ռեյգանի երեխաների հետ հարաբերությունները շատ դժվար էին, հատկապես լարված հարաբերությունները դստեր հետ էին, որի ծնողների, հանրապետականների պահպանողական հայացքները խորթ էին։ Փեթի Դևիսը բազմաթիվ հակահրեական գրքեր է գրել, միացել է հակակառավարական շարժումներին։

Կալիֆոռնիայի առաջին տիկին (1967-1975) խմբագրել

Նենսի Ռեյգանը հայտնի է նաև որպես Կալիֆոռնիայի առաջին տիկին իր ամուսնու նահանգապետության ժամանակ։ Թեև նա քննադատության է ենթարկվել (մասնավորապես նոր նահանգապետի նստավայր կառուցելու համար), ընդհանուր առմամբ նահանգի բնակիչների մոտ նրա մասին լավ տպավորություն է մնացել։

Դերը 1976 թվականի և 1980 թվականի նախագահական քարոզարշավներում խմբագրել

Ռոնալդ Ռեյգանի՝ 1976 թվականին նախագահի թեկնածու առաջադրվելու որոշումից հետո Նենսին ի սկզբանե դեմ էր ամուսնու որոշմանը՝ համարելով, որ նախագահական քարոզարշավը մեծապես կազդի նրանց ընտանեկան հարաբերությունների վրա, սակայն արդյունքում ակտիվորեն օգնում էր ամուսնուն։ Նախագահական ընտրարշավի ժամանակ վերահսկում էր շատ գործընթացներ, մամուլի ասուլիսներ կազմակերպում, հետևում անձնակազմին։ Չնայած դրան, Ռեյգանն իր առաջին քարոզարշավը նախնական փուլում պարտվել է Հանրապետական կուսակցությունից մեկ այլ թեկնածու Ջերալդ Ֆորդին։ 1980 թվականի հաջորդ արշավում Ռոնալդ Ռեյգանը հաղթանակ տարավ՝ դառնալով ԱՄՆ նախագահ։

ԱՄՆ առաջին տիկին (1981-1989) խմբագրել

Ամուսնու նախագահության ընթացքում կատարում էր առաջին տիկնոջ սովորական պարտականությունները, առավել հայտնի է նրա ծավալած «Ասա ոչ» (անգլ.՝ Just Say No) արշավը, այս արշավի համար քննադատության է ենթարկվել պետական միջոցների մեծ ծախսման պատճառով։ Երկրորդ նախագահությունից հետո ամուսինը արշավն ընդլայնել է մինչև միջազգային մասշտաբ՝ աշխատանքի ներգրավելով այլ պետությունների առաջին տիկնանց։

Սառը պատերազմի ժամանակ հաճախ հանդիպեցի ԽՍՀՄ առաջին տիկին Ռաիսա Մաքսիմովնա Գորբաչովային, ի տարբերություն մտերիմ և վստահելի հարաբերությունների ամուսինների, նրանք չունեին։ Նենսի Ռեյգանը Ռաիս Մաքսիմովնին բարդ է համարել շփման մեջ։  Խորհրդային Ականատեսների վկայությամբ՝ Նենսի Ռեյգանին նյարդայնացրել է ԱՄՆ-ի գորբաչովյան պատմության և Սպիտակ տան ճարտարապետության իմացությունը, քանի որ նա հաճախ էր ընդհատում այն Սպիտակ տան շրջագայության ժամանակ։

Հետագա կյանք խմբագրել

Ռոնալդ Ռեյգանի նախագահական ժամկետի ավարտից հետո Նենսին ամուսնու հետ տեղափոխվել է Կալիֆորնիա։ 1989 թվականին Նենսի Ռեյգանը հիմնադրել է սեփական անվան բարեգործական հիմնադրամը։

1994 թվականին Ռոնալդ Ռեյգանին ախտորոշվել է Ալցհեյմերի հիվանդություն, որից հետո Նենսի Ռեյգանն իրեն նվիրել է ամուսնուն խնամելուն։

Ռոնալդ Ռեյգանի մահվանից հետո զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ, աջակցել ցողունային բջիջների ոլորտում հետազոտություններին՝ Ալցհեյմերի հիվանդությամբ հիվանդներին օգնելու համար։

2000 թվականին պարգևատրվել է ԱՄՆ բարձրագույն պարգևով՝ Կոնգրեսի ոսկե մեդալով։

2011 թվականին, սոցիոլոգիական հարցումների համաձայն, ԱՄՆ-ում ճանաչվել է այդ երկրի ամենահանրաճանաչ «առաջին տիկինը»[13]։

Նենսի Ռեյգանը մահացել է 2016 թվականի մարտի 6-ին՝ 95 տարեկանում, սրտի անբավարարությունից։ Նույն օրը կլրանար Ռոնալդ Ռեյգանի հետ նրա ամուսնության 64-ամյակը[14]։ Թաղվել է ամուսնու կողքին՝ Սիմի-Վելիի Ռեյգանի նախագահական գրադարանից ոչ հեռու[15]։

Ֆիլմագրություն խմբագրել

Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դեր
1949 ս Ֆիլկո հեռուստատեսային թատրոն The Philco Television Playhouse center>н/д
1949 ֆ The Doctor and the Girl Մարիեթ Էսմոնդ
1949 ֆ Իսթ Սայդ, Վեստ Սայդ East Side, West Side Հելեն Լի
1950 ֆ Ստվեր է պատին Shadow on the Wall դոկտոր Քերոլայն Քրենֆորդ
1950 ֆ Դուք կլսեք հաջորդ ձայնը… The Next Voice You Hear… տիկին Մերի Սմիթ
1951 ֆ Night Into Morning տիկին Քեթրին Միդ
1951 ֆ Այս մեծ երկիրը It’s a Big Country: An American Anthology Տիկին Քոուլման
1952 ֆ Ստվեր երկնքում Shadow in the Sky Բեթի Հոպկե
1952 ֆ Անծանոթի մասին խոսակցություններ Talk About a Stranger Մարժ Ֆոնտեյն
1953 ս Ֆորդի հեռուստատեսային թատրոն The Ford Television Theatre
1953 ֆ Դոնովանի ուղեղը Donovan’s Brain Ջենիս Քորի
1953-1954 ս Շլիցի աստղերի թատրոն Schlitz Playhouse of Stars
1956-1961 ս Ջեներալ Էլեկտրիկ Թատրոն General Electric Theater
1955 ս Գագաթնակետ Climax!
1957 ֆ Ծովային վհուկներ Hellcats of the Navy Հելեն Բլեր
1958 ֆ Հարկադիր վայրէջք Crash Landing Հելեն Ուիլյամս
1961 ս Զեյն Գրեյի Թատրոն Zane Grey Theater
1961 ս The Tall Man
1962 ս Դիկ Փաուելի շոուն The Dick Powell Show
1962 ս 87th Precinct
1962 ս Կառավան կառամատույցների Wagon Train

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 http://www.nytimes.com/2016/03/07/us/nancy-reagan-a-stylish-and-influential-first-lady-dies-at-94.html
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.tmz.com/2016/03/06/nancy-reagan-dead/
  6. LIBRIS — 2016.
  7. Pas L. v. Genealogics — 2003.
  8. 8,0 8,1 8,2 Lundy D. R. The Peerage
  9. https://www.senate.gov/pagelayout/reference/two_column_table/Presidential_Medal_of_Freedom_Recipients.htm
  10. https://geoffreybeenefoundation.com/geoffrey-beene-lifetime-achievement-award-cfda-geoffrey-beene-design-scholar-award/
  11. https://exploringlahistory.com/2016/03/31/the-los-angeles-times-women-of-the-year-award/
  12. «Nancy Reagan > Her Life & Times». Ronald Reagan Presidential Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  13. В США определили трех самых популярных президентских жен
  14. Скончалась Нэнси Рейган, бывшая первая леди США.
  15. Похороны Нэнси Рейган Газета.ru

Գրականություն խմբագրել

  • Anthony, Carl Sferrazza America's Most Influential First Ladies. — The Oliver Press, 2003. — ISBN 1-881508-69-2
  • Anthony, Carl Sferrazza First Ladies: The Saga of the Presidents' Wives and Their Power; 1961–1990 (Volume II). — New York: William Morrow and Co, 1991.
  • Benze, James G., Jr. Nancy Reagan: On the White House Stage. — Lawrence, Kansas, 2005. — ISBN 0-7006-1401-X
  • Presidential Courage: Brave Leaders and How They Changed America. — New York: Simon & Schuster, 2007. — ISBN 0-684-85705-7
  • Burns, Lisa M. First Ladies and the Fourth Estate: Press Framing of Presidential Wives. — DeKalb, Illinois, 2008. — ISBN 978-0-87580-391-3
  • Governor Reagan: His Rise to Power. — Public Affairs, 2003. — ISBN 1-58648-030-8
  • Cook, Lynn; Janet LaDue The First Ladies of California. — 2007. — ISBN 1-4257-2965-7
  • Nancy: A Portrait of My Years with Nancy Reagan. — New York: William Morrow, 2004. — ISBN 0-06-078095-9
  • Klapthor, Margaret Brown Official White House China: 1789 to the Present. — 1999. — ISBN 0-8109-3993-2
  • Loizeau, Pierre-Marie Nancy Reagan: The Woman Behind the Man. — 2004. — ISBN 1-59033-759-X
  • Loizeau, Pierre-Marie Nancy Reagan in Perspective. — 2005. — ISBN 978-0742529700
  • Metzger, Robert Paul Reagan, American Icon. — Bucknell University, Center Gallery, 1989. — ISBN 0-916279-05-7
  • Reagan, Nancy; Reagan, Ronald I Love You, Ronnie: The Letters of Ronald Reagan to Nancy Reagan. — United States, 2002. — ISBN 0-375-76051-2
  • Reagan, Nancy; Novak, William; William Novak . — New York, 1989. — ISBN 0-394-56368-9
  • Reagan, Nancy; Libby, Bill Nancy: The Autobiography of America's First Lady. — United States: HarperCollins, 1980. — ISBN 978-0-688-03533-4
  • Reagan, Nancy; Wilkie, Jane To Love a Child. — United States, 1982. — ISBN 0-672-52711-1
  • Schifando, Peter; J. Jonathan Joseph Entertaining at the White House with Nancy Reagan. — New York: William Morrow, 2007. — ISBN 978-0-06-135012-2
  • Wertheimer, Molly Meijer [Inventing A Voice: The Rhetoric Of American First Ladies Of The Twentieth Century Nancy Reagan in Perspective]. — 2004. — ISBN 978-0742529700
  • Reagan's America: Innocents at Home. — Doubleday, 1987. — ISBN 0-385-18286-4
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նենսի Ռեյգան» հոդվածին։