Յոհանեսբուրգի աստղադիտարան

Յոհանեսբուրգի աստղադիտարան;
Տեսակ	աստղագիտական աստղադիտարան
Աստղադիտարանի կոդ	078
Երկիր	ՀԱՀ
Վայր	Observatory, Gauteng?
ԲԾՄ	1808 մետր
Հիմնադրվել է՝	1903
Արտադրող	1972
Կայք	assa.saao.ac.za/sections/history/observatories/rep_obs/

Յոհանեսբուրգի աստղադիտարան կամ Միության աստղադիտարան (անգլ.՝ Johannesburg Observatory or Union Observatory, աստղադիտարանի կոդը` — «078»), աստղադիտարան էր Հարավաֆրիկյան Հանրապետության Յոհաննեսբուրգ քաղաքի արվարձաններում, այժմ չի գործում։ Գործում էր 1909-ից 1971 թվականները։ Գտնվում էր քաղաքի ամենաբարձր կետում ծովի մակերևույթից 1808 մետր բարձրության վրա^[1]^[2]։

Աստղադիտարանը, և նրա Լեյդենի հարավային կայան մասնաճյուղը հայտնի են մոտ 6000 կրկնակի աստղերի և Կենտավրոսի Պրոքսիմայի հայտնաբերման համար։ Այս աստղադիտարանում են հայտնաբերվել նաև 578 աստերոիդներ^[1]^[3]։

Պատմություն խմբագրել

Մինչև 1912 թվականը աստղադիտարանը անվանվում էր Տրանսվաալ աստղադիտարան, իսկ 1961 թվականին այն վերանվանվեց Հանրապետական աստղադիտարան։ 1971-1972 թվականներին Յոհաննեսբուրգում օդի աղտոտվածության պատճառով այն փակվեց։ Աստղադիտարանի շինությունները դեռևս կանգուն են^[1]։

Այդ ժամանակ Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունան կառավարությունը որոշեց կենտրոնացնել բոլոր աստղագիտական հետազոտությունները մեկ աստղադիտարանում, որը հետագայում անվանվեց Հարավաֆրիկյան աստղադիտարան (SAAO): Աստղադիտարանի կենտրոնական գրասենյակը գտնվում է հին Թագավորական աստղադիտարանի տարածքում, Քեյփթաուն քաղաքում։ Այս աստղադիտարան են տեղափոխվել բոլոր հիմնական աստղագիտական գործիքները^[1]։

Աստերոիդների հիմնական գոտու (1585) Յունիոն (Միություն) աստերոիդը, որը հայտնաբերվել էր Էռնեստ Ջոնսոնի կողմից 1947 թվականին, անվանվել է Միության աստղադիտարանի պատվին^[4]։

Աստղադիտարանի անվանման փոփոխություններ խմբագրել

Աստղադիտարանը իր գոյության ընթացքում մի քանի անգամ փոխել է իր անվանումը^[1]՝

1903–1909: Տրանսվաալի օդերևութաբանական բաժին
1909–1912: Տրանսվաալ աստղադիտարան
1912–1961: Միության աստղադիտարան
1961–1971: Հանրապետական աստղադիտարան

Տնօրեններ խմբագրել

Աստղադիտարանի տնօրեններն են եղել^[1]՝

1903–1927: Ռոբերտ Իննես
1927–1941: Հարրի Վուդ
1941–1956: Վիլլելմ Հենրիկ վան դեն Բոս
1957–1965: Վիլլիամ Ֆինսեն
1965–1971: Յան Հերս (1915–2010)^[5]

Լեյդենի հարավային կայան խմբագրել

Լեյդենի հարավային կայանը (անգլ.՝ Leiden Southern Station, աստղադիտարանի կոդը` — «081») ստեղծվել է Լեյդենի աստղադիտարանի և Միության աստղադիտարանի համագործակցության արդյունքում։ 1938-ից 1954 թվականները այն հանդիսացել է Միության աստղադիտարանի մասնաճյուղ, ապա 1954 թվականին տեղափոխվել է Հարտբիսպուրտ օդի համեմատաբար մաքրության պատճառով։ Աշխատել է մինչև 1978 թվականը^[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 «Republic Observatory (known as Johannesburg or Union Observatory)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
↑ «Republic Observatory (known as Johannesburg or Union Observatory)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
↑ «Minor Planet Discoverers (Alphabetically)». Minor Planet Center. 2016 թ․ սեպտեմբերի 4. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
↑ Schmadel, Lutz D. (2007). «(1585) Union». Dictionary of Minor Planet Names – (1585) Union. Springer Berlin Heidelberg. էջ 125. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1586. ISBN 978-3-540-00238-3.
↑ «Jan Hers». IAU – International Astronomical Union, individual members. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
↑ «Leiden Southern Station (Hartebeespoort)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Republic Observatory, Popularly known as Johannesburg or Union Observatory (անգլ.)
Johannesburg Centre (անգլ.)

[ASSA-new-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 «Republic Observatory (known as Johannesburg or Union Observatory)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

[ASSA-archive-full-2] «Republic Observatory (known as Johannesburg or Union Observatory)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

[MPC-Discoverers-3] «Minor Planet Discoverers (Alphabetically)». Minor Planet Center. 2016 թ․ սեպտեմբերի 4. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

[springer-4] Schmadel, Lutz D. (2007). «(1585) Union». Dictionary of Minor Planet Names – (1585) Union. Springer Berlin Heidelberg. էջ 125. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1586. ISBN 978-3-540-00238-3.

[Jan-Hers-5] «Jan Hers». IAU – International Astronomical Union, individual members. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

[Leiden-Southern-Station-6] «Leiden Southern Station (Hartebeespoort)». Astronomical Society of Southern Africa. 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]