Յոթ առաքինություններ
Յոթ առաքինություններ, արևմտյան քրիստոնեության մեջ մարդկային բնավորության հիմնական դրական հատկությունների ընդհանրություն[1]։ Առաքինությունները լինում են հիմնական (կարդինալ) և աստվածաբանական, որոնք ավանդաբար հակադրվում են յոթ մահացու մեղքերին։
Չորս հիմնական առաքինությունները (քաջություն, չափավորություն, արդարություն, ողջախոհություն) հնագույն էթիկայի հիմնական առաքինություններն են, որոնք առաջին անգամ առանձնացվել են Էսքիլեսի կողմից (մ.թ.ա. 6-5-րդ դարեր), իսկ ավելի ուշ՝ ներառվել հնագույն ավանդույթների մեջ Պլատոնի (մ.թ.ա. 5-4-րդ դարեր), Արիստոտելի (մ.թ.ա. 4-րդ դար) և ստոիկների կողմից։
Օգոստինոս Երանելին (4-5-րդ դարեր) դրանց ավելացրել է ևս երեք աստվածաբանական առաքինություն՝ հույս, հավատ, սեր, որոնց մասին տեսությունները մշակվել են արևելյան քրիստոնյաների կողմից։
Ցանկ խմբագրել
- Ողջախոհություն (լատին․՝ Prudentia)
- Քաջություն (լատին․՝ Fortitudo)
- Արդարություն (լատին․՝ Justitia)[2]
- Չափավորություն (լատին․՝ Temperantia)[3]
- Հավատ (լատին․՝ Fides)
- Հույս (լատին․՝ Spes)
- Սեր (լատին․՝ Caritas)
Ավելի ուշ հայտնվեց առաքինությունների մեկ այլ ցուցակ՝ կազմված յոթ հիմնական մեղքերի հակապատկերներից.
Սյուժետային թեման արվեստում խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Մարդկային հոգում առաքինությունների և մեղքերի պայքարը գեղարվեստորեն նկարագրել է Պրուդենտիոսը «Հոգեբուժություն» աշխատությունում։
- 15-րդ դարի իտալացի բանաստեղծ Անտոնիո Ֆրեգոսոն «Սպիտակ եղնիկ» (իտալ.՝ «Cerva bianca») պոեմում գրված 7 երգերում պատմում է, թե ինչպես է ինքը, հետևելով սպիտակ էգ եղնիկին, գնացել Ամորեի թագավորություն՝ այն տաճար, որտեղ թևածում է իրական, հոգևոր սերը, և զոհասեղանին զոհաբերությունը կատարվում էր յոթ առաքինություններով[4]։
Նկարչություն խմբագրել
Կերպարվեստում յոթ առաքինություններին են նվիրված․
- Սկրովենի մատուռում Ջոտտո դի Բոնդոնեի որմնանկարները (Իտալիա, Պադույա),
- Պիտեր Բրեյգելի փորագրությունների շարքը։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Catechism of the Catholic Church, §1803
- ↑ Waldron, Martin Augustine (1912). "Virtue". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. 15. New York: Robert Appleton. Retrieved 6 April 2017.
- ↑ Prudence – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary. Merriam-webster.com (2012-08-31).
- ↑ «Фрегозо, Антонио». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)