Յոհան Յոզեֆ Վենցել Անտոն Ֆրանց Կառլ կոմս Ռադեցկի ֆոն Ռադեց (գերմ.՝ Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz, չեխ․՝ Jan Josef Václav Antonín František Karel hrabě Radecký z Radče, նոյեմբերի 2, 1766(1766-11-02)[1][2][3][…], Třebnice, Սեդլչանի[4] - հունվարի 5, 1858(1858-01-05)[1][2][3][…], Միլան, Ավստրիական կայսրություն[3]), ավստրիական ֆելդմարշալ (1836), կոմս։ Ծագումով չեխ ազնվական ընտանիքից։

Յոզեֆ Ռադեցկի
գերմ.՝ Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz
չեխ․՝ Jan Josef Václav Antonín František Karel hrabě Radecký z Radče
նոյեմբերի 2, 1766(1766-11-02)[1][2][3][…] - հունվարի 5, 1858(1858-01-05)[1][2][3][…] (91 տարեկան)
ԾննդավայրTřebnice, Սեդլչանի[4]
Մահվան վայրՄիլան, Ավստրիական կայսրություն[3]
ԳերեզմանHeldenberg Memorial
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն
ԿոչումՖելդմարշալ
Մարտեր/
պատերազմներ
նապոլեոնյան պատերազմներ, Իտալա-ավստրիական պատերազմ, Ավստրո-թուրքական պատերազմ, Ֆրանսիական հեղափոխական պատերազմներ և 1848-1849 թվականների ապստամբություններ Իտալիայում
ԿրթությունԹերեզիանում
Պարգևներ
Մարիա Թերեզայի ռազմական շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Մեծ խաչի Ավստրիայի շքանշանի ասպետ, Անդրեաս առաքյալի շքանշան, Սուրբ Գևորգի 1-ին աստիճանի շքանշան, Սուրբ Գեորգիի 3-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Վլադիմիրի 1-ին աստիճանի շքանշան, Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու ասպետական շքանշան, Սուրբ Գեորգիի շքանշան, Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան, Սպիտակ արծվի շքանշան, Սուրբ Աննայի Առաջին Փառքի շքանշան, Ոսկե գեղմի շքանշան, Մարիա Թերեզայի զինվորական մրցանակ, Սուրբ Ստեփանոս Հունգարացու շքանշան, Լեոպոլդի շքանշան, Երկաթյա թագի շքանշան, «Ռազմական վաստակի համար» խաչ, Սուրբ Հովսեփի շքանշանի Մեծ Խաչ, Ոսկե գեղմի շքանշանի ասպետ, Սև արծվի շքանշան, Կարմիր արծվի շքանշան, Փրկիչի շքանշան, Պիուս IX-ի շքանշան, Սուրբ Գևորգ Մեծի շքանշան, Սուրբ Լուիի շքանշան, Սուրբ Հուբերտի շքանշան, Մաքսիմիլիան Յոզեֆի ռազմական շքանշան, Փղի շքանշան, Սուրբ Ավետման բարձրագույն շքանշան, Սրբեր Մավրիկիոսի և Ղազարի շքանշան, Սատապե թագի շքանշան, Սուրբ Յոզեֆի շքանշան, Թագի շքանշան, Թագավորական Գվելֆյան շքանշան, Sacred Military Constantinian Order of Saint George, Սուրբ Ֆերդինանդի անվան արժեքների շքանշան, Ցերինգենյան առյուծի շքանշան, Լյուդվիգի շքանշան և Կարմիր արծվի 1-ին աստիճանի շքանշան
ՍտորագրությունИзображение автографа

1809-1813 թվականներին եղել է ավստրիական բանակի շտաբի պետ, 1813-1814 թվականներին, նապոլեոնյան Ֆրանսիայի դեմ պատերազմում, դաշնակից զորքերի գլխավոր հրամանատար՝ ավստրիական ֆելդմարշալ Կ․ Շվարցենբերգի շտաբի պետը։ 1831-1857 թվականներին եղել է Հյուսիս Իտալիայում ավստրիական բանակի գլխավոր հրամանատար և միաժամանակ 1849-1857 թվականներին՝ Լոմբարդա-Վենետիկյան թագավորության գեներալ-նահանգապետ։ 1848-1849 թվականների ավստրա-իտալիական պատերազմի ժամանակ Յոզեֆ Ռադեցկու գլխավորած զորքերը Կուստոցայի (1848) և Նովարայիա (1849) մոտ ջարդել են իտալական բանակը, մասնակցել Իտալիայում 1848-1849 թվականների հեղափոխության ճնշմանը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Wurzbach D. C. v. Radetzky, Joseph Graf (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 24. — S. 177.
  4. 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118597647 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 557