Վիքիպեդիա

Յարոսլավ Հեյրովսկի

Յարոսլավ Հեյրովսկի, (չեխ․՝ Jaroslav Heyrovský, դեկտեմբերի 20, 1890(1890-12-20)[1][2][3][…], Պրահա, Հին քաղաք[4][3][5][…] - մարտի 27, 1967(1967-03-27)[4][1][2][…], Պրահա, Չեխոսլովակիա[4][6]), չեխ քիմիկոս։ Բևեռագրության հիմնադիր։ Չեխոսլովակիայի ԳԱ անդամ (1952)։ Բևեռագրական մեթոդի, հետազոտությունների տեսության և տեխնիկայի մշակման համար 1959-ին արժանացել է Նոբելյան մրցանակի[14]։

Յարոսլավ Հեյրովսկի
Jaroslav Heyrovský
Ծնվել էդեկտեմբերի 20, 1890(1890-12-20)[1][2][3][…]
Պրահա, Հին քաղաք[4][3][5][…]
Մահացել էմարտի 27, 1967(1967-03-27)[4][1][2][…] (76 տարեկան)
Պրահա, Չեխոսլովակիա[4][6]
ԳերեզմանՎիշեհրադսկե գերեզմանատուն[7]
Քաղաքացիություն Չեխոսլովակիա
Մասնագիտությունքիմիկոս, ֆիզիկոս, գյուտարար, ուսուցիչ և գիտնական
Հաստատություն(ներ)Պրահայի Կարլի համալսարան
Գործունեության ոլորտքիմիա, Պոլյարոգրաֆիա[3], ֆիզիկական քիմիա[3] և discoveries and inventions?[3]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Բեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Չեխական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա, Թագավորական չեխական գիտությունների ընկերություն, Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ, Ակադեմիկական ավագ դպրոց Չտեպանսկա, Պրահայի Կարլի համալսարան, Սորբոն և Փիլիսոփայական ֆակուլտետ, Կարլովի համալսարան[5]
Տիրապետում է լեզուներինչեխերեն[8][3][9]
Եղել է գիտական ղեկավարՎիկտոր Քեմուլա
Ինչով է հայտնիպոլյարոգրաֆիայի հիմնադիր
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Միխայիլ Շամրովսկի և Յիտկա Չերնա Հեյրովսկա
ՀայրԼեոպոլդ Հեյրովսկի
 Jaroslav Heyrovský Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

1910-1913 թթ. սովորել է Լոնդոնի համալսարանի քոլեջում, 1913-1914 թվականներին աշխատել է նույն տեղում։ 1918 թ. ավարտել է Պրահայի համալսարանը։

1922 թվականից ղեկավարել է Պրահայի համալսարանի ֆիզիկական քիմիայի ինստիտուտը։ 1926 թվականից աշխատել է Սորբոնում (Փարիզ)։ 1950 թվականից Պրահայի բևեռագրության պետական ինստիտուտի (1964 թվականից կրում է նրա անունը) տնօրեն։

ԽՍՀՄ ԳԱ (1966) և այլ ակադեմիաների արտասահմանյան անդամ։ 1922 թ., հետազոտելով էլեկտրոլիզի պրոցեսը, հաստատել է նյութերի վերականգնման և օքսիդացման պոտենցիալների ու բնույթի, ինչպես նաև դիֆուզիոն հոսանքի և էլեկտրոլիտում նյութերի կոնցենտրացիաների միջև եղած կախվածությունը, որը բևեռագրության համար հիմք է ծառայել։

1925 թվականին իր աշակերտ Մ. Շիկատայի հետ ստեղծել է բևեռագրիչ (պոլյարոգրաֆ), որը հնարավորություն էր տալիս ավտոմատորեն գրանցել բևեռացման կորերը հոսանքի լարման և ուժի կոորդինատներում։

Յարոսլավ Հեյրովսկին մահացել է 1967 թ. մարտի 27-ին։ Թաղված է Պրահայի Վիշեգրադյան գերեզմանոցում[15]։

Մրցանակներ խմբագրել

Բևեռագրական մեթոդի, հետազոտությունների տեսության և տեխնիկայի մշակման համար 1959 թ. արժանացել է Նոբելյան մրցանակի։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Гейровский Ярослав // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Studenti pražských univerzit 1882–1945
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  7. ↑ BillionGraves — 2011.
  8. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. ↑ CONOR.Sl
  10. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1959 — Nobel Foundation.
  11. ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
  12. ↑ http://geschichte.univie.ac.at/en/persons/jaroslav-heyrovsky-prof-dr
  13. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 168.
  14. ↑ L. R. Sherman (December 1990). «Jaroslav Heyrovský (1890—1967)». Chemistry in Britain: 1165—1167.
  15. ↑ J. A. V. Butler; P. Zuman (1967). «Jaroslav Heyrovský. 1890-1967». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 13: 167–191. doi:10.1098/rsbm.1967.0008.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • J. A. V. Butler; P. Zuman (1967). «Jaroslav Heyrovský. 1890-1967». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 13: 167–191. doi:10.1098/rsbm.1967.0008.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  • L. R. Sherman (1990 թ․ դեկտեմբեր). «Jaroslav Heyrovský (1890 – 1967)». Chemistry in Britain: 1165–1167.
  • F. Calascibetta (1997). «Chemistry in Czechoslovakia between 1919 and 1939: J. Heyrovský and the Prague Polarographic School». Centaurus. 39 (4): 368–381. doi:10.1111/j.1600-0498.1997.tb00043.x.
  • P. Zuman (2001). «Electrolysis with a Dropping Mercury Electrode: J. Heyrovsky's Contribution to Electrochemistry». Critical Reviews in Analytical Chemistry. 31 (4): 281–289. doi:10.1080/20014091076767.
  • J. Barek, A. G. Fogg, A. Muck, J. Zima (2001). «Polarography and Voltammetry at Mercury Electrodes». Critical Reviews in Analytical Chemistry. 31 (4): 291–309. doi:10.1080/20014091076776.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  • Jiří Barek, Jiří Zima (2003). «Eighty Years of Polarography - History and Future». Electroanalysis. 15 (5–6): 467–472. doi:10.1002/elan.200390055.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յարոսլավ Հեյրովսկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 352)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յարոսլավ_Հեյրովսկի&oldid=9722586» էջից