Յանոշ Ֆյուրստ (հունգ.՝ Fürst János, օգոստոսի 8, 1935(1935-08-08)[1][2], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[3] - հունվարի 3, 2007(2007-01-03)[4][1][2], Փարիզ[3]), Հունգարիայում ծնված դիրիժոր, ջութակահար։

Յանոշ Ֆյուրստ
Բնօրինակ անունհունգ.՝ Fürst János
Ծնվել էօգոստոսի 8, 1935(1935-08-08)[1][2]
Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն[3]
Երկիր Հունգարիա և  Ֆրանսիա
Մահացել էհունվարի 3, 2007(2007-01-03)[4][1][2] (71 տարեկան)
Փարիզ[3]
Ժանրերդասական երաժշտություն
Մասնագիտությունդիրիժոր, կոնցերտմայստեր, երաժշտության ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս և կոմպոզիտոր
Գործիքներջութակ
ԱշխատավայրՓարիզի կոնսերվատորիա
ԿրթությունՓարիզի կոնսերվատորիա, Բրյուսելի թագավորական կոնսերվատորիա և Ֆերենց Լիստի երաժշտական ակադեմիա

Կենսագրություն խմբագրել

Յանոշ Ֆյուրստը ծնվել է 1935 թվականին Բուդապեշտում։ Սովորել է Բուդապեշտի Ֆերենց Լիստի անվան երաժշտական ակադեմիայում։ 1956 թվականին Ռուսաստանի Հունգարիա ներխուժումից հետո ուսումը շարունակել է Բրյուսելի կոնսերվատորիայում։ Հաճախել է Փարիզի կոնսերվատորիա, արժանացել Առաջին մրցանակի։ 1958 թվականին աշխատանքի է անցել Éireann ռադիոյի սիմֆոնիկ նվագախմբում և ղեկավարել այն[5]։

1963 թվականին Ֆյուրստը հիմնադրել է Իռլանդական կամերային նվագախումը և սկսել դիրիժորի կարիերա։ 1966 թվականին հիմնադրել է Օլսթերի նվագախումբը և դարձել դրա կոնցերտմայստերը, 1971 թվականին՝ դիրիժորի օգնական[6]։

1974-1977 թվականներին եղել է Մալմյո քաղաքի նվագախմբի գլխավոր դիրիժոր և երաժշտական տնօրեն, 1980-1983 թվականներին՝ Օլբորգի, 1990-1994 թվականներին ՝ Դուբլինի, Վինտերտուրի և Հելսինկիի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի գլխավոր հրավիրյալ դիրիժոր։

1981-1990 թվականներին Ֆյուրստը եղել է Մարսելի օպերայի տնօրենը[5]։ Հաճախակի է հյուրընկալել Անգլիայի ազգային օպերային, Շոտլանդիայի օպերային և Ստոկհոլմի թագավորական օպերային թատրոններին։ 1978 թվականին եղել է Պիտեր Մաքսվել Դեյվիսի Սալոմեի պրեմիերայի դիրիժորը։ Բամբերգի սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ բազմաթիվ ձայնագրություններ է կատարել Vox Records-ի համար, այդ թվում 1970-ական թվականների կեսերին թողարկված Չայկովսկու հազվադեպ հնչած երաժշտություններից. ձայնագրությունների մի մասը վերաթողարկվել է խտասկավառակի տեսքով։

Ֆյուրստը հայտնի է եղել որպես լավ մանկավարժ։ Փարիզի կոնսերվատորիայում սովորող նրա ուսանողները հաղթել են հեղինակավոր մրցույթներում։ Նա աշխատել է երիտասարդական նվագախմբերի, այդ թվում Մեծ Բրիտանիայի ազգային երիտասարդական նվագախմբի հետ։ Ավելի ուշ նրան հրավիրել են ղեկավարելու Լոնդոնի թագավորական երաժշտական քոլեջի նվագախումբը, սակայն կյանքն ընդհատվել է և չի զբաղեցրել այդ պաշտոնը։

Մահ խմբագրել

Ֆյուրստը մահացել է քաղցկեղից 2007 թվականին Փարիզում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #135497345 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. 5,0 5,1 Barry Millington (2007 թ․ փետրվարի 6). «Obituary: Janos Furst». The Guardian. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 10-ին.
  6. «Obituaries: János Fürst, conductor». Gramophone. 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 17-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել